Lào Cai: Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khi triển khai nhà ở xã hội

(Xây dựng) - Để kịp thời cung cấp nhu cầu nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp, công nhân tại các khu, cụm công nghiệp, Sở Xây dựng tỉnh Lào Cai cùng các Sở, ngành, cơ quan liên quan đã phối hợp cũng như song hành với chủ đầu tư để hoàn thiện các thủ tục theo quy định để công trình sớm được triển khai xây dựng cũng như người dân dễ dàng tiếp cận. Tuy nhiên, khi triển khai dự án nhà ở xã hội vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ như tín dụng, chính sách ưu đãi và đối tượng mua nhà.

Tỉnh Lào Cai đã quy hoạch khoảng 81ha đất cho phát triển nhà ở xã hội, với 18 vị trí.

Theo Sở Xây dựng tỉnh Lào Cai, từ năm 2015 đến hết năm 2023, tỉnh Lào Cai đã hoàn thành 01 dự án nhà ở xã hội với tổng số căn hộ là 184 căn, diện tích sàn là 12.168m2, diện tích đất là 0,82ha. Đây là dự án chung cư cho người có thu nhập thấp tại khu phụ trợ Bắc Duyên Hải, phường Duyên Hải, thành phố Lào Cai. Theo kế hoạch phát triển nhà ở 5 năm giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Lào Cai hiện có 5 công trình nhà ở xã hội đã đưa vào sử dụng với 900 căn hộ. Con số này mới đáp ứng một phần nhu cầu của người dân, nhất là người lao động có thu nhập thấp. Hiện toàn tỉnh cần khoảng 4.000 căn hộ nhà ở xã hội. Trước nhu cầu nhà ở cho công nhân, viên chức, người lao động có thu nhập trung bình, thấp ngày càng tăng, tỉnh Lào Cai đã quy hoạch các vị trí phù hợp để phát triển nhà ở xã hội.

Trong đó, tỉnh Lào Cai đã quy hoạch khoảng 81ha đất cho phát triển nhà ở xã hội, với 18 vị trí. Vị trí quy hoạch các khu nhà ở xã hội này nằm gần các dự án tiểu khu đô thị và nhà ở thương mại nhằm đáp ứng nhu cầu thực tế, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, giúp người có thu nhập thấp dễ tiếp cận với các dịch vụ đô thị (công viên, cây xanh, vận tải công cộng, y tế, giáo dục, thương mại, vui chơi, giải trí, thể dục, thể thao…) nhưng vẫn đảm bảo theo quy định đối với việc dành quỹ đất trong các đồ án quy hoạch để xây dựng nhà ở xã hội.

Riêng trong năm 2024, tỉnh Lào Cai đã chấp thuận chủ trương đầu tư và kêu gọi đầu tư cho 46 dự án phát triển nhà ở thương mại với tổng diện tích đất ở khoảng 398,26ha. Tỉnh cũng dự kiến đầu tư 3 dự án nhà ở xã hội tại thành phố Lào Cai, bao gồm nhà ở xã hội khu Lâm Viên (phường Nam Cường), nhà ở xã hội đường Điện Biên (phường Cốc Lếu) và nhà ở xã hội tại Khu đô thị Kim Thành (phường Duyên Hải) với diện tích đất xây dựng khoảng 8,72ha. Hiện, tỉnh Lào Cai đang triển khai thực hiện 1 dự án nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp tại khu dự phòng Tây Bắc, thị xã Sa Pa với tổng diện tích đất là 2,53ha và 917 căn hộ.

Dự kiến đến năm 2025, tỉnh Lào Cai sẽ triển khai khoảng 6 dự án nhà ở xã hội với tổng diện tích sàn khoảng 420.000m2/4.600 căn, trên diện tích đất khoảng 15ha và đến năm 2030 tiếp tục triển khai các khu nhà ở xã hội trên quỹ đất hiện có.

Mặc dù, Lào Cai đã quan tâm và chủ động tiên phong phát triển các dự án nhà ở xã hội ở khu vực Tây Bắc. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, để mua được 1 căn nhà ở xã hội người dân cần có kinh phí khoảng từ 700 triệu đồng đến 1 tỷ đồng, nhưng mức thu phập trung bình của các đối tượng được mua nhà ở xã hội khoảng 6 triệu đến 8 triệu/người/tháng và khi vay ngân hàng cần phải chứng minh thời gian trả lãi và thời gian trả nợ. Thêm nữa, lãi suất ưu đãi cho người mua nhà vẫn cao (khoảng 4,8%/năm). Do đó số có nhu cầu về nhà ở còn rất nhiều nhưng số đăng ký mua nhà thì chưa cao.

Khách hàng đăng ký mua nhà ở xã hội phải đảm bảo đáp ứng các yêu cầu về nhà ở như: Phải là những người chưa sở hữu được nhà ở riêng, phải là cá nhân chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở tại khu vực sinh sống, có nhà ở thuộc sở hữu của mình, diện tích ngôi nhà chỉ ở mức bình quân đầu người so với toàn hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu; phải đăng ký thường trú tại nơi có nhà ở xã hội và trường hợp không đăng ký thường trú thì phải đăng ký tạm trú từ một năm trở lên; phải là cá nhân không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên hoặc thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo… Theo đó, chủ đầu tư tổng hợp danh sách các khách hàng mua, thuê mua nhà ở xã hội gửi danh sách khách hàng đến Sở Xây dựng. Sau đó, Sở Xây dựng lấy ý kiến xác minh của các đơn vị có liên quan và phải có thông báo phản hồi trong thời gian 15 ngày làm việc.

Trong khi hồ sơ khách hàng nộp theo quy định phải có xác nhận thực trạng về nhà ở của UBND cấp xã, phường. Tuy nhiên có một số xã, phường chưa xác nhận, xác minh thông tin này do chưa khẳng định được chủ hộ gia đình đã có đất ở chỗ khác hay chưa nên chưa dám xác nhận cho người dân dẫn đến chủ đầu tư và Sở Xây dựng không có thông tin để duyệt đối tượng.

Mặt khác, một số UBND cấp huyện chậm phản hồi Sở Xây dựng thông tin xác minh đối tượng về thực trạng nhà ở mà các phường/xã trực thuộc huyện mình đã xác minh gây chậm thời gian thông báo khách hàng đủ điều kiện mua, thuê mua nhà ở xã hội.

Đại diện chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội bờ tả sông Hồng, xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai cho biết, thủ tục vay vốn gói tín dụng hỗ trợ nhà ở xã hội phức tạp và rườm rà nên chúng tôi mất rất thời gian để tiếp cận, trong khi tiến độ dự án lại phải triển khai theo đúng quy định. Vì vậy, để đảm bảo tiến độ dự án, chúng tôi phải lựa chọn vay vốn từ ngân hàng thương mại dù lãi suất cao hơn. Chúng tôi mong muốn có nhiều ngân hàng hỗ trợ vay vốn với lãi suất ưu đãi để chủ đầu tư có thể tiếp cận và từ đó giúp giảm giá thành dự án và giá căn hộ khi đến với người dân.

Trao đổi với phóng viên, ông Nông Văn Quyền, Trưởng phòng Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Sở Xây dựng tỉnh Lào Cai) cho biết, để kịp thời cung cấp nhu cầu nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp, công nhân tại các khu, cụm công nghiệp, mặt khác tạo điều kiện cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội và các doanh nghiệp xây dựng nhà ở xã hội có điều kiện được tiếp cận với các chương trình ưu đãi, Sở Xây dựng tiếp tục rà soát các vị trí đã, đang và dự kiến quy hoạch xây dựng nhà ở xã hội để điều chỉnh bổ sung.

Đồng thời, Sở Xây dựng cùng các Sở, ngành, cơ quan liên quan sẽ hỗ trợ, phối hợp cũng như song hành với chủ đầu tư để hoàn thiện các thủ tục theo quy định để công trình sớm được triển khai xây dựng và đảm bảo tiến độ để người dân trên địa bàn tỉnh sớm được hưởng các chính sách an sinh xã hội.