Đến nay, TX Mường Lay đã bước vào giai đoạn cuối của quá trình thực hiện dự án tái định cư lòng hồ thủy điện Sơn La. Với sự nỗ lực của lãnh đạo tỉnh Điện Biên, Đảng ủy, chính quyền TX Mường Lay và sự đồng thuận của cộng đồng các dân tộc ở địa phương, Mường Lay đã đạt được nhiều kết quả đáng mừng, làm thay đổi diện mạo đô thị một cách lớn lao. Song công cuộc xây dựng TĐC ở TX nhỏ nhất Việt Nam này vẫn còn đó những lo toan chưa thể giải quyết trong một sớm một chiều.
Một cống thoát nước nhìn từ QL12 hướng thẳng xuống khu TĐC, tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Đảm bảo tiến độ
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Xây dựng đã cử đoàn kiểm tra, giám sát việc quy hoạch, xây dựng các khu, điểm TĐC đô thị dự án di dân TĐC TX Mường Lay. Thực tế kiểm tra của đoàn công tác cho thấy việc điều chỉnh bổ sung quy hoạch chung cơ bản không làm thay đổi định hướng của quy hoạch chung đã được UBND tỉnh Điện Biên phê duyệt năm 2005, tuy có sự thay đổi chức năng sử dụng đất của một số khu vực trong đô thị như thay chức năng cây xanh bằng đất ở trong quy hoạch điều chỉnh.
Việc phê duyệt điều chỉnh, bổ sung quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết 5/5 khu, điểm TĐC thuộc dự án di dân, tái định cư thuỷ điện Sơn La đã được hoàn thành. Đối với một số điểm bất cập nhỏ trong quá trình thực hiện quản lý quy hoạch, UBND TX đã chủ động thống nhất với Sở Xây dựng và các ngành tỉnh về thỏa thuận điều chỉnh bổ sung quy hoạch chi tiết các khu TĐC cho phù hợp với điều kiện thực tế và mỹ quan đô thị.
Theo lũy kế, đến thời điểm này, Mường Lay đã lập, thẩm định, phê duyệt được 787 phương án bồi thường, hỗ trợ và TĐC dự án thủy điện Sơn La cho các tổ chức cơ quan và nhân dân với kinh phí được duyệt 949.473 triệu đồng. Riêng năm 2013 lập, thẩm định, phê duyệt 192 phương án điều chỉnh bổ sung về bồi thường, hỗ trợ và TĐC dự án thủy điện Sơn La với tổng kinh phí được phê duyệt là 8.204 triệu đồng.
Còn không ít nỗi lo
Bên cạnh những kết quả đáng mừng, việc thực hiện TĐC TX Mường Lay cũng gặp phải không ít khó khăn do quy hoạch chi tiết các khu TĐC được duyệt ban đầu phải điều chỉnh, bổ sung nhiều và chất lượng thiết kế, thẩm định thiết kế chưa cao, dẫn đến thiết kế bản vẽ thi công phải điều chỉnh, sửa đổi nhiều.
Hiện nay, việc kết hợp hệ thống thu gom nước tự nhiên và những hệ thống cống bi là khá khó khăn do vị trí thoát nước của khu TĐC và của hệ thống giao thông là chưa có sự đấu nối đồng bộ. Trong khi đó, Mường Lay là khu vực miền núi thường có mưa lớn, kéo dài nên lượng nước mưa tập trung ở những nút tụ thủy là rất lớn, tạo áp lực nên hệ thống tiêu thoát nước này. Hơn nữa, do nằm trên những vùng không ổn định về địa chất nên hệ thống thoát nước này dễ bị ảnh hưởng khi trời mưa kéo dài nhiều ngày.
Tiến độ nâng cấp tuyến QL12 diễn ra chậm cũng là một trong những yếu tố gây ảnh hưởng khá lớn đến cuộc sống người dân TĐC TX Mường Lay, nhất là khi các giải pháp đấu nối giữa QL này và mặt bằng khu dân cư phía dưới chưa phát huy hiệu quả, khiến lượng nước mưa từ các dãy núi chảy tràn qua khu TĐC, tiềm ẩn nguy cơ gây sạt trượt nền TĐC, ảnh hưởng đến an toàn cuộc sống của người dân. Bên cạnh đó, việc khảo sát địa hình chưa kỹ nên đơn vị thi công thiết kế khẩu độ cống chưa phù hợp, không đảm bảo khả năng thoát nước, khiến nước bị tràn vào các hộ dân TĐC.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đẩy nhanh tiến độ thi công tuyến QL này, ông Hoàng Văn Sướng - Phó trưởng Tiểu ban Xây dựng, Ban chỉ đạo Nhà nước Công trình thủy điện Sơn La, Lai Châu cho biết: "UBND TX Mường Lay nên kiến nghị chủ đầu tư đẩy mạnh xây dựng tuyến QL12. Vì đây không những là tuyến QL huyết mạch đi qua TX Mường Lay đi lại mà còn giữ vai trò quan trọng trong hệ thống tiêu thoát nước mưa tự nhiên từ trên các triền núi phía taluy dương".
Đến nay, TX Mường Lay vẫn chưa thực hiện công tác quan trắc lún 2 bên bờ hồ để có thể đưa ra những dự đoán, cảnh báo kịp thời về nguy cơ sụt lún đe dọa an toàn tính mạng người dân sống quanh khu vực lòng hồ. Đây là tồn tại đã được Bộ Xây dựng nêu ra trong những lần kiểm tra trước. Ông Nguyễn Văn Dần - Phó vụ trưởng Vụ Quản lý Hoạt động Xây dựng, Trưởng đoàn kiểm tra Bộ Xây dựng yêu cầu UBND TX Mường Lay sớm triển khai những giải pháp quyết liệt nhằm khắc phục tồn tại này nói riêng cũng như những hạn chế khác trong quá trình thực hiện dự án TĐC, tránh tình trạng xử lý một cách manh mún, nhỏ lẻ, không hiệu quả.
Trần Đình Hà
Theo
