Hiện tượng “mạng nhện” dây điện trên cao, điệp khúc đào lấp vỉa hè để thi công hệ thống cấp nước, viễn thông… sẽ được giải quyết khi Nghị định quản lý và sử dụng chung hạ tầng kỹ thuật được ban hành.
Hình thức chôn ngầm dưới hè phố hoặc phần đường xe chạy một cách riêng lẻ.
Sắp xếp hình thức treo nổi
Hà Nội có khoảng 143.715km đường dây thông tin, điện lực đi nổi khoảng 87% và đi ngầm khoảng 13%... do 20 đơn vị hiện là chủ sở hữu. Các đường dây treo trên cột thuộc Viettel, truyền hình cáp Trung ương, Hà Nội, Điện lực Hà Nội, chiếu sáng và của công an, quân đội là chủ sở hữu. Các đường dây này treo tùy tiện, không có sự kiểm tra, kiểm soát và trong số dây đó có khoảng 30% là dây cũ nát, không sử dụng... Do không có cơ quan quản lý chung và không có chế tài nên các cơ quan không thu hồi, cột điện quá tải gây mất an toàn...
Việc bố trí riêng lẻ các đường dây, đường ống là phổ biến tại các đô thị hiện nay. Hình thức này đơn giản, chi phí thấp và thường khi số lượng đường dây, đường ống không nhiều. Nhược điểm khó quản lý, đường, hè phố thường bị đào lên, lấp xuống để sửa chữa, cải tạo và cũng do không có quản lý thống nhất nên gây khó khăn cho việc xây dựng mới các công trình vì thường không biết chính xác vị trí nên thường xảy ra sự cố…
Bố trí đường dây trong cống bể cáp kỹ thuật dưới hè phố hoặc dải phân cách. Dùng để bố trí các loại đường dây cáp thông tin, cáp truyền hình, cáp điện lực, chiếu sáng công cộng. Loại này có kích thước nhỏ chủ yếu các đường ống chứa cáp và hố ga để luồn cáp và kiểm tra. Dạng này có ưu điểm chi phí ban đầu thấp, thi công nhanh, phù hợp với các khu vực chưa phát triển, khi số lượng đường dây còn ít. Tuy nhiên dạng này cũng chỉ là tạm thời khi không đủ kinh phí để xây dựng hào, tuynen kỹ thuật.
Bố trí trong hào và tuynen kỹ thuật. Đây là giải pháp tiên tiến được nhiều nước áp dụng hào kỹ thuật/tuynen có thể mang tính tổng hợp hoặc tách riêng ví dụ chỉ bao gồm các đường dây hoặc chỉ cho thoát nước... tùy vào điều kiện cụ thể để lựa chọn. Với nhiều ưu điểm: Giảm đào bới hè đường, quản lý thống nhất, thời gian phục vụ lâu dài...
Hiện nay, tại Hà Nội tuynen kỹ thuật ngang đường tuyến Kim Mã, Liễu Giai kích thước 3x3m hiện mới chỉ đặt cáp điện lực và bưu điện. Tuynen kỹ thuật dọc đường Phạm Hùng chiều cao 3m và chiều rộng 2,5m dài 5km đã hoàn thành nhưng chưa đưa vào sử dụng bởi vì các dự án hai bên đang xây dựng, mới có rất ít số lượng dây được lắp đặt. Hiện nay tuynen này không được duy tu, bảo dưỡng và đang bị cát vùi lấp.
Tuyến hào kỹ thuật hai bên đường Nguyễn Trãi kích thước 1x1m dài 2x4km hiện mới chỉ có tuyến cáp 24KV đi trong hào ở phía bắc. Tuyến hào kỹ thuật đường Văn Cao kích thước 1,5x1,5 dài 2x850m. Trên đường Lê Đức Thọ có kích thước 1,5x1,5m dài 2x3km mới chỉ có cáp điện lực và thông tin...
Quản lý và sử dụng chung hạ tầng kỹ thuật
Hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung đô thị là các công trình được xây dựng, lắp đặt để sử dụng chung bao gồm: Cột thu, phát sóng; cột treo cáp; cống, bể cáp kỹ thuật; hào, tuynen kỹ thuật; cầu, hầm đường bộ; cầu, hầm cho người đi bộ; cống; đường đô thị và cầu, hầm đường sắt.
Việc sử dụng chung hạ tầng kỹ thuật là việc các tổ chức, cá nhân cùng lắp đặt, bố trí đường dây, cáp (điện lực, chiếu sáng, thông tin liên lạc); đường ống (cấp nước, thoát nước, cấp nhiên liệu) và thiết bị vào hạ tầng kỹ thuật.
Hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung phải được xác định trong quy hoạch, được đầu tư, xây dựng theo quy hoạch để đảm bảo tính đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên đất, tiết kiệm chi phí đầu tư xây dựng, cảnh quan và môi trường đô thị. Chủ đầu tư ĐTM, KĐTM, đường phố mới có trách nhiệm đầu tư xây dựng đồng bộ hệ thống cống cáp, bể cáp ngầm hoặc hào, tuynen kỹ thuật để lắp đặt đường dây, đường ống. Đối với các đô thị hiện hữu, UBND các cấp theo phân cấp quản lý phải có kế hoạch từng bước đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung.
Việc quản lý vận hành và sử dụng chung hạ tầng kỹ thuật phải tuân thủ quy chuẩn, tiêu chuẩn; các quy định về kỹ thuật; bảo đảm an toàn, mỹ quan đô thị và được thực hiện thông qua hợp đồng.
Quy hoạch chung đô thị phải xác định hướng tuyến của hào, tuynen kỹ thuật và các hạng mục công trình đường dây, cáp viễn thông, điện lực, chiếu sáng công cộng; đường ống cấp nước, thoát nước, cấp nhiên liệu cần sử dụng chung hạ tầng kỹ thuật trên đường trục chính đô thị.
Quy hoạch phân khu phải xác định số lượng, vị trí công trình hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung: Cột treo cáp; cống cáp, bể cáp; hào, tuynen kỹ thuật từ cấp đường khu vực trở lên. Quy hoạch chi tiết phải xác định quy mô, số lượng, vị trí công trình: Cột treo cáp; cống cáp, bể cáp; hào, tuynen kỹ thuật từ cấp đường nội bộ trở lên.
Đối với TP trực thuộc Trung ương quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật phải xác định hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung và công trình tham gia vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung bảo đảm tính đồng bộ, làm để lập dự án đầu tư xây dựng công trình. Đối với đô thị hiện hữu việc quy hoạch phải đánh giá hạ tầng kỹ thuật hiện có, có giải pháp cải tạo, nâng cấp và xây dựng mới nhằm bảo đảm tính kế thừa, đáp ứng nhu cầu sử dụng chung trong khu vực quy hoạch.
Việc sử dụng chung các đường dây, cáp viễn thông, điện lực, chiếu sáng công cộng; đường ống cấp nước… phải kết hợp sử dụng chung phù hợp với từng loại công trình cầu, hầm đường bộ; cầu, hầm cho người đi bộ; cống; đường đô thị; cầu, hầm đường sắt.
Việc thiết kế xây dựng cầu, hầm đường bộ; cầu, hầm cho người đi bộ; cống; đường đô thị và cầu, hầm đường sắt phải có giải pháp kỹ thuật phù hợp để bố trí, lắp đặt các đường dây, cáp, đường ống.
Việc sử dụng chung các công trình giao thông hiện hữu phải bảo đảm an toàn giao thông, an toàn công trình và mỹ quan đô thị. Giá thuê hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung phải được tính đúng, tính đủ các chi phí đầu tư xây dựng; chi phí quản lý vận hành, bảo trì, bảo dưỡng; chi phí khác theo quy định của pháp luật; gắn với chất lượng dịch vụ; phù hợp với các chế độ chính sách, các định mức kinh tế - kỹ thuật, định mức chi phí do cơ quan có thẩm quyền ban hành.
Trường hợp tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung để kinh doanh dưới hình thức cho thuê thì giá thuê được xác định trên cơ sở các chi phí theo quy định và lợi nhuận hợp lý.
Vũ Quang
Theo baoxaydung.com.vn