 Ông Bùi Quốc Tuấn |
Gặp giám đốc Cty Than Nam Mẫu Bùi Quốc Tuấn đã ngoài 5h chiều, anh vừa họp HĐND TP Uông Bí về, tính tình có vẻ nóng nảy khác với bản tính điềm đạm, vui vẻ thường ngày. Tôi là người chịu “trận”, kể cũng vô lý, nhưng có ai vào cuối giờ chiều, muộn như thế này đâu? Tôi thấy trên bàn làm việc của giám đốc có mấy chục cặp giấy chờ trình duyệt, chắc vài giờ nữa mới rời trụ sở? Câu chuyện của chính quyền địa phương thì luôn quá bộn bề và giải quyết tích cực mãi cũng chẳng mấy vơi ngót, bởi nó phụ thuộc nhiều yếu tố và luôn phát sinh hàng ngày... Câu chuyện về DN ít nhiều chủ động được, thấy ngay hiệu quả xấu tốt rõ ràng, xem như đỡ căng thẳng hơn.
Tôi hiểu cái nguyên nhân bức xúc vì sao, đó là việc chưa thống nhất quan điểm về khấu hao của lãnh đạo Tập đoàn và các đơn vị thành viên. Nó có nguy cơ xấu đến mục tiêu phát triển bền vững của các DN thành viên và tập đoàn. Trong các DN của Tập đoàn Công nghiệp Than khoáng sản Việt Nam bài toán khó giải nhất là đầu tư. Không còn dòng sữa mẹ như thời bao cấp, cơ chế thị trường bằng nguồn vốn vay của các ngân hàng thương mại, lãi suất cao ngất ngưởng, giá than thấp, chi phí cao, tiêu thụ chậm. DN nào làm ăn có lãi, tăng trưởng đôi chút được coi là độc đáo, hiếm thấy, với cái nghề khai than hầm lò khó khăn vốn là thế chứ chẳng phải là giai đoạn hiện tại. Làm ra hòn than nhọc nhằn, nhưng giá trị của sản phẩm được đánh giá thấp không tương xứng đúng quy luật giá trị và tinh thần người thợ mỏ cũng không được chú ý, khích lệ nhiều. Hơn 14 vạn lao động ngành than, đông nhất so với các tập đoàn, DN ở Việt Nam, hệ số ăn theo 2 - 3 lần, con số đó không còn nhỏ. Nếu thợ mỏ thiếu việc làm hoặc thất nghiệp thì an ninh xã hội sẽ ra sao? Trong lịch sử đã nhiều lần có bài học ngành than giãn thợ, người lao động làm than tản về các vùng quê, đô thị làm đảo lộn tất cả. Các cơ quan quản lý nhà nước đã nhiều phen vất vả.
Than là nguyên liệu thiết yếu đầu vào của ngành công nghiệp, nếu ít quan tâm hậu quả ào đến ngay lập tức. Nên tính xã hội của Tập đoàn Công nghiệp Than khoáng sản rất lớn và rất nhạy cảm với an ninh quốc gia. Lãnh đạo Tập đoàn Vinacomin cũng rất khó giải bài toán phát triển và giải quyết việc làm. Tiến độ tiêu thụ than năm 2012 kém hơn trước nhiều, giá thấp, khiến các đơn vị khai thác bị “trói”, nếu không giỏi quản lý, tiết kiệm chi phí, nâng năng suất, đảm bảo an toàn lao động… Giá bán nội bộ của Tập đoàn giao cho các đơn vị sản xuất than thường thấp hơn giá thành làm ra trên một đầu một tấn than.
Cty Than Nam Mẫu có gần 5 ngàn lao động, đầu tư mới đồng bộ hàng vài trăm dự án lớn nhỏ và hoàn toàn nằm trong cơ chế thị trường vay vốn của các ngân hàng thương mại. Sức ép đó quá lớn, nhiều doanh nghiệp đầu tư một vài trăm tỷ đã liêu xiêu, thậm trí phá sản. Đã có nhiều nhà nghiên cứu về quản lý xã hội đánh giá Cty Than Nam Mẫu chảy êm đềm như nước dòng sông Bạch Đằng. Đặc biệt từ 2008 đến nay khối lượng các dự án quy mô lớn và tăng gấp bội. Chất lượng của các dự án nối nhau liên tục đó là có câu trả lời hưng phấn đáng trân trọng. Bài toán đầu tư của Cty Than Nam Mẫu đã được giải theo tư duy của giám đốc Bùi Quốc Tuấn: “Thắt lưng, buộc bụng, khấu hao nhanh, trả gốc nhanh, tiết kiệm chi phí, khuyến khích mọi giải pháp tạo ra hiệu quả kinh tế nhất là các giải pháp kỹ thuật”. Tổng suất đầu tư hiện nay của Cty Than Nam Mẫu 50 USD/tấn than công suất, thiên hạ (nhiều dự án trong tập đoàn đã triển khai hoặc đã duyệt tổng suất đầu tư 170 - 300 USD/tấn than công suất). Trong khi đó, Cty đã khấu hao cho cả một số dự án đang đầu tư, trọng tâm là dự án 2,5 triệu tấn than. Mặc dù vậy thu nhập bình quân 8 tháng đầu năm 2012 vẫn đạt gần 9 triệu đ/tháng, cao hơn mức bình quân năm trước. Lãi ròng sau thuế năm 2011 hơn 60 tỷ, đây là một thắng lợi lớn với một đơn vị đang đầu tư, chưa trả hết nợ vay. Năm 2012 lợi nhuận khả năng sẽ thấp hơn do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, đặc biệt là do đầu tư mở diện khai thác mới sẽ ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng, nhưng những năm kế tiếp mức độ tăng tưởng sẽ cao hơn nhiều. Khấu hao hết, tài sản là vốn của Cty, chi phí lớn nhất bằng không và với một đội ngũ lao động lành nghề giỏi có hạng trong tập đoàn, đầy sáng kiến cải tiến, năng suất lao động cao, thợ mỏ Nam Mẫu sẽ giàu có thực sự. Nhưng phải với điều kiện nắm thế chủ động với mục tiêu phát triển bền vững, hạch toán trên nguyên tắc “cái thực còn chân”, nói thì dễ, làm không dễ.
Giám đốc Bùi Quốc Tuấn sau một loạt câu chuyện đang trăn trở bức xúc được “xả”, được chia sẻ, tâm trạng khá hơn nhiều, tiếng cười ròn tan lại vang lên. Con người giàu niềm tin và ý chí ngoan cường lại nổi dậy - Tôi hiểu và tin vị tướng tài ba này sẽ vượt lên tất cả. Biến ước mơ của ông Đoàn Văn Kiển - nguyên Tổng giám đốc Tập đoàn Vinacomin: “Năm Mẫu là năm bà mẹ, mỗi bà mẹ sẽ cho một triệu tấn than, năm bà mẹ năm triệu tấn than…” sẽ sớm thành sự thật trước năm 2018. Cty Than Nam Mẫu sẽ là đơn vị khai thác than hầm lò lớn nhất ngành than Việt Nam.
Người đi đường xa vội, người ở bận công việc ký duyệt, điện thoại, chúng tôi chia tay bằng nụ cười phân thân.
|
Thợ mỏ tài hoa Con đường đổi mới CNH, HĐH ngành than khởi sự từ tháng 11/2000 và bắt đầu từ Than Nam Mẫu. Nhìn về địa chất thì cùng các vỉa, Nam Mẫu khai thác giữa bụng vỉa, phần đầu Vàng Danh, phần đuôi thuộc một số đơn vị sản xuất than khác. Yêu cầu của các công nghệ khai thác than lò chợ tiên tiến vỉa càng dày, càng dễ thực hiện và càng đạt năng suất cao. Có lẽ phần nhiều vì lý do này mà Tập đoàn công nghiệp Than khoáng sản Việt Nam luôn lấy Nam Mẫu là nơi thử nghiệm các ứng dụng khoa học trước khi áp dụng đại trà toàn ngành. Nói vậy chứ cái nghề khai thác than hầm lò cũng khó khăn lắm, người quản lý buộc phải tinh tường địa chất, kỹ thuật khai thác mỏ mới tiên lượng được các vấn đề cần giải quyết. Người nào biết trước khó khăn, sẽ chủ động giải pháp thì cơ hội tốt mở ra nhiều hơn. Mặc dù hàng mấy chục dự án lớn nhỏ gần như tổ chức thi công đồng thời, toàn mặt bằng dương 125 như một đại công trường ngổn ngang mấy năm vừa qua. Tất cả các dự án đều đảm bảo tiến độ và hoạt động tốt sau khi nghiệm thu, không một công trình nào mắc lỗi dù về kỹ thuật thiết bị máy móc hay tổ chức thi công. Kỹ sư Bùi Quốc Tuấn quản lý như một tổng công trình sư tài hoa dạn dày kinh nghiệm. Tài năng quản lý là một chuyện, còn có cả yếu tố khác hỗ trợ nữa mới thành công. Cán bộ trong ngành than thường nói đùa giám đốc vùng Uông Bí - Mạo Khê thì điều đi làm giám đốc vùng Hòn Gai, vùng Cẩm Phả, đơn giản chắc thắng, nhưng điều chuyển ngược lại thì phải tính toán kỹ không hỏng việc. Hiểu nôm na, địa chất vùng Uông Bí - Mạo Khê phức tạp, ai đã trải nghiệm cái khó thì đến cái dễ nhẹ nhàng hơn. Nhưng cũng chính từ cái khó ấy, các giám đốc vùng Uông Bí - Mạo Khê “keo” không “thoáng” bằng vùng Cẩm Phả, Hòn Gai. Môi trường tạo nên tính cách cũng là quy luật nhân tạo thường thấy! Những người thợ mỏ Than Nam Mẫu dự thi các cuộc thợ giỏi toàn ngành luôn chiếm nhiều giải cao nhất. Trong phòng truyền thống của Cty Than Nam Mẫu, màu cờ huy chương do các thợ giỏi đóng góp nhiều nhất. Hiện tại Cty có gần 5 nghìn người lao động, tuổi đời bình quân thợ lò ngoài 30, đều qua đào tạo chính quy. Có thể nói thợ lò Uông Bí và thợ lò Hòn Gai là hai vùng luôn là đối thủ trong các cuộc thi. Theo thống kê thì giải về Uông Bí nhiều hơn một chút và thợ lò Nam Mẫu là tâm điểm của vùng than Uông Bí - Mạo Khê. Thợ mỏ Cty Than Nam Mẫu đã được trải nghiệm môi trường đầu tư CNH, HĐH toàn mỏ nên năng lực được nâng cao, xứng danh là những tinh hoa của ngành than Việt Nam Trọng Nhân |
Trần phương
Theo baoxaydung.com.vn
