(Xây dựng) - Đó là kết luận của Thanh tra tỉnh Quảng Ninh trước đơn thư kiến nghị của công dân về việc Công ty TNHH Quan Minh nạo vét luồng lạch đường thủy nội địa ở xã đảo Quan Lạn, huyện Vân Đồn làm chết sá sùng - loài đặc sản biển của địa phương.
 |
| Một góc xã đảo Quan Lạn trong quần đảo Vân Đồn trên vịnh Bái Tử Long. |
Cụ thể, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh chủ trì thành lập đoàn công tác gồm các thành viên: Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Giao thông Vận tải, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, UBND huyện Vân Đồn, cơ quan quản lý đường thủy nội địa khu vực... đã kiểm tra thực tế trong hai ngày 28/5 và 29/5 tại các khu vực nạo vét tuyến luồng thủy nội địa có thu hồi sản phẩm như bùn, cát làm vật liệu xây dựng, vật liệu san lấp trên địa bàn xã đảo Quan Lạn, theo nội dung đơn thư của một số công dân đã kiến nghị.
Kết quả kiểm tra cho thấy, Công ty TNHH Quan Minh đang triển khai thực hiện dự án khai thác cát trắng silic tại xã Quan Lạn và xã Ngọc Vừng, huyện Vân Đồn. Dự án được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép (Giấy phép số 1289/GP-BTNMT ngày 25/4/2019) và dự án nạo vét vùng thủy nội địa trước bến và luồng tàu thuyền vào bến Đồng Hồ, nơi neo đậu phương tiện thủy của xã Quan Lạn đã được UBND tỉnh chấp thuận và gia hạn thời gian thực hiện đến hết ngày 31/12/2022 (Văn bản số 6958/UBND-XD2 ngày 9/10/2020), cùng với phê duyệt vị trí (đổ thải) tập kết phụ phẩm thu được trong trục vớt, nạo vét lòng sông tại khu vực phía Đông Bắc bến cập tàu Đồng Hồ.
Về quy hoạch, căn cứ bản đồ quy hoạch sử dụng đất (Ban hành kèm theo Quyết định số 266/QĐ-TTg ngày 17/02/2020 của Thủ tướng Chính phủ), điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng khu kinh tế Vân Đồn đến năm 2040 đã xác định vị trí được phê duyệt và thực hiện dự án khai thác cát, dự án nạo vét tuyến luồng thủy nội địa trên địa bàn xã Quan Lạn, huyện Vần Đồn mà Công ty TNHH Quan Minh là nhà thầu phù hợp với quy hoạch chung xây dựng của khu kinh tế Vân Đồn, được thể hiện cụ thể trên bản đồ quy hoạch chung xây dựng (gồm vị trí mỏ khai thác cát và các tuyến luồng thủy nội địa).
Thời điểm kiểm tra hiện trường, Công ty TNHH Quan Minh đang tạm dừng thi công các dự án khai thác và nạo vét tuyến luồng thủy nội địa (Theo chỉ đạo của UBND huyện Vân Đồn tại Văn bản số 899/UBND ngày 12/4/2021). Tại hiện trường không có hoạt động nạo, hút cát. Vị trí, ranh giới dự án nạo vét luồng tàu được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép, được giới hạn bằng các phao tiêu, báo hiệu cảnh báo, đảm bảo an toàn giao thông đường thủy nội địa.
Đoàn công tác thanh tra, kiểm tra thực tế xác định, vị trí thi công của các dự án khai thác cát trắng silic, nạo vét tuyến luồng thủy nội địa (tuyến số 3, 4, 5) và vị trí tập kết sản phẩm tận thu nạo vét của dự án nằm cách xa khu vực các bãi khai thác sá sùng tự nhiên mà ngư dân và dân cư xã Quan Lạn thường khai thác khoảng 5km.
Thời điểm thanh tra (29/5/2021), các hoạt động đánh bắt sá sùng tại các bãi khai thác truyền thống ở vùng hải đảo này vẫn diễn ra bình thường, vì còn xa và không nằm trong phạm vi bị ảnh hưởng bởi việc thực hiện 2 dự án. Vị trí tập kết sản phẩm nạo vét của các dự án không có người dân khai thác sá sùng.
Theo báo cáo của UBND xã Quan Lạn, đây không phải là vị trí bãi khai thác sá sùng ở địa phương, do đó nội dung phản ánh trong đơn của một số hộ dân về vị trí nhà thầu tập kết sản phẩm nạo vét làm ảnh hưởng đến khu vực khai thác sá sùng là sai sự thật.
Vị trí khai thác mỏ cát trắng silic tại bãi Chương Dồ (Chương Cao), thời điểm kiểm tra, khi con nước ròng (mực nước xuống thấp nhất) vẫn ngập chìm trong nước triều, không thể khai thác sá sùng được. Thời điểm kiểm tra cũng không có các hoạt động đánh bắt thủy hải sản ở vùng biển này. Nội dung các hộ dân phản ánh việc nạo vét tuyến luồng số 3, 4, 5 không cần thiết là không sát thực, bởi trước đó khi nước ròng tàu thuyền không đi lại được, sau khi khơi thông luồng tàu thuyền ra vào thông suốt, an toàn, không phụ thuộc vào thủy triều.
Trước đó, UBND huyện Vân Đồn đã kiểm tra xác minh theo đơn thư nêu trên và đã có Văn bản số 104/UBND ngày 5/4/2021 thông báo về kết quả kiểm tra nêu: “... Dự án nạo vét luồng vào khu nước trước bến cập tàu Đồng Hồ, xã Quan Lạn, huyện Vân Đồn do Công ty TNHH Quan Minh triển khai được UBND tỉnh, các sở, ngành chấp thuận chủ trương, cho phép triển khai tại các văn bản liên quan. Đơn vị thi công đã triển khai các thủ tục dự án, tổ chức công khai quy hoạch, phương án thi công từ năm bắt đầu triển khai nạo vét. Sản phẩm nạo vét được tập kết về địa điểm tại khu vực phía Đông Bắc bến cập tàu Đồng Hồ đã được chấp thuận. Việc triển khai dự án đã được Ban Giám sát cộng đồng do UBND xã Quan Lạn thành lập giám sát; tổ cảnh sát thủy - công an huyện kiểm tra các tàu nạo vét đảm bảo an toàn giao thông, an ninh trật tự trong khu vực; Công ty cổ phần Quản lý đường sông 3 (đơn vị được giao giám sát nạo vét) cũng đã phân công cán bộ thường xuyên giám sát quá trình nạo vét...:.
Báo cáo số 241/BC-UBND ngày 28/4/2021 của UBND huyện Vân Đồn về việc kiểm tra, xác minh hiện tượng sá sùng ngoi lên mặt nước tại khu vực Đông Bắc bến cảng Đồng Hồ, xã Quan Lạn, huyện Vân Đồn, trong đó xác định khu vực phía Đông Bắc bến cập tàu Đồng Hồ, thôn Thái Hòa, xã Quan Lạn (nơi tập kết sản phẩm nạo vét) không nằm trong vùng được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch để khoanh vùng bảo vệ nguồn lợi thủy sản tự nhiên phục vụ lợi ích khai thác cộng đồng.
Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan gồm Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Giao thông Vận tải, Viện Nghiên cứu Hải sản, Trung tâm Quan trắc môi trường và Bệnh thủy sản miền Bắc cùng đại diện UBND huyện Vân Đồn, UBND xã Quan Lạn và Ban Giám sát cộng đồng của xã Quan Lạn kiểm tra xác minh thực tế nguyên nhân hiện tượng sá sùng chết tại khu vực Đông Bắc bến cảng Đồng Hồ, xã Quan Lạn và có Báo cáo số 2102/SNNPTNT-CCTS ngày 22/5/2021 gửi UBND tỉnh. Trong đó kết luận, tại thời điểm kiểm tra không có sá sùng chết tại khu vực Đông Bắc bến cảng Đồng Hồ, xã Quan Lạn. Kết quả phân tích mẫu trầm tích (do Trung tâm Quan trắc môi trường và Bệnh thủy sản miền Bắc thực hiện) xác định về mặt khoa học tại khu vực này không phù hợp với sá sùng để sinh trưởng và phát triển.
Thanh tra tỉnh sau khi kết thúc thanh tra thực tế hiện trường vào ngày 29/5/2021, đã chủ trì, tổ chức buổi làm việc tại UBND xã Quan Lạn. Nhiều ý kiến nhân dân tại buổi làm việc và đại diện các đoàn thể của xã Quan Lạn khẳng định: Việc nạo vét luồng lạch thủy nội địa vùng hải đảo này là cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi, an toàn giao thông thủy và tàu thuyền của ngư dân cập bến. Thành quả là bến tàu Đồng Hồ mớn nước sâu, tàu thuyền cập bến an toàn, thuận tiện, không còn phụ thuộc vào mực nước triều lên xuống trong ngày như trước.
Thời điểm trước khi triển khai dự án nạo vét luồng lạch tàu thuyền ở vùng biển này, UBND xã Quan Lạn đã tổ chức gặp gỡ nhân dân, lấy ý kiến rộng rãi. Mọi người đồng tình ủng hộ chủ trương cải tạo bến nước, luồng lạch, vùng neo đậu tàu thuyền ẩn trú lúc trời dông biển động. Việc trưng cầu ý kiến nhân nhân được đưa vào Nghị quyết HĐND xã, làm cơ sở pháp lý để thực hiện.
Theo đó, UBND xã đã niêm yết công khai thông tin, quy hoạch, phương án thi công của từng dự án đến tận các thôn xóm. Quá trình triển khai dự án, UBND xã và Ban Giám sát cộng đồng xã thường xuyên giám sát, kiểm tra xác định nhà thầu nạo vét, khai thác cát đúng khổ giới, vị trí tọa độ được cấp phép và khu vực tập kết (đổ thải) phụ phẩm cũng đúng quy định tuyến luồng được cấp phép, không làm ảnh hưởng đến các bãi cát tự nhiên nơi sinh trưởng của sá sùng, nguồn lợi thủy sản ở địa phương.
Tại cuộc họp, đại diện UBND xã Quan Lạn khẳng định, trong số những người đứng đơn khiếu kiện có 2/3 không phải là ngư dân sinh sống bằng nghề khai thác sá sùng và không phải là người có hộ khẩu thường trú ở xã đảo này. Một số người dân đảo Quan Lạn nhẹ dạ đã bị nhóm người xấu xúi giục, kích động và lôi kéo nên đã ký tên vào lá đơn phản ánh ý kiến, kiến nghị tập thể gửi đến cơ quan quản lý, làm ảnh hưởng đến uy tín của chính quyền địa phương... UBND xã Quan Lạn đề nghị Thanh tra Nhà nước làm rõ “trắng, đen”, phân loại đối tượng chủ mưu và người bị lôi kéo hùa theo, để xử lý đúng người đúng việc, đảm bảo an ninh trật tự, môi trường đầu tư và thu hút nhà đầu tư trong sự phát triển chung của địa phương.
Tại buổi làm việc, UBND huyện Vân Đồn đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sớm xây dựng đề án cụ thể khu vực bãi khai thác sá sùng để khoanh định, xác định các ranh giới, mốc giới đối với các khu vực khai thác tự nhiên, xây dựng quy chế khai thác, để hướng dẫn các hộ dân khai thác đảm bảo theo mùa, kỹ thuật; duy trì, bảo tồn phát triển nguồn lợi hải sản của địa phương và thuận tiện trong việc nghiên cứu, xây dựng các dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn xã Quan Lạn.
Đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn khẳng định việc thi công các dự án, tập kết sản phẩm nạo vét tại khu vực Đông Bắc bến cảng Đồng Hồ, xã Quan Lạn không thuộc phạm vi và không ảnh hưởng đến khu vực khai thác sá sùng tự nhiên của cộng đồng dân cư xã Quan Lạn.
Đại diện Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Đồn cho rằng việc nạo vét các tuyến luồng thủy là cần thiết. Dự án nạo vét các tuyến luồng đã được UBND tỉnh đồng ý gia hạn đến năm 2022. Phù hợp với quy hoạch chung Khu kinh tế Vân Đồn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó định hướng phát triển khu du lịch Quan Lạn. Do đó, cần ưu tiên phát triển và đảm bảo giao thông thủy nội địa.
Đề nghị đồng ý cho Công ty TNHH Quan Minh tiếp tục triển khai thực hiện các dự án, đảm bảo tiến độ thi công. Đối với việc khoanh định các bãi sá sùng tự nhiên cần sớm triển khai, đảm bảo cho việc xúc tiến các dự án đầu tư trên địa bàn xã Quan Lạn nói riêng và huyện Vân Đôn nói chung. Đại diện Công ty TNHH Quan Minh cho biết, hiện nay đang tạm dừng thi công các dự án theo chỉ đạo của UBND huyện Vân Đồn tại Văn bản số 899/UBND ngày 12/4/2021.
Quá trình triển khai thực hiện các dự án, Công ty đã tuân thủ theo phương án thi công, ranh giới, phạm vi được cấp phép, thực hiện các nghĩa vụ đối với ngân sách Nhà nước. Công ty đề nghị được tiếp tục triển khai các dự án để đảm bảo quyền lợi, hoạt động sản xuất kinh doanh, tháo gỡ khó khăn trong thời điểm hiện nay cũng như duy trì theo đúng tiến độ thực hiện đã được phê duyệt.
Quá trình triển khai các dự án, Công ty TNHH Quan Minh cam kết phối hợp với chính quyền địa phương trong công tác quản lý nhà nước; tuân thủ và duy trì việc đảm bảo về chất lượng môi trường, an sinh xã hội, thúc đấy phát triển kinh tế địa phương.
Căn cứ kết quả kiểm tra hiện trường, ý kiến tham gia tại buổi làm việc, Thanh tra kết luận: Việc triển khai các dự án khai thác cát và nạo vét tuyến luồng giao thông thủy nội địa do Công ty TNHH Quan Minh thực hiện là cần thiết, phù hợp với quy hoạch chung của khu kinh tế Vân Đồn đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Quá trình triển khai dự án đã lấy ý kiến của cộng đồng dân cư, đưa vào Nghị quyết của HĐND, thực hiện công khai quy hoạch, phương án thi công để người dân được biết và giám sát.
Công tác kiểm tra, giám sát do UBND huyện Vân Đồn, UBND xã Quan Lạn và Ban Giám sát cộng đồng xã thực hiện đã khẳng định việc Công ty TNHH Quan Minh triển khai các dự án khai thác cát, nạo vét các tuyến luồng thủy nội địa là đúng quy định, ranh giới thi công.
Quá trình triển khai dự án không làm ảnh hưởng đến môi trường, các khu vực sinh sống sá sùng và hoạt động khai thác sá sùng tại các khu vực cộng đồng dân cư trên địa bàn xã Quan Lạn. Nội dung đơn thư của nhóm hộ dân (đa số không trực tiếp làm nghề khai thác sá sùng) đã được các cơ quan chức năng kiểm tra, xác minh; trên cơ sở quy định pháp luật và cơ sở khoa học nghiên cứu chuyên ngành thủy sản, xác định dự án triển khai không ảnh hưởng đến vị trí khai thác sá sùng của các hộ dân xã Quan Lạn, xã Minh Châu.
Tựu chung, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh kết luận: Công ty TNHH Quan Minh thực hiện các dự án nạo vét luồng, khai thác cát và tập kết sản phẩm nạo vét ở xã đảo Quan Lạn, huyện Vân Đồn là đúng quy định, không làm chết sá sùng - loài đặc sản quý của vùng biển này.
Vạn Hoa
Theo
