Tạo ưu thế cho nhà thầu Việt theo pháp luật quốc tế

Ngày 07/8, Bộ KH&ĐT tổ chức hội thảo “Hoàn thiện hệ thống pháp luật về đấu thầu” để lấy ý kiến các chuyên gia, đại diện lãnh đạo các Hiệp hội, DN và các cơ quan quản lý nhà nước về Sổ tay hướng dẫn kiểm tra về công tác đầu thầu và Luật Đấu thầu mới đang được Bộ KH&ĐT soạn thảo và chỉnh sửa.

Tạo ưu thế cho nhà thầu trong nước

Theo ông Phạm Ngọc Kỳ - Văn phòng Chủ tịch nước, thì mục tiêu Luật Đấu thầu mới trong dự thảo đang lẫn lộn giữa mục tiêu và cách làm. Mục tiêu cần đề rõ ràng 3 vấn đề cơ bản là: Tạo cơ sở dữ liệu vững chắc cho việc đấu thầu, lựa chọn được nhà thầu có năng lực thực hiện đúng mục đích đặt ra; Cải tiến thủ tục đâu thầu, đơn giản, đỡ tốn kém cho các bên tham gia đấu thầu.

Trong điều kiện hội nhập kinh tế thế giới, Luật cần tạo điều kiện cơ chế ưu thế cho nhà thầu Việt Namphù hợp với pháp luật và yêu cầu của đối tác nước ngoài. Là Luật có tính đặc thù nên nhất thiết yêu cầu phải có độ minh bạch cao, không thể mập mờ. Trong quy định nhà thầu không đủ năng lực thực hiện gói thầu không thể chung chung. “Không đủ năng lực thì dựa trên căn cứ tiêu chuẩn nào thì  khi đi vào thực hiện mới áp dụng được. Nếu không rõ ràng lại sẽ phải có hướng dẫn kèm theo, đều là người mình phải làm, tại sao không cho vào đây?” - ông Kỳ nói.

Riêng về công tác kiểm tra đấu thầu và giám sát đấu thầu hiện nay chưa phân định cụ thể điểm khác nhau, ông Kỳ cho rằng, kiểm tra có các bên tham gia có thể tự kiểm tra còn giám sát là bên độc lập, có phương thức đánh giá và đưa ra kết luận đúng hay sai.

Đưa chế tài xử phạt vào luật

Đại diện lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho rằng, công tác kiểm tra rất quan trọng nhưng thực tế cần có chế tài cụ thể hơn, đưa ra hình thức phạt hành chính chi tiết đối với chủ thể vi phạm trong công tác đầu thầu khi tham gia đấu thầu. Hiện nay dự thảo Luật đưa ra hình thức phạt kỷ luật chung chung rất khó thực hiện, thậm chí còn không quy được trách nhiệm cho ai. Việc đưa ra chế tài dù sẽ giúp xử lýcác tranh chấp vi phạm trong quá trình đấu thầu tránh phải kỷ luật, nặng nề. Về công tác thanh tra kiểm tra, đối với mỗi DN thường chịu nhiều sự kiểm tra của nhiều đoàn trong năm. Trong lĩnh vực đấu thầu cần tạo điều kiện cho hoạt động của các đơn vị. Đề nghị hướng dẫn DN lập báo cáo theo mẫu bảng biểu phục vụ được nhiều đoàn kiểm tra. Cần tài liệu nào sẽ cung cấp mục đấy, không cần thiết phải cung cấp hết cho tất cả số liệu. Tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh daonh ổn định liên tục.

Về khái niệm vốn Nhà nước tại các DN, ông Dương Văn Cận - Tổng thư ký Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam đồng ý với quan điểm Luật Đấu thầu chỉ xem xét quy định với dự án chương trình đầu tư sử dụng vốn Nhà nước, còn các hoạt động mua nguyên nhiên liệu, vật tư phục vụ sản xuất kinh doanh không nằm trong Luật vì đó là vốn lưu động của DN. Đối với DNNN, cần nhiều luật để quản lý, Luật Đấu thầu chỉ quản lý lĩnh vực của Luật Đấu thầu. Tuy nhiên, ông Cận đề nghị xem xét lại mức 30% vốn Nhà nước. Với dự án lớn thì nhà nước mất nhiều tiền nếu không quản lý, cũng có thể xem xét hình thức quản lý quy định gói thầu theo giá trị gói thầu.

Ông Lê Văn Tăng - Cục trưởng Cục Quản lý Đấu thầu (Bộ KH&ĐT) nêu chính kiến: Đứng về mỗi góc độ, mỗi cách nhìn lại có những ý kiến khác nhau. Tất nhiên, mỗi ý kiến dù khác nhau nhưng đều đúng ở từng lĩnh vực quản lý hay thực hiện. “Nếu các ý kiến quá đối lập nhau không thể thống nhất, chúng tôi sẽ trình bày tất cả các quan điểm lên Chính phủ lấy biểu quyết và đương nhiên sẽ quyết định đưa vào Luật quy định thỏa đáng nhất cho tất cả các bên tham gia công tác đầu thầu”, ông Tăng nói.