(Xây dựng) - Lễ cúng rừng tại Quế Phong có từ lâu đời trong đồng bào dân tộc Thái, trong khi nét đẹp văn hóa này dần mai một, không còn được duy trì tại các vùng thì tại ba bản Pục, Piêng Lâng và bản Meo (xã Nậm Giải) vẫn lưu giữ được nét văn hóa đặc sắc này.
Lễ hội là dịp để ghi nhớ công ơn các bậc tiền nhân lập bản lập mường, bảo vệ núi rừng, cầu mong cho bản làng yên vui, con người, gia sức khỏe mạnh, mùa màng bội thu, núi rừng tươi tốt.
Hàng năm vào mỗi dịp lễ rất đông người dân của ba bản và vùng lân cận đổ về tham gia.
Ngày tổ chức lễ không cố định mà được lựa chọn theo từng năm nhưng thường sau ngày lễ hội đền Chín Gian (huyện Quế Phong), lúc này các thầy mo trong vùng gặp nhau thống nhất chọn ngày để tổ chức.
Năm nay lễ hội chung của ba bản Pục, Piêng Lâng và bản Meo diễn ra vào ngày 20/2 (âm lịch) tại khu vực Tà Mạ cạnh suối thuộc bản Meo xã Nậm Giải.
Ngay từ sáng sớm “cầu” cho thần linh về dự lễ đã được bắc qua suối, các lễ các vật cũng đã được người dân mang về để chuẩn bị.
Lễ vật của lễ hội cúng chung tùy theo năm, năm cúng to (4 năm 1 lần) thì giết trâu, năm cúng nhỏ (năm 1 lần) thì giết lợn.
Lễ vật cúng năm nay ngoài rượu, cau trầu, xôi, thịt, vải, bạc nén thì theo tục cúng nhỏ lợn được mang ra ngay tại bờ suối để làm và cúng lễ.
Lễ cúng rừng có hai phần, gồm lễ chung được cử hành cho cả vùng (cả 3 bản) và lễ riêng cho từng bản.
Lễ chung tiến hành tại Tà Mạ vào buổi sáng, lễ riêng tại nhà thầy mo của từng bản và thường vào buổi chiều cùng ngày.
Đảm nhiệm trách nhiệm cúng rừng chung cho cộng đồng 3 bản hiện nay là thầy Lô Xuân Thánh, người bản Piêng Lâng, cúng riêng từng bản được các thầy cúng của bản đảm nhiệm.
Phần lễ chính do thầy mo chủ trì và các già làng hỗ trợ gồm có nhiều lễ: Báo cáo thần linh, lễ giết lợn để cúng, lễ dâng rượu cần, lễ dâng mâm đã nấu chín và phẩm vật đầy đủ.
Sau phần lễ là phần hội người dân các bản tham gia uống rượu cần, đánh cồng chiêng, đánh trống, nhảy sạp, kéo co… vui vẻ cầu mong cho một năm mưa thuận gió hòa, sức khỏe, may mắn tạo nên không khí tưng bừng của lễ hội.
Lễ hội được người dân tộc Thái ở Nậm Giải huyện Quế Phong nơi đây hết sức coi trọng, là một nét văn hóa riêng của cộng đồng nơi miền sơn cước.
Theo ông Lô Trung Tuyến - Phó Chủ tịch UBND xã Nậm Giải: Lễ cúng rừng Tà Mạ là một nét văn hóa đẹp mà địa phương đang nỗ lực bảo tồn, phát huy, lễ hội không chỉ bảo tồn văn hóa mà còn tạo nên sự gắn kết cộng đồng đồng.
Đặc biệt hiện nay dân số của xã có hơn 95% là người dân tộc Thái, vì thế lễ hội còn là dịp để bà con hướng về rừng, xây dựng ý thức bảo vệ rừng, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường sống cho cộng đồng, nhất là trong giới trẻ. Ông cũng cho biết hiện nay xã đang xây dựng kế hoạch cùng cộng đồng bảo tồn nét đẹp của lễ hội.
Được biết lễ hội năm nay được hỗ trợ từ một hoạt động bảo vệ rừng cộng đồng của Quỹ Môi trường toàn cầu GEF-SGP (UNDP), đây là tổ chức đồng hành cùng cộng đồng tại nhiều địa phương trong cả nước với nỗ lực bảo vệ phát triển rừng cộng đồng bền vững.
Bài: Thái Sơn - Ảnh: Đặng Lâm
Theo
