Phần lớn người Việt thiếu văn hóa giao thông

GS-TSKH, Nhà giáo Nhân dân Võ Tòng Xuân đồng ý với quan điểm cho rằng phần lớn người Việt thiếu văn hóa giao thông.

Khi nói về văn hóa giao thông của người Việt, gần như ai cũng đều lắc đầu ngán ngẩm, cho rằng đó là căn bệnh đã quá trầm kha, gần như vô phương cứu chữa. VTC News trò chuyện với Giáo sư, Tiến sỹ, Nhà giáo Nhân dân Võ Tòng Xuân, nguyên Hiệu trưởng Đại học An Giang, nhà nông học có đóng góp rất lớn cho phát triển nông nghiệp, đặc biệt là lúa gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long.

GS.TS Võ Tòng Xuân (Ảnh: Internet)

Về ý thức văn hóa giao thông của người Việt, GS-TSKH Võ Tòng Xuân nói:
 

Tôi đồng tình với quan điểm phần lớn người Việt vô văn hóa giao thông. Đó là sự thật.

Sau những chuyến công tác ở nước ngoài, về Việt Nam tôi thấy đúng là mình đang ở trong một đất nước không có trật tự, nề nếp gì cả. Rất ít người biết giữ trật tự khi tham gia giao thông.

Nhiều bạn bè quốc tế khi đến thăm Việt Nam có nói với tôi là sao người dân ở đây lạc hậu thế, không có tí văn minh nào khi tham gia giao thông cả.

Ra đường mới thấy chẳng ai chịu nhường ai. Hơi kẹt xe một chút thì mạnh ai người ấy tiến, có khi còn va chạm cả vào nhau khiến tình trạng đó càng trở nên tồi tệ hơn.

Ở Việt Nam mình, tôi thấy thiếu văn hóa xếp hàng và điều đó hiện hữu cả khi họ tham gia giao thông. Ai cũng muốn xông lên đi trước người khác. Việt Nam là quốc gia mà nếu tính bình quân đầu người thì có nhiều xe máy nhất nhì thế giới.

Tôi không phủ nhận hiện nay xe máy là phương tiện rất tiện lợi cho chúng ta, nhưng những người sử dụng nó đang chẳng có ý thức chấp hành luật giao thông. Trong khi đó, các cơ quan quản lý nhà nước ở lĩnh vực này, đặc biệt là lực lượng cảnh sát giao thông có một bộ phận không nhỏ cán bộ vòi vĩnh quá nhiều.

Đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến người dân “tích cực” vi phạm luật bởi họ nghĩ đơn giản là nếu vi phạm có tiền là xong hết.

- Phần lớn người thiếu văn hóa giao thông ở lứa tuổi nào thưa ông?

Họ chủ yếu là những người đã trưởng thành, đặc biệt là giới trẻ. Tôi thấy các bạn thanh niên là những người vi phạm luật giao thông nhiều nhất.

- Căn bệnh được xem là rất khó chữa này bắt nguồn từ đâu, thưa Giáo sư?

Trước hết phải kể tới lỗi của ngành giáo dục. Lẽ ra phải giáo dục tốt về ý thức chấp hành luật khi tham gia giao thông cho trẻ từ tấm bé, trước cả khi các cháu vào lớp mầm.

Trên thực tế, tôi thấy mình chưa có phương pháp giáo dục để trẻ thấy phải có tôn ti trật tự, nề nếp khi tham gia giao thông.

Giờ ở nhiều trường mầm non tôi thấy các thầy cô giáo còn chưa chuẩn mực chấp hành luật giao thông thì làm sao làm gương cho con trẻ được?

Rồi ra ngoài đường các cháu lại thấy đèn vàng hay đèn đỏ người lớn vẫn chạy xe như thường thì hỏi sao khi trưởng thành chúng không bắt chước thói hư tật xấu đó?

Chưa kể giáo dục khi đó sẽ trở nên phản tác dụng do trẻ không biết tin ai, cô giáo đúng hay các bậc phụ huynh vượt đèn đỏ ầm ầm đó đúng?

- Những vụ tai nạn giao thông thảm khốc liên tục xảy ra có liên quan gì đến vấn đề văn hóa giao thông, thưa Giáo sư?

Ngày còn ở Nhật Bản, trong khuôn viên một trường đại học, có lần tôi vừa đạp xe vừa nói chuyện với bạn bè. Khi đi qua mấy cháu nhỏ, chúng nhắc nhở tôi là cô giáo dạy nếu đạp xe chỉ được đi một hàng thôi chứ không được dàn hàng ngang ra như thế.

Hay ở những ngã ba, ngã tư dù vắng người qua lại, nhưng cứ thấy đèn đỏ là họ dừng. Không như ở Việt Nam cứ đèn đỏ mà vắng bóng người là họ phóng tít. Như vậy có thể thấy từ con trẻ tới người lớn ở các quốc gia như Nhật Bản đều rất lịch sự khi tham gia giao thông.

Tương tự ở Mỹ hay ở các nước thuộc châu Âu, cứ có biển báo là họ dừng lại nhường đường cho người khác. Người ta cũng chẳng đỗ xe đè lên vạch trắng kẻ đường dành cho người đi bộ như ở Việt Nam. Đó chính là lý do ở ta hay xảy ra các vụ tai nạn giao thông thảm khốc.

Người tham gia giao thông không đội mũ bảo hiểm (Ảnh chụp ở đường Thanh Niên) 

Trong khi người nước ngoài càng khiêm tốn, lịch sự khi tham gia giao thông đến đâu thì phần lớn các bạn trẻ ở Việt Nam do muốn thể hiện mình khác biệt, muốn cho cả thiên hạ thấy “à mình hay hơn người khác” nên phóng nhanh, vượt ẩu.

- Tất nhiên không thể đổ mọi tội lỗi lên đầu ngành giáo dục khi mà ý thức tham gia giao thông của người Việt còn kém. Ông có nghĩ vậy không?

Nói như vậy để thấy rằng nền giáo dục ở Việt Nam hiện nay không còn hiệu quả chứ ý thức tham gia giao thông kém còn vì nhiều nguyên nhân khác.

Thẳng thắn mà nói, việc thực thi pháp luật để răn đe những kẻ vi phạm luật giao thông ở nước ta chưa thật nghiêm. Thậm chí nhiều người đã ăn mòn tư tưởng nếu bị bắt cứ lo đút tiền là thoát. Chừng nào hết hối lộ thì mới lập lại được trật tự giao thông.

 >> Video những kẻ liều chết trên cầu vượt Cây Gõ (TP.HCM):

Người ta cứ đổ do quy hoạch giao thông chưa tốt, nhưng tôi thấy giờ đường sá có vấn đề gì đâu? Chúng ta đang sở hữu khá nhiều con đường tốt, nhưng dở ở chỗ nhiều khi biển báo như thể gài bẫy người tham gia giao thông.

Không chỉ thế, ngay cả khi đường sá rất tốt, người ta vẫn quy định không được chạy quá 40km/h chẳng hạn. Chạy rề rề như thế thì kỳ quá! Tại sao đường tốt mà phải chạy quá chậm như vậy?

Rồi chưa kể việc phân làn chưa rõ ràng. Giờ phải tách riêng các làn xe thì mới cải thiện được tình hình.

- Theo ông ý thức tham gia giao thông của phần lớn người Việt còn hạn chế ảnh hưởng thế nào tới hình ảnh của Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế?

Nói thẳng thừng là bạn bè quốc tế họ đang cho rằng chúng ta không văn minh, không biết luật lệ giao thông ra sao cả.

- Giáo sư có đề xuất giải pháp nào để khắc phục tình trạng này?

Muốn cải thiện tình hình thì dạy cho các bé kĩ năng sống từ nhỏ đi. Tiếp đó, những cảnh sát giao thông phải thật trong sạch, không được nhận hối lộ.

Giải pháp tức thời là xử lý nghiêm những người vi phạm để răn đe họ. Còn về lâu dài, phải đẩy mạnh giáo dục trẻ em. Với người đã trưởng thành nếu vi phạm luật giao thông đường bộ thì phải xử phạt hành chính, thậm chí giữ xe để họ biết sợ. Tôi nghĩ những người đàng hoàng, có học thức hiếm khi họ vi phạm luật giao thông.

- Xin cảm ơn ông!

>>Video vi phạm giao thông tràn lan trên đường Yên Phụ (trước cổng chợ Long Biên, Hà Nội):