(Xây dựng) – Thanh tra Bộ Xây dựng đã chỉ rõ nhiều vi phạm pháp luật về nhà ở, trong đó có việc dành quỹ đất để đầu tư, phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) đối với các dự án xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (BR-VT) giai đoạn từ ngày 01/01/2016 đến ngày 31/12/2021.
 |
| Dự án Khu nhà ở Sadaco (tên thương mại là Phú Mỹ Gold City) không bố trí quỹ đất 20% để dành cho NƠXH (Ảnh: P.Quân – M.Thìn). |
07 đồ án quy hoạch 1/2000 “quên” quỹ đất NƠXH
Trong giai đoạn 2016 - 2021, Thanh tra Bộ Xây dựng đã kiểm tra 07 đồ án quy hoạch phân khu (QHPK) tại thành phố Bà Rịa và thị xã Phú Mỹ. Quá trình kiểm tra, xác minh đã phát hiện cả 07 đồ án QHPK trên đã không bố trí diện tích đất để xây dựng NƠXH theo trên nhu cầu NƠXH của địa phương.
Tại thành phố Bà Rịa có 03 đồ án QHPK tỷ lệ 1/2000 được phê duyệt năm 2020, gồm: Quy hoạch Khu đô thị Tây Nam; Khu du lịch nghỉ dưỡng cỏ May 2; Khu đô thị mới cỏ May 1, phường Phước Trung.
Thị xã Phú Mỹ có 04 đồ án QHPK, gồm: Quy hoạch Khu dân cư số 4 đô thị mới Phú Mỹ, huyện Tân Thành (phê duyệt năm 2016); Khu trung tâm đô thị mới Phú Mỹ, huyện Tân Thành (phê duyệt năm 2017); Khu dân cư Mỹ Xuân - Hắc Dịch đô thị mới Phú Mỹ, huyện Tân Thành (phê duyệt năm 2018); Điều chỉnh QHPK tỷ lệ 1/2.000 Trung tâm xã Châu Pha (phê duyệt năm 2020).
Theo Kết luận Thanh tra, việc UBND thành phố Bà Rịa và thị xã Phú Mỹ tổ chức lập, Sở Xây dựng thẩm định 07/07 đồ án QHPK để trình và được UBND tỉnh phê duyệt chưa xác định rõ diện tích đất dành cho xây dựng NƠXH là vi phạm khoản 1 Điều 56 Luật Nhà ở năm 2014 và khoản 1 Điều 4 Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ.
Theo quy định thì khi phê duyệt quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng nông thôn, quy hoạch xây dựng khu công nghiệp, khu nghiên cứu đào tạo, UBND có thẩm quyền phê duyệt có trách nhiệm xác định rõ diện tích đất để xây dựng nhà ở xã hội.
Mặt khác, tại Nghị định số 100/2015/NĐ-CP cũng nêu rõ: “Tại các đô thị loại đặc biệt, loại 1, loại 2 và loại 3 trong quá trình lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch đô thị, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn, quy hoạch phát triển khu công nghiệp, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm căn cứ vào nhu cầu NƠXH trên địa bàn để bố trí đủ quỹ đất dành cho phát triển NƠXH”.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh cũng phải chỉ đạo cơ quan chức năng xác định cụ thể vị trí, địa điểm, quy mô diện tích đất của từng dự án xây dựng NƠXH đồng bộ về hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội để phát triển NƠXH.
Ngay sau khi được chỉ ra sai sót, đến cuối tháng 12/2022, Sở Xây dựng tỉnh này đã báo cáo 02 địa phương trên đang thực hiện điều chỉnh quy hoạch chung. UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn kiểm tra, rà soát việc thực hiện các quy định về NƠXH làm cơ sở điều chỉnh các QHPK, trong đó sẽ xác định rõ diện tích đất để xây dựng NƠXH.
Không dành 20% quỹ đất để xây dựng NƠXH
Cũng trong giai đoạn này, trên địa bàn tỉnh có 06 dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại (02 dự án) và đầu tư phát triển đô thị (04 dự án) với quy mô sử dụng đất trên 10ha phải dành quỹ đất để đầu tư, phát triển NƠXH.
Quá trình thanh tra đã chỉ ra 02 dự án không bố trí 20% quỹ đất để phát triển NOXH theo quy định, cụ thể: Dự án Khu nhà ở Sadaco, thị xã Phú Mỹ do Công ty TNHH MTV Sadaco Mỹ Xuân (Công ty Sadaco Mỹ Xuân) làm chủ đầu tư và dự án Khu đô thị mới Nam Quốc lộ 51, phường Long Hương, thành phố BR-VT.
Đối với dự án Khu nhà ở Sadaco, thì quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 được Sở Xây dựng thẩm định và UBND tỉnh BR-VT phê duyệt với quy mô sử dụng đất khoảng 20,55ha, diện tích đất ở 11,57ha nhưng diện tích đất dành cho phát triển NƠXH lại là 0ha.
Đến ngày 22/9/2020, UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư dự án, tiến độ thực hiện từ quý I/2021 đến quý I/2025 sẽ thi công và hoàn thành công trình. Tuy nhiên, tại thời điểm thanh tra tháng 7/2022, dự án này chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất và chủ đầu tư cũng chưa thi công xây dựng (ghi nhận đến tháng 11/2022 dự án vẫn đang trong quá trình san lấp mặt bằng, hình thành sơ bộ một số tuyến đường, trong phạm vi dự án đã có một số nhà lợp mái tôn... -PV)
Thanh tra Bộ Xây dựng kết luận việc UBND tỉnh không xác định rõ diện tích đất để xây dựng NƠXH khi phê duyệt quy hoạch 1/500 là vi phạm khoản 1 Điều 56 Luật Nhà ở năm 2014 và khoản 1 Điều 4 Nghị định số 100/2015/NĐ-CP.
Đồng thời, việc chủ đầu tư không dành 20% tổng diện tích đất ở trong đồ án quy hoạch chi tiết có quy mô sử dụng đất để xây dựng NƠXH, tương đương 2,314 ha (20% x 11,57ha) cũng đã vi phạm khoản 1 Điều 5 Nghị định số 100/2015/NĐ-CP.
Đáng chú ý, chủ đầu tư là Công ty Sadaco Mỹ Xuân đã thực hiện dự án chậm so với tiến độ được UBND tỉnh phê duyệt tại quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án là vi phạm khoản 2 Điều 19 Luật Nhà ở năm 2014.
Theo tìm hiểu của phóng viên, trước đó, tại thời điểm cuối tháng 09/2022, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với chủ đầu tư là Công ty Sadaco Mỹ Xuân với số tiền 500 triệu đồng vì kinh doanh bất động sản mà sản phẩm không đảm bảo đầy đủ các điều kiện theo quy định hoặc không được phép đưa vào kinh doanh theo quy định. Ngoài ra, chủ đầu tư còn phải đình chỉ hoạt động kinh doanh bất động sản 6 tháng đối với dự án Khu nhà ở Sadaco.
Đối với dự án Khu đô thị mới Nam Quốc lộ 51, phường Long Hương, thành phố BR-VT được lập quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/1000 vào năm 2006 với quy mô sử dụng đất ban đầu là 65,61ha, diện tích đất ở 31,01ha và không bố trí đất để xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp, đối tượng chính sách. Dự án này sau 2 lần điều chỉnh quy hoạch (các năm 2010, 2011) vẫn không bố trí quỹ đất để xây dựng NƠXH.
Đến ngày 29/6/2012, UBND tỉnh đã có Quyết định số 1266/QĐ-UBND phê duyệt và cho phép đầu tư dự án. Chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Xây dựng và phát triển đô thị tỉnh BR-VT. Tại quyết định này có nội dung bố trí diện tích đất ở để phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp, đối tượng chính sách.
Tuy nhiên, đến ngày 23/9/2016, UBND tỉnh có Quyết định số 2596/QĐ-UBND chấp thuận đầu tư dự án, có bố trí diện tích đất ở để phát triển NƠXH vào giai đoạn 2 và giai đoạn 3 của dự án trong khi quy hoạch xây dựng chi tiết lại chưa bố trí đất để xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp, đối tượng chính sách hoặc NƠXH là thực hiện không đúng khoản 1 Điều 30 Luật Nhà ở năm 2005.
Theo quy định thì các dự án phát triển nhà ở phải phù hợp với quy hoạch xây dựng, chương trình phát triển nhà ở trong từng giai đoạn của địa phương. Mặt khác, việc UBND tỉnh chấp thuận đầu tư không phù hợp với quy hoạch cũng thuộc các hành vi bị nghiêm cấm được quy định rõ tại khoản 3 Điều 6 Luật Nhà ở năm 2014.
 |
| Dự án Khu đô thị mới Nam Quốc lộ 51 cũng “quên” không bố trí quỹ đất 20% để phát triển NƠXH. |
Sau đó, dự án tiếp tục được điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 (tháng 8/2018) và điều chỉnh chấp thuận đầu tư dự án giai đoạn 1 (tháng 9/2020) vẫn không bố trí đất dành cho NƠXH. Mãi tận tháng 4/2022, UBND tỉnh mới có văn bản xử lý chậm triển khai giai đoạn 2, giai đoạn 3 của dự án.
Đến thời điểm tháng 12/2022, thành phố Bà Rịa đang thực hiện điều chỉnh quy hoạch chung thành phố, quy hoạch phân khu làm cơ sở tổ chức điều chỉnh quy hoạch chi tiết cho dự án này. Trong quá trình điều chỉnh quy hoạch chi tiết, Thanh tra Bộ Xây dựng yêu cầu UBND thành phố Bà Rịa có trách nhiệm bố trí quỹ đất 20% để xây dựng NƠXH theo quy định của pháp luật.
Để xảy ra các vi phạm trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch như trên trách nhiệm thuộc về UBND tỉnh, Sở Xây dựng và các tổ chức, cá nhân có liên quan.
Thanh tra Bộ Xây dựng đề nghị UBND tỉnh tổ chức kiểm điểm, chỉ đạo chấn chỉnh khắc phục và có hình thức xử lý theo quy định đối với các tổ chức, cá nhân để xảy ra các tồn tại, vi phạm nêu trên.
Đồng thời, chỉ đạo cơ quan chức năng xác định cụ thể vị trí, địa điểm, quy mô diện tích đất của từng dự án xây dựng NƠXH đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh cần phải đôn đốc chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị triển khai đầu tư xây dựng NƠXH trên quỹ đất 20% của các dự án này theo tiến độ được phê duyệt; trường hợp chủ đầu tư không thực hiện thì thu hồi quỹ đất 20% để lựa chọn, giao cho các chủ đầu tư khác.
Hà Khánh – Mạnh Vũ
Theo
