Thành phố trong... rừng

(Xây dựng) - Là tỉnh có đồng bào Khmer sinh sống đông thứ hai cả nước (sau Sóc Trăng), với chiều dày lịch sử, văn hóa, Trà Vinh tạo nên nét riêng, hiền hòa cổ kính, với lối kiến trúc chùa theo hệ phái Nam tông độc đáo nằm giữa những hàng cây quanh năm tỏa bóng mát. Trà Vinh được mệnh danh là "công viên xanh" hay" thành phố trong rừng" vì nơi đây hiện có hơn 11.000 cây các loại và hơn 900 cây với tuổi đời đã quá trăm năm, nhiều nhất là cây sao, dầu và me.

Qua nghiên cứu cho thấy, cây có từ thời Pháp. Một nguyên tắc được duy trì từ đời này sang đời khác là ở đâu có phum sóc, chùa là ở đó có hệ thống cây xanh, người dân nơi đây xem cây như người bạn thân thiết gắn liền với đời sống tinh thần, tâm linh của họ. Khó mà tìm được ở nơi đâu có chế độ chăm sóc cây xanh đặc biệt như nơi đây. Tất cả các cây đều được đánh số, gắn tên, để tiện theo dõi và truyền "nước biển" kịp thời, bổ sung chất dinh dưỡng cần thiết cho cây phát triển. Tất cả các công trình xây dựng như mở đường, nhà ở, cống thoát nước đều phải tránh né cây, kể cả rễ cây. Không được đốn hạ bừa bãi, nếu muốn loại bỏ cây đã chết phải xin ý kiến UBND tỉnh. Sau khi các nhà chuyên môn xem xét, đánh giá và cuối cùng việc "khai tử" hay không là quyền quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh. Qua nhiều thế hệ, Đảng và nhân dân Trà Vinh đã chung tay làm nên "rừng xanh" quanh năm tươi tốt.

Để khi những giọt nắng cuối ngày nghiêng qua thành phố, ta gác lại bộn bề lo toan, thong thả bước trên những con đường tuy chỉ rộng chừng 11 m, nhưng lại mang lại cảm giác thênh thang, bất tận với những vòm lá xanh đang mơn man cùng gió như hát bản tình ca tạ ơn người, ơn đời. Nếu bất chợt ta hỏi người dân đường 19/5 ở đâu, họ ngạc nhiên vô cùng. Nhưng ta hỏi đường hàng me ở đâu thì ai cũng biết. Cứ như vậy, đường Lê Lợi là đường bằng lăng, đường Lê Thánh Tôn là đường hàng sao, đường Phạm Ngũ Lão là đường ngọc lan...

Đến với Trà Vinh để cảm nhận sự bình yên với không khí trong lành hòa cùng nhịp sống văn hóa của các lễ hội. Những khu di tích, danh thắng mang đậm màu sắc riêng, trong đó, quần thể di tích ao Bà Om, chùa Âng là điểm đến tham quan tiêu biểu, cũng là nơi tổ chức nhiều lễ hội của người Khmer.

Ao Bà Om hay còn gọi là ao vuông nằm trên trục QL53 về phía tây nam cách thành phố chừng 6 km. Gọi là ao vuông nhưng nó có hình chữ nhật với chiều dài khoảng 500m và chiều rộng 300m, được bao bọc xung quanh bằng những hàng cây cổ thụ, chủ yếu là dầu và sao.

Ao Bà Om vừa là nơi tham quan vui chơi vừa là nơi để tổ chức nhiều sự kiện lễ hội quan trọng của người Khmer như lễ Ok Om Bok - là một trong ba lễ lớn gồm tết cổ truyền Chol Chhnăm Thmây, lễ cúng ông bà Sene Đolta, Ok Om Bok - lễ trăng được tổ chức vào ngày rằm tháng 10 âm lịch hàng năm.

Chùa Âng (Angkorajaborey) là một trong những ngôi chùa cổ và đẹp nhất khu vực, nằm bên khuôn viên di tích ao Bà Om. Với kiến trúc độc đáo, chùa được bao bọc xung quanh là những hàng cây xanh mát với hào nước sâu. Chùa được xây dựng năm 990 trên nền đất cao, xây theo lối kiến trúc vòm cong mái ngối ba lớp, cửa chính quay về hướng đông, đối diện với Bảo tàng Văn hóa dân tộc Khmer và cửa phụ quay về hướng tây.

Đến với Trà Vinh, ta sẽ cảm nhận được sự đổi thay và phát triển mạnh mẽ nhưng vẫn giữ được nét đẹp truyền thống. Sự kết nối hòa hợp của các dân tộc đã tạo nên một bản sắc văn hóa đa dạng nhưng riêng biệt, vẫn gần gũi, chất phác nhưng can trường. Thời gian chầm chậm bước qua, chẳng ồn ào vội vã, mà lòng cứ mãi vấn vương. Nhớ hàng me những chiều hò hẹn, nhớ cánh hoa dầu theo gió lặng lẽ xoay...