Di tích Đình Ngòi thuộc xóm 1, xã Sủ Ngòi, TP Hòa Bình được công nhận là di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh năm 2006. Đình Ngòi được xây dựng trên một khu đất bằng phẳng rộng khoảng gần 2.000m2 nằm ngay đầu xóm 1, xã Sủ Ngòi. Đình có cấu trúc hình chữ nhất, gồm 3 gian, mái lợp bằng ngói, nền bằng đất nện. Kết cấu kiến trúc gồm 8 cột cái và 16 cột quân. Đình là nơi thờ tam vị Tản Viên Sơn Thánh, thành hoàng làng và sơn thần, thổ địa. Đình Ngòi có từ lâu đời và quan trọng trong đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân làng ngòi. Những ngày rằm, lễ tết bà con đến thắp hương cầu khấn cho mưa thuận, gió hoà, cuộc sống ấm no hạnh phúc và còn là nơi sinh hoạt cộng đồng. Các họa tiết trang trí của đình được đục chạm rất tinh xảo, trên thân các xà, kẻ, bẩy được chạm hình hoa lá, vân mây và hình đầu nghé, còn đầu dư chạm hình đầu rồng.
Đình Ngòi di tích lịch sử văn hóa chỉ còn lại cái xác trong tình trạng nguy kịch.
Tuy nhiên, hiện nay ngôi đình đang trong tình trạng tan hoang, có thể đổ bất cứ lúc nào, mái ngòi cột trống đã bị sụp đổ 2/3, nhiều cột kèo bị xiêu vẹo, đồ thờ bị vỡ. Trẻ con chơi xung quanh cũng rất nguy hiểm bởi mái ngói có thể rơi bất cứ lúc nào. Theo những người cao niên trong làng thì ngôi đình này trước kia đồ thờ cúng có rất nhiều vật quý giá như: cờ, lọng, sập gỗ, sơn son thiếp vàng… nhưng giờ mất hết chỉ còn lại cái xác không. Ông Nguyễn Đức Nị - Phó chủ tịch UBND xã Sủ Ngòi cho biết: Ngôi đình đang trong tình trạng như muốn đổ ụp xuống nền đất, chúng tôi đã huy động bà con thôn xóm dùng tre, lứa, luồng chằng chống giữ lại nhưng đây cũng chỉ là giải pháp tạm thời.
Theo khảo sát của Cty bảo tồn văn hoá Việt, Đình Ngòi được trùng tu một số hạng mục bị xuống cấp vào năm 1983. Cho đến bây giờ đang xuống cấp nghiêm trọng. UBND tỉnh đang có dự án lập kế hoạch đầu tư, tôn tạo lại ngôi đình với đầu tư kinh phí khoảng hơn 7.725 triệu đồng, Tuy nhiên đến giờ dự án vẫn “treo” không được triển khai. Nhìn ngôi đình tan hoang mà chưa được triển khai để tu bổ, sửa chữa, tôn tạo. Nhân dân làng Ngòi rất mong các cấp, các ngành quan tâm đến di tích lịch sử văn hoá cũng tồn tại được hàng mấy trăm năm nay đừng để di tích làng Ngòi biến mất.
Hà Phạm
Theo baoxaydung.com.vn