Bài 4: “Trôi nổi” rác thải công nghiệp

(Xây dựng) - Hệ thống khu công nghiệp của Quảng Ninh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, hiện có 9 dự án đầu tư kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp thuộc 7 KCN đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Các khu công nghiệp có đánh giá tác động môi trường, quy phạm xử lý rác thải công nghiệp, rác thải độc hại…nhưng hiện nhiều doanh nghiệp chấp hành không nghiêm túc, còn để tình trạng “trôi nổi” rác thải công nghiệp.

Các khu công nghiệp có đánh giá tác động môi trường, quy phạm xử lý rác thải công nghiệp, rác thải độc hại.

Theo báo cáo của Ban Quản lý khu kinh tế Quảng Ninh, các khu công nghiệp đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung khá tốt, báo cáo về xử lý rác thải rắn, rác thải công nghiệp và rác thải độc hại các Ban Quản lý khu công nghiệp chưa cập nhật đầy đủ; trong đó, một số khu công nghiệp đã báo cáo thường xuyên thể hiện trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường.

Cụ thể, Khu công nghiệp Texhong Hải Hà báo cáo: Tổng lượng rác thải ước tính 556,3 tấn/ng/đêm; chất thải rắn (CTR) sau khi phân loại và thu gom về Nhà máy xử lý chất thải rắn nguy hại tại Khu hạ tầng kỹ thuật thuộc lô B.

Khu công nghiệp Cái Lân, thành phố Hạ Long, CTR hữu cơ được thu gom hang ngày đem xử lý tại khu xử lý CTR chung của thành phố. Chất thải rắn công nghiệp (thông thương và nguy hại) được phân loại, thu gom xử lý và xử lý đạt tiêu chuẩn trước khi chôn lấp theo quy định.

Khu công nghiệp Việt Hưng, thành phố Hạ Long CTR hữu cơ được thu gom hàng ngày đem xử lý tại khu xử lý CTR chung của thành phố. Chất thải rắn công nghiệp (thông thương và nguy hại) ký kết hợp đồng với các đơn vị chuyên xử lý rác thải nguy hại để thu gom và xử lý.

Khu công nghiệp Đông Mai, thị xã Quảng Yên, CTR hữu cơ được thu gom hàng ngày đem xử lý tại khu xử lý CTR chung của thành phố. Chất thải rắn công nghiệp (thông thương và nguy hại) ký kết hợp đồng với các đơn vị chuyên xử lý rác thải nguy hại để thu gom và xử lý.

Các xe vận tải hàng hóa thông thường dùng làm xe chở rác thải công nghiệp.

Khu công nghiệp Sông Khoai, thị xã Quảng Yên CTR hữu cơ được thu gom hàng ngày đem xử lý tại khu xử lý tại Khu xử lý chất thải rắn miền Bắc tại thành phố Uông Bí và Trung tâm xử lý chất thải rắn tại xã Vũ Oai, Hòa Bình, thành phố Hạ Long. Chất thải rắn công nghiệp (thông thương và nguy hại) ký kết hợp đồng với các đơn vị chuyên xử lý rác thải nguy hại để thu gom và xử lý.

Kho lưu chuyển rác công nghiệp của Công ty Cổ phần Nhôm thép Việt Pháp tại khu Hòa Tháp, phường Đông Mai vẫn hoạt động.

Khu công nghiệp Nam Tiền Phong (thuộc Khu công nghiệp Đầm Nhà Mạc), thị xã Quảng Yên; tổng lượng rác thải ước tính 110tấn/ng/đêm; chất thải rắn được thu gom chuyển đến khu xử lý tập trung của tỉnh theo quy hoạch.

Khu công nghiệp Bắc Tiền Phong (thuộc Khu công nghiệp Đầm Nhà Mạc), thị xã Quảng Yên; tổng lượng rác thải ước tính 297,1/ng/đêm; chất thải rắn được thu gom thành 3 phân vùng tập trung và chuyển đến khu xử lý tập trung của tỉnh theo quy hoạch.

Bảng tổng lượng chất thải phát sinh tại các khu công nghiệp năm 2023

Tổng lượng chất thải phát sinh tại các khu công nghiệp năm 2023 chất thải rắn sinh hoạt là 8.681,57 tấn, chất thải công nghiệp thông thường là 34.029.224,14 tấn, chất thải nguy hại là 3.927.070,1 tấn.

Ban Quản lý khu kinh tế Quảng Ninh cho biết, các dự án hạ tầng khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh không có chức năng thực hiện việc thu gom chất thải rắn và chất thải nguy hại. Các doanh nghiệp thứ cấp hoạt động trong khu công nghiệp, khu kinh tế đều xây dựng, bố trí khu vực lưu trữ chất thải rắn, chất thải nguy hại, đảm bảo lưu giữ toàn bộ chất thải rắn, chất thải nguy hại phát sinh theo quy định hiện hành và ký hợp đồng chuyển giao chất thải rắn, chất thải nguy hại cho đơn vị có chức năng thu gom xử lý.

Công ty Cổ phần Xử lý chất thải miền Đông đã cung cấp một bản kê, danh sách hợp đồng xử lý rác thải trong các doanh nghiệp ở Móng Cái và Hải Hà phần nào cho thấy trách nhiệm với môi trường của doanh nghiệp.

Bản kê hợp đồng xử lý rác thải trong các doanh nghiệp ở Móng Cái và Hải Hà.

Công ty Cổ phần Đầu tư và xây dựng Việt Long, chủ đầu tư Khu xử lý chất thải rắn Khe Giang, xã Thượng Yên Công, thành phố Uông Bí quy mô xử lý rác cấp vùng (hiện xử lý rác cho thành phố Uống Bí, thị xã Quảng Yên và phía Tây thành phố Hạ Long); Công ty TNHH Viễn Đông, chủ đầu tư nhà máy rác Trung Lương, ở xã Tràng Lương, thành phố Đông Triều; Nhà máy xử lý chất thải công nghiệp nguy hại - TKV cho biết, không có bất cứ một hợp đồng nào xử lý rác thải Công nghiệp cho các khu công nghiệp ở thị xã Quảng Yên.

Chất thải rắn sinh hoạt, chất thải công nghiệp thông thường, chất thải nguy hại do các doanh nghiệp thứ cấp hoạt động trong khu công nghiệp, khu kinh tế tự xử lý đang có những vấn đề bất cập. Nhiều doanh nghiệp không báo cáo đầy đủ khối lượng rác thải phát sinh trong sản xuất; không xuất trình hợp đồng, hóa đơn thanh toán với các đơn vị có chức năng xử lý, tiêu hủy rác thải các loại trong khu công nghiệp.

Các doanh nghiệp trong khu công nghiệp ở Quảng Yên không ký hợp đồng với các đơn vị chức năng xử lý chất thải thải ở địa phương. Vậy chất thải rắn sinh hoạt, chất thải công nghiệp thông thường, chất thải nguy hại ở các khu công nghiệp “đi đâu”. Một cán bộ chuyên quản của Sở Giao thông vận tải Quảng Ninh cho biết, Sở không cấp phép cho bất kỳ một phương tiện vận tải hàng hóa thông thường nào chở rác thải nguy hại trên đường quốc lộ ra tỉnh ngoài.

Mới đây, dư luận nổi lên vấn đề ẩn họa từ kho chứa nghi rác thải công nghiệp trong khu dân cư thuộc địa phận khu Hòa Tháp, phường Đông Mai, thị xã Quảng Yên. Bằng mắt thường cũng nhận biết, đây là rác thải trong khu công nghiệp tuồn ra nhưng chưa rõ là của khu công nghiệp nào.

Ngày 6/11/2024, Thị ủy Quảng Yên có Công văn số 1910-CV/TU chỉ đạo làm rõ và xử lý vụ việc này. UBND thị xã Quảng Yên đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn và UBND phường Đông Mai kiểm tra thực địa xác nhận, phế liệu nghi là rác thải công nghiệp chứa trong kho của Công ty Cổ phần Nhôm thép Việt Pháp có hợp đồng thuê đất tại địa phương; đồng thời đề nghị Công an thị xã Quảng Yên phối hợp xử lý dứt điểm, triệt để hành vi vi phạm như sử dụng sai mục đích sử dụng đất, mục đích sản xuất kinh doanh, gây ô nhiễm môi trường.

Nhà máy xử lý chất thải công nghiệp nguy hại - TKV hiện đại, nhưng không nhận được một hợp đồng nào xử lý rác thải công nghiệp trong các khu công nghiệp.

Hiện vụ việc này vẫn chưa được xử lý triệt để, chưa thấy làm rõ nguồn gốc rác thải công nghiệp nguy hại này từ đâu tuồn ra, Công ty Cổ phần Nhôm thép Việt Pháp có chức năng xử lý rác thải công nghiệp nguy hại không? Doanh nghiệp dùng xe tải thông thường (không phải là xe chuyên dụng) chở rác thải công nghiệp nguy hại đi đâu? Ai cấp phép vận chuyển trên đường quốc lộ…

Công văn số 1910-CV/TU của Thị ủy Quảng Yên chưa được thực hiện triệt để, kho lưu chuyển rác công nghiệp của Công ty Cổ phần Nhôm thép Việt Pháp tại khu Hòa Tháp, phường Đông Mai vẫn hoạt động. Rác thải công nghiệp từ đâu tuồn ra? Vì môi trường xanh và phát triển sản xuất bền vững, cần chấn chỉnh sự “trôi nổi” rác thải công nghiệp.