Bài ca sâu lắng về “Thủ đô gió ngàn”

21:19 | 28/08/2021

(Xây dựng) - “Hương chè” - Đó là ca từ. Không, đầu tiên vẫn là bài thơ mới nhất của Thi - Nhạc sỹ - Nhà báo Tào Khánh Hưng, viết về đất chè - nơi chốn vốn đã, đang là “danh bất hư truyền” của loài cây đặc sản ẩm thực (đồ uống) số 1 cả nước, cũng là “Thủ đô kháng chiến” - “Thủ đô gió ngàn” thời 9 năm đánh Pháp.

Nhà báo Lê Quang Vinh (bên trái) trao đổi với Phó Tổng Biên tập Báo Xây dựng Tào Khánh Hưng về ý tưởng và nội dung ra đời ca khúc “Hương chè’ – một tác phẩm âm nhạc sâu lắng về “Thủ đô gió ngàn”.

Sau vài lần nghe ca khúc “Hương chè” qua giọng ca của nữ ca sỹ Hoài Phương - Giảng viên Khoa Thanh nhạc, Trường Đại học Sư phạm nghệ thuật Trung ương (Bộ Giáo dục và Đào tạo); thực sự đã lôi cuốn tôi bởi hai thứ cốt lõi nhất trong một bài hát - là “tứ thơ” kết hợp với “tứ nhạc” không thể nhuần nhị hơn, hay nói cách khác “như hình với bóng” của bài ca này. Sự ăn nhập đó, đúc thành “hình tượng âm nhạc” (tư duy trừu tượng của nhạc siỹ, thông qua cảm xúc thẩm mỹ để đến với người nghe) trong một tác phẩm âm nhạc vốn là sở trường của Nhạc sỹ Trịnh Công Sơn - Người nhạc sỹ tài hoa, trọn đời chỉ có thể phổ nhạc trên chính các ca từ do mình đặt - thực chất là những bài thơ độc lập do ông sáng tạo nên. Thế nên, Trịnh Công Sơn gần như không phổ thơ người khác khi làm ca khúc. Trong cả kho tàng nhạc sỹ để lại (hiện chưa có thống kê chính xác về số tác phẩm), ước đoán không dưới 600 ca khúc; tuy nhiên số ca khúc của ông được công chúng biết đến rộng rãi đã là 236 ca khúc (cả lời và nhạc). Điều này lý giải được phần nào, tại sao tác phẩm để đời của những tác giả vừa là “thi” vừa là “nhạc”, luôn dễ dàng lay động hàng triệu người nghe, trở thành những bài ca “đi cùng năm tháng”.

Tào Khánh Hưng chưa và còn lâu nữa mới trở thành một tác gia âm nhạc. Nhưng con đường thơ - nhạc anh đang khai phá, bước đầu phải nói là khá thành công. Chỉ trong một thời gian ngắn, Thi - nhạc - nhà báo này đã có một chùm ca khúc đáng nể trọng: “Trường Sa yêu thương”, “Tự hào cô giáo trẻ”, “Về Hà Nam anh nhé”, “Cha ở đâu?”, “Mường Tè quê em”, "Tình người Hà Nội"…

Nghề báo đã cho anh nhiều cơ hội của những chuyến đi đến với nhiều vùng miền trên đất nước. Ở đâu từng in dấu chân anh, cũng để lại nhiều ấn tượng được thể hiện khá sâu đậm trong các tác phẩm báo chí đăng ở báo Trung ương lẫn địa phương. Tào Khánh Hưng đi để cảm nhận, nhập tâm; cũng là dịp để chắt lọc chất liệu cho những ca từ, hình ảnh thơ sau này trong các bài hát.

“Trường Sa yêu thương” là ca khúc viết ngay sau chuyến đi công tác hơn mười ngày trên quần đảo Trường Sa cùng Nhà giàn ĐK1 giữa đại dương. Cảm xúc từ lời ca đến nét nhạc trong đó thật dạt dào, lắng đọng, lại quá gần gũi với đời sống của người chiến sỹ Hải quân ngày đêm kiên cường nơi đầu sóng ngọn gió trước sự rình rập của kẻ thù. Bài hát từng được vang lên trong một chương trình của Kênh truyền hình Quốc hội, thu hút hàng triệu người nghe, khẳng định chủ quyền Trường Sa, Hoàng Sa là của Việt Nam; gửi gắm đến các chiến sỹ Trường Sa, Hoàng Sa nỗi lòng tác giả cũng như mọi người dân Việt: những người lính biển khơi luôn trong trái tim đồng bào; đồng bào cả nước luôn hướng về Trường Sa, Hoàng Sa: “Trường Sa quần đảo linh thiêng/ Em biết không có máu xương bao người/ Em ơi ra đảo một lần/ Để lòng ta thấy thêm gần Trường Sa…”.

Bài hát “Cha ở đâu?”, là cảm xúc của Tào Khánh Hưng sau chuyến cùng Tổng Biên tập Báo Xây dựng Nguyễn Anh Dũng, Tổng Biên tập Tạp chí Hòa nhập Nguyễn Ngọc Quyết vào Nghĩa trang liệt sỹ quốc gia Trường Sơn, Nghĩa trang liệt ỹ quốc gia Đường 9 ở Quảng trị trong dịp tháng 7/2019. Tại đây, hơn 2 ngày Phó Tổng Biên tập Báo Xây dựng Tào Khánh Hưng cùng đoàn công tác đã dâng hương hoa, lễ vật tri ân các Anh hùng - Liệt sỹ, tặng quà bà con một số xã ở huyện Hướng Hoóa; thăm những địa danh nổi tiếng như Tà Cơn, Khe Sanh, Làng vây, Thành cổ Quảng trị. Sau chuyến đi, Tào Khánh Hưng viết bài thơ “Cha ở đâu?”, kịp gửi đi tham dự cuộc thi sáng tác thơ với chủ đề “Tri ân chiến sỹ” do Trung tâm thơ ca Việt Nam tổ chức.

Bài thơ có những câu khi đọc lên, khiến lay lắt cả cõi lòng: “Tiếng con gọi cha trời đất cũng rưng rưng/ Nghĩa trang Trường Sơn hào quang sáng bừng hàng mộ/ Con thắp nén hương thơm, hương chia đều theo gió/ Vòng hoa con dâng linh hồn cha bay cao, trường tồn”.

Không ngẫu nhiên, bài thơ “Cha ở đâu?” đã vượt lên gần một nghìn bài thơ khác để đoạt giải Ba. Tứ thơ là cả câu chuyện có thật về người cha liệt sỹ của chính vợ mình; cộng hưởng cùng cảm xúc khi chứng kiến hàng hàng lớp lớp các ngôi mộ vô danh (chưa biết tên) tại Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn, Nghĩa trang liệt sỹ Đường 9 đang hiện hữu trước mắt tác giả.

Bài thơ sau vài ngày ra đời, được Tào Khánh Hưng phổ thành ca khúc cùng tên. Nó cũng lập tức được tuyển chọn để trình diễn trong chương trình đặc biệt “Những ca khúc bất hủ đi cùng năm tháng”, phát sóng lúc 9 giờ đến 9 giờ 30 phút sáng ngày 27/7/2021 - đúng dịp Kỷ niệm 74 năm “Ngày Thương binh - Liệt sỹ” trên sóng VOV (Đài tiếng nói Việt Nam).

Sự kiện âm nhạc đặc biệt này có tất cả 5 ca khúc, thì “Cha ở đâu?” là ca khúc mới toanh, vinh dự được cất lên cùng giọng ca opera của ca sỹ Tường Lâm (Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam), bên cạnh 4 ca khúc đã rất nổi tiếng suốt mấy chục năm nay, gồm: “Màu hoa đỏ” (của Nhạc sỹ Thuận Yến), “Cỏ non thanh cổ” (của Nhạc sỹ Tân Huyền), “Bài ca không quên” (của Nhạc sỹ Phạm Minh Tuấn), “Miền xa thẳm” (của Nhạc sỹ Đức Trịnh).

Rồi một ca khúc khác, “Về Hà Nam anh nhé!”. Với ca từ giản dị, chất nhạc chủ đạo là dân ca đồng bằng Bắc bộ mượt mà, sâu lắng; bài hát đã giới thiệu với nhân dân cả nước quê hương nhà cách mạng tiền bối Nguyễn Hữu Tiến – người con của mảnh đất truyền thống Núi Đọi, Sông Châu (Duy Tiên, Hà Nam) - tác giả Quốc kỳ nước ta (người vẽ lá cờ Tổ quốc). Bài hát được hát vang trong chương trình ca nhạc đặc biệt của Đài tiếng nói Việt Nam chào mừng Khai mạc Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng (sáng 26/1/2021 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Hà Nội). Chương trình phát sóng trước 1 ngày, lúc 11h 30 phút trưa ngày 25/1/ 2021.

Trở lại bài thơ - lời ca khúc “Hương chè”

Mở đầu là những câu thơ hào sảng nhưng không kém phần trữ tình thường thấy trong các trường ca viết về đất nước - đề tài rộng lớn, trùm lên cả những giai đoạn lịch sử: “Câu hát then, tiếng đàn tính/ Đưa anh về - về quê em bát ngát đồi chè”; “Dòng sông Công mơ màng, con đò ai đứng đợi/ Núi Cốc chung tình vời vợi chờ mong”...

Khổ thơ tiếp theo, vẫn trên nền của tinh thần niềm tự hào vùng đất “danh bất hư truyền” về cây chè, nhưng được đẩy lên cao trào mang tính thời đại - thứ mà trong truyền thống, dù đã rất đẹp rồi (“Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi/ Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt/ Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát/ Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca…” - bài thơ “Ta đi tới” của Tố Hữu); nhưng chưa bao giờ có: “Thành phố lung linh ánh thép rực hồng/ Nhà máy vào ca xanh màu xanh áo thợ/ Núi rừng trập trùng nhớ chiến khu xưa/ Còn in bóng Bác Thủ đô gió ngàn”.

(Tác giả cực kỳ khôn khéo, khi đang cao hứng miêu tả hiện thực ập ùa trong trái tim, thì lập tức gợi lại trọng trách đặc biệt được lịch sử giao phó của quê hương Thái Nguyên đã từng là trái tim của chiến khu Việt Bắc - vinh dự không một miền quê nào có: “Núi rừng trập trùng nhớ chiến khu xưa/ Còn in bóng Bác Thủ đô gió ngàn”).

“Anh qua sông Cầu dạt dào câu hát

Khúc dân ca lời khoan nhặt ngọt ngào

Thái Nguyên ơi… thơm, ngọt hương chè

Câu sli, câu hát lượn mời người về thăm

Thái Nguyên ơi... thấp thoáng bóng áo chàm

Xanh ngát đồi chè, xanh nương lúa, nương ngô

Nón lá nghiêng nghiêng tay em nâng búp chè

Đón anh về, về Thái Nguyên quê hương em”.

Đây là hai khổ thơ hay nhất, trữ tình nhất, đáng yêu nhất khó có thể viết hay hơn về Thái Nguyên - “Thủ đô gió ngàn” của “thì hiện tại”.

Có lẽ bài thơ và sau đó là nét nhạc vừa trữ tình vừa hào sảng, lại rất sâu lắng của nhạc phẩm, Tào Khánh Hưng đã “đo ván” các Ban biên tập âm nhạc Đài phát thanh - Truyền hình cấp tỉnh cũng như Trung ương, để bài hát ngay sau khi ra đời chỉ vài ngày, đã được phủ sóng toàn quốc - thời điểm cả nước chuẩn bị mừng Quốc khánh 2/9 lần thứ 76 (2/9/1945 - 2/9/2021) trong hoàn cảnh toàn Đảng toàn dân quyết tâm cao nhất, bằng mọi giá khống chế - kiểm soát dịch ngay trong tháng 9 này - tháng từng mở đầu kỷ nguyên mới của đất nước, Tổ quốc Việt Nam thân yêu cách đây hơn 3/4 thế kỷ.

Lê Quang Vinh

Theo

Link gốc:

Từ khóa: #Thái Nguyên #Hương chè #Thủ đô gió ngàn

Cùng chuyên mục

Phát triển đô thị di sản trong kỷ nguyên mới: Bước ngoặt của vùng đất cố đô

(Xây dựng) - Việt Nam đang chuyển mình trong kỷ nguyên đổi mới và hội nhập quốc tế, phát triển các đô thị di sản đã trở thành một yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của đất nước. Nhiều đô thị hiện nay đang sở hữu một hệ thống di sản văn hóa phong phú được công nhận ở cấp quốc gia và quốc tế, với hàng chục di sản vật thể, phi vật thể và thiên nhiên được UNESCO vinh danh. Việc gìn giữ và phát triển các đô thị di sản không chỉ khơi dậy niềm tự hào dân tộc mà còn góp phần quan trọng thúc đẩy du lịch, phát triển kinh tế địa phương.
Kỷ lục mới: Gần 1 triệu người đổ bộ các tọa độ ăn chơi “họ Vin” trong đại tiệc chào năm mới 2025

(Xây dựng) - Với không gian trải nghiệm đa dạng, từ mua sắm đến vui chơi giải trí, cùng âm nhạc đỉnh cao quy tụ dàn nghệ sĩ đình đám và vũ điệu pháo hoa rực sáng bầu trời… chuỗi “tọa độ Vin” từ Bắc vào Nam thực sự đã sáng nhất trong đêm 31/12 khi là nơi chào đón năm mới 2025 của gần 1 triệu du khách trong nước và quốc tế.
Bình Định: Tưng bừng đại tiệc âm nhạc tại đêm Countdown “Quy nhơn - Thiên đường biển - Vươn tầm khởi sắc"

(Xây dựng) – Chương trình Countdown Tết Dương lịch 2025 "Quy nhơn - Thiên đường biển - Vươn tầm khởi sắc" đã đem đến cho khán giả một không gian bùng nổ trong âm thanh, ánh sáng bên bờ biển thơ mộng cùng hiệu ứng hỏa thuật đặc sắc.
Chào năm mới với niềm tin và hy vọng

Ðêm 31/12/2024, các tỉnh, thành phố trong cả nước tổ chức nhiều chương trình, sự kiện văn hóa, thu hút rất đông người dân, nhất là giới trẻ, chào đón thời khắc chuyển sang năm mới. Năm 2024 với nhiều biến động vừa trôi qua. Vượt qua nhiều khó khăn, kinh tế đất nước tăng trưởng cao, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện. Mọi người hy vọng sang năm 2025 - năm hoàn thành các chỉ tiêu nhiệm kỳ 2020-2025, với thời cơ vận hội mới, đất nước sẽ có nhiều chuyển biến mới.
Nâng tầm di sản văn hóa xứ Kinh Bắc

(Xây dựng) - Bắc Ninh tiếp tục khẳng định vị thế là vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa khi 11 di tích tiêu biểu vừa được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
"Hồi sinh" phố cổ Bao Vinh

Các khu phố cổ ở vùng đất cố đô là yếu tố quan trọng kết nối các giai đoạn hình thành đô thị Huế. Một trong những khu phố cổ nổi tiếng ở thành phố Huế với sự sầm uất cùng những công trình kiến trúc cổ kính nằm ở hạ nguồn sông Hương là phố cổ Bao Vinh.

Xem thêm

Phát huy giá trị Khu di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc

Thời gian qua, với sự quan tâm đầu tư của Nhà nước và của tỉnh Hải Dương, diện mạo Khu di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc (thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương) ngày càng khang trang. Các giá trị di sản văn hóa phi vật thể gắn liền với khu di tích được bảo tồn, phát huy hiệu quả.
08:04 | 29/12/2024
Phê duyệt Nhiệm vụ lập Quy hoạch tu bổ Di tích quốc gia đặc biệt Địa điểm về Cuộc khởi nghĩa Ba Tơ

(Xây dựng) - Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Quyết định số 1677/QĐ-TTg ngày 27/12/2024 phê duyệt Nhiệm vụ lập Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích quốc gia đặc biệt Địa điểm về Cuộc khởi nghĩa Ba Tơ, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
11:40 | 28/12/2024
Hà Tĩnh: Tổ chức Lễ kỷ niệm 300 năm Ngày sinh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

(Xây dựng) - Tối 27/12, tại Quảng trường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Bộ Y tế; Bộ Ngoại giao; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; tỉnh Hưng Yên; Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam trọng thể tổ chức Lễ kỷ niệm 300 năm Ngày sinh Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724 - 2024).
08:49 | 28/12/2024
Hà Nội: Khai mạc Festival hoa Mê Linh lần thứ 2

(Xây dựng) - Festival hoa Mê Linh lần thứ 2, năm 2024 với chủ đề “Mê Linh rực rỡ sắc hoa” sẽ được tổ chức trong 4 ngày, dự kiến từ ngày 26-29/12/2024, tại Quảng trường Trung tâm hành chính huyện Mê Linh (Thành phố Hà Nội).
14:48 | 27/12/2024
Hà Nội: Nhiều hoạt động hấp dẫn tại chương trình “Ứng Hòa - Miền di sản ngoại đô”

(Xây dựng) - Từ ngày 27/12 - 29/12/2024, Sở Du lịch Hà Nội chủ trì, phối hợp với UBND huyện Ứng Hòa tổ chức chương trình “Ứng Hòa - Miền di sản ngoại đô” tại thị trấn Vân Đình, huyện Ứng Hòa.
11:45 | 27/12/2024
Bình Định: Tổ chức đại nhạc hội Countdown chào đón năm mới

(Xây dựng) - Hàng loạt các ca sỹ, nghệ sỹ nổi tiếng sẽ trình diễn tại Chương trình Countdown Tết Dương lịch 2025 “Quy nhơn - Thiên đường biển - Vươn tầm khởi sắc”. Chương trình hứa hẹn sẽ mang đến cho khán giả 1 đêm nhạc mang đẳng cấp vươn tầm quốc tế.
10:15 | 27/12/2024
Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Nhà quân sự thiên tài, nhà văn hóa lớn

(Xây dựng) - Ngày 26/12, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Văn hóa và Phát triển tổ chức Hội thảo khoa học “Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Nhà quân sự thiên tài, nhà văn hóa lớn” với sự tham gia của đại diện lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương và Hà Nội; các tướng lĩnh quân đội, các nhà nghiên cứu và đông đảo công chúng quan tâm đến cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng.
15:17 | 26/12/2024
Vĩnh Phúc: Đặc sắc chương trình nghệ thuật “Rạng rỡ vinh quang”

(Xây dựng) – Tối 25/12, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Vĩnh Phúc tổ chức chương trình nghệ thuật kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024), 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 - 22/12/2024) và chào năm mới 2025 với chủ đề “Rạng rỡ vinh quang”.
11:50 | 26/12/2024
Hà Nội: Công nhận điểm du lịch Di tích quốc gia đặc biệt đền, chùa, đình Hai Bà Trưng

(Xây dựng) – UBND Thành phố Hà Nội vừa ban hành Quyết định về việc công nhận điểm du lịch Di tích quốc gia đặc biệt đền, chùa, đình Hai Bà Trưng, phường Đồng Nhân, quận Hai Bà Trưng, Thành phố Hà Nội.
10:20 | 25/12/2024
Thừa Thiên – Huế: Đầu tư hơn 367 tỷ đồng bảo tồn, tu bổ di tích Kinh thành Huế

(Xây dựng) – HĐND tỉnh Thừa Thiên – Huế vừa ban hành Nghị quyết, về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án bảo tồn, tu bổ và tôn tạo di tích Kinh thành Huế (giai đoạn 2), với tổng mức đầu tư hơn 367 tỷ đồng.
11:06 | 24/12/2024

...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load