(Xây dựng) - Đầu tháng 6/2019, hàng loạt dự án điện gió, điện mặt trời đi vào hoạt động tại Ninh Thuận, Bình Thuận. Do vậy, ngành Điện phải giải quyết bài toán giải tỏa công suất cho các dự án, trong khi đó việc triển khai các dự án truyền tải chưa thể đồng bộ tiến độ vì nhiều lý do.
Sự phát triển nóng của các nhà máy điện mặt trời dẫn tới tình trạng các đường dây, trạm biến áp từ 110 - 500kV tại Ninh Thuận và Bình Thuận đều quá tải.
Tính đến cuối tháng 6/2019, tổng công suất điện gió và điện mặt trời trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận đã lên tới 2.027MW (chiếm gần 50% tổng công suất năng lượng tái tạo của cả nước). Dự kiến, đến tháng 12/2020, con số này sẽ tăng lên 4.240MW.
Trong khi nguồn công suất tại chỗ rất lớn thì nhu cầu phụ tải của Ninh Thuận và Bình Thuận lại rất nhỏ, khi Ninh Thuận chỉ dao động từ 100 - 115MW và Bình Thuận từ 250 - 280MW.
Tuy nhiên, việc triển khai các dự án truyền tải ở hai tỉnh kể trên lại chưa đồng bộ với tiến độ triển khai các dự án năng lượng tái tạo. Để triển khai một dự án điện mặt trời chỉ mất khoảng 6 tháng, trong khi để thực hiện một dự án lưới điện truyền tải 220kV, 500kV mất khoảng 3 - 5 năm.
Sự phát triển nóng của các nhà máy điện mặt trời đã dẫn tới tình trạng đa số các đường dây, trạm biến áp (TBA) từ 110 - 500kV trên địa bàn 2 tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận đều quá tải: Đường dây 110kV Tháp Chàm – Hậu Sanh – Tuy Phong – Phan Rí mức mang tải lên tới 260 - 360%; đường dây 110kV Phan Rí – Sông Bình – Đại Ninh mang tải 140%; đường dây 110kV Đa Nhim - Đơn Dương mang tải 123%; TBA 550kV Di Linh mang tải 140%; TBA 220kV Đức Trọng - Di Linh mang tải 110%... Mức mang tải này còn tiếp tục tăng lên trong thời gian tới.
Việc đẩy nhanh tiến độ các dự án giải tỏa công suất năng lượng tái tạo là đặc biệt cấp bách, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà máy điện phát hết công suất, vừa giúp Tập đoàn Điện lực (EVN) huy động hiệu quả nguồn năng lượng này để bổ sung vào hệ thống.
Trong khi đó các dự án lưới điện nhằm giải tỏa công suất cho các nhà máy điện mặt trời lại gặp không ít khó khăn, đặc biệt là các vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB).
Ông Tô Văn Dần - Trưởng Ban Quản lý đầu tư, Tổng Cty Truyền tải điện quốc gia (EVNNPT) cho hay, để giải tỏa công suất các nguồn năng lượng tái tạo khu vực Ninh Thuận, Bình Thuận giai đoạn 2020-2021, Tổng Cty triển khai 12 dự án đường dây/TBA 220kV – 500kV; trong đó 6 dự án đang triển khai đã nằm trong quy hoạch và 6 dự án hiện chưa có quy hoạch.
Bên cạnh đó, hai dự án ở giai đoạn thi công đang gặp khó khăn trong công tác GPMB. Cụ thể, dự án TBA 220kV Phan Rí dù đã có nhà thầu xây lắp từ tháng 12/2018, nhưng đến nay vẫn chưa thi công được do gặp khó khăn trong công tác bồi thường, GPMB. Tính đến 20/6/2019, mới vận động bàn giao được 4.508m2/39.619,2m2 mặt bằng.
Dự án đường dây 220kV Nha Trang - Tháp Chàm, theo kế hoạch sẽ đóng điện vào tháng 12/2019, nhưng đang gặp vướng mắc ở 55 vị trí móng qua rừng tự nhiên, phải báo cáo Thủ tướng có quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng rừng.
Tương tự EVNNPT, GPMB cũng là một thách thức của Tổng Cty Điện lực miền Nam (EVNSPC) khi triển khai các dự án giải tỏa công suất năng lượng tái tạo, điển hình như Dự án 110kV Lương Sơn – Hòa Thắng – Mũi Né; thay dây dẫn đường dây 110kV Ninh Phước – Tuy Phong...
Xử lý vướng mắc cần sự quyết liệt từ nhiều phía
Ông Lâm Xuân Tuấn – Phó Tổng giám đốc EVNSPC cho hay, bên cạnh GPMB, thì công tác lựa chọn nhà thầu ở thời điểm này cũng là một thách thức, do hàng loạt dự án nguồn năng lượng tái tạo đang triển khai đã thu hút gần như toàn bộ nhân lực của các nhà thầu xây lắp.
Một khó khăn nữa của EVNSPC là chưa thỏa thuận được với các chủ đầu tư nhà máy đã phát điện cắt điện vào ban ngày, nên chỉ thi công được vào ban đêm (từ 16h ngày hôm trước đến 6h sáng hôm sau). Việc thi công vào ban đêm vừa mất an toàn, vừa không đạt hiệu quả như mong đợi. Dù EVNSPC đã yêu cầu các đơn vị thi công bố trí tối đa lực lượng, nhưng mỗi đêm cũng chỉ triển khai được khoảng 2km.
Để đẩy nhanh tiến độ các dự án, đảm bảo quyền lợi cho các chủ đầu tư cũng như ngành Điện rất cần sự vào cuộc của các Bộ, ban, ngành, các cấp chính quyền trong việc đẩy nhanh tiến độ thẩm tra, thẩm định các dự án, các thỏa thuận hướng tuyến, vị trí trạm... rút ngắn thời gian thỏa thuận hướng tuyến, vị trí, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất…
Việc triển khai các dự án truyền tải ở khu vực này vẫn chưa thể đồng bộ tiến độ vì nhiều lý do.
Đặc biệt, chính quyền các địa phương cần xem xét, chỉ đạo các Sở, ban, ngành quyết liệt hơn nữa trong công tác bồi thường, GPMB. Các địa phương cũng cần linh động trong việc hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng bàn giao mặt bằng trước để nhà thầu thi công, song song với thực hiện các thủ tục về bồi thường, GPMB theo quy định.
Tại hội nghị vận hành các nhà máy điện mặt trời và gió các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, ông Trần Đình Nhân – Tổng Giám đốc EVN khẳng định, Tập đoàn xác định việc giải tỏa công suất các dự án năng lượng tái tạo là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Thời gian qua, EVN đã chỉ đạo quyết liệt các đơn vị đẩy nhanh tiến độ các dự án lưới điện.
Đồng thời, lãnh đạo EVN cũng đã làm việc với lãnh đạo các địa phương nhằm đẩy nhanh công tác GPMB cho các dự án. Lãnh đạo EVN khẳng định, để triển khai nhanh nhất các dự án, EVN rất cần sự chung tay, chia sẻ của chính quyền các địa phương, các chủ đầu tư.
Nguyễn Tuấn
Theo
