(Xây dưng) - Lần đầu tiên tham gia đấu thầu quốc tế và trúng thầu gói thầu “Lắp đặt và chạy thử toàn bộ hệ thống vận chuyển vật liệu cho Dự án Nhà máy nhiệt điện Hongsa” tại CHDCND Lào, ngoài việc giải quyết công ăn việc làm cho người lao động, TCty Cơ khí xây dựng (COMA) đã có được nhiều bài học quý giá để tham gia hội nhập kinh tế quốc tế vào cộng đồng kinh tế ASEAN, TPP, FTA…
Nhiệt điện Hongsa là Dự án nhiệt điện lớn nhất Đông Nam Á với 3 tổ máy x 626 MW có tổng công suất 1.878MW; sử dụng nguồn nhiên liệu là than của mỏ than lộ thiên tại chỗ thuộc thị trấn Hongsa, tỉnh Xayabuly, Lào. Dự án do Thái Lan và Lào hợp tác đầu tư BOT, sản xuất điện cung cấp cho Thái Lan và một phần cho Lào. Gói thầu “Thiết kế, cung cấp, lắp đặt và chạy thử hệ thống vận chuyển vật liệu cho Dự án nhà máy nhiệt điện Hongsa” được Nhà thầu chính SANDVIK Material Handling & Construction (CH Áo) thực hiện toàn bộ công tác thiết kế, chế tạo, lắp đặt thiết bị đòi hỏi vô cùng nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn châu Âu, điều kiện sống và làm việc an toàn của người lao động được đặt lên hàng đầu. COMA được chọn là nhà thầu “Lắp đặt và chạy thử toàn bộ hệ thống vận chuyển vật liệu” - bao gồm các máy đánh đống, máy rải liệu, thiết bị nâng chuyển, hệ thống băng tải vận chuyển than và hệ thống băng tải thải… với tổng khối lượng thiết bị là 21.500 tấn với thời gian thi công rất ngắn từ tháng 9/2013 đến hết tháng 8/2015.
Từ khi tham gia đấu thầu đến khi nhận được hợp đồng từ phía nhà thầu chính, COMA đã xác định đây là gói thầu lớn, phức tạp và phải tổ chức thi công tại nước ngoài vì thế phải tập trung tối đa các nguồn lực để thực hiện. Sau khi thực hiện thành công gói thầu này, đáp ứng tốt yêu cầu của chủ đầu tư và nhà thầu chính về chất lượng, tiến độ và an toàn; COMA rút ra được một số kinh nghiệm về việc tổ chức thi công và bảo hành công trình ở nước ngoài.
Làm chủ về nguồn lực
Tất cả lao động đưa ra nước ngoài làm việc phải làm thủ tục lao động bao gồm giấy phép lao động, giấy phép cư trú. Để làm được giấy phép lao động phải tiến hành làm hộ chiếu cho toàn bộ lao động, tiếp xúc làm việc với cơ quan công an nước sở tại (cơ quan cấp giấy phép cư trú), Bộ LĐTB&XH nước sở tại (cơ quan cấp giấy phép lao động), tổ chức đưa lao động sang công trường và đến các cửa khẩu để làm các thủ tục xuất cảnh lao động. Để đáp ứng đủ nhân lực phục vụ công tác thi công phải có một số lượng dự phòng, việc bổ sung hoặc thay thế nhân lực ra nước ngoài là rất khó khăn vì thủ tục đưa một lao động ra nước ngoài là rất phức tạp tốn nhiều thời gian và chi phí cao. Ví dụ như tại dự án Hồng Sa thời điểm cao nhất chỉ có 500 lao động nhưng chúng tôi đã làm thủ tục lao động cho trên 600 lao động.
Máy móc thiết bị, dụng cụ và vật tư đưa ra nước ngoài cần phải làm thủ tục tạm nhập tái xuất trong thời gian quy định sử dụng ở nước sở tại. Để làm được thủ tục tạm nhập tái xuất trước hết phải lập kế hoạch chi tiết, tiến độ điều động và tổng hợp danh sách toàn bộ các thiết bị mà nhà thầu được mang sang phục vụ thi công trình Chính phủ nước sở tại chấp thuận. Sau đó phải tiến hành làm việc với cơ quan Hải quan hai nước để làm thủ tục cho những thiết bị cần đưa sang công trình; làm thủ tục tạm nhập tái xuất phải chuẩn bị các bộ hồ sơ như bản kê chi tiết, biển số xe sẽ vận chuyển và đặc biệt là phải nghiên cứu địa hình, các tuyến đường xe vận chuyển xe phải đi để có những phương án tốt nhất đưa thiết bị sang công trường nhanh và an toàn.
Công tác chuẩn bị thi công
Để tổ chức công tác thi công tại nước ngoài, phải tiến hành chuẩn bị nơi ăn ở, phương tiện đi lại phục vụ thi công, kho bãi tập kết vật tư thiết bị, xây dựng văn phòng làm việc… Giai đoạn đầu cần có đội ngũ phiên dịch đủ về số lượng và trình độ. Phiên dịch tiếng nước sở tại để phục vụ cho công tác làm các thủ tục với các cơ quan quản lý nhà nước, mua các vật tư phụ, mua thực phẩm…; Phiên dịch tiếng Anh có trình độ kỹ thuật tốt để thông dịch viên với nhà thầu chính và chủ đầu tư trong quá trình thi công.
Tiếp đó là tổ chức ăn ở, đi lại cho người lao động tốt nhất đảm bảo điều kiện làm việc. Làm việc tại nước ngoài thường theo yêu cầu của chủ đầu tư, nhà thầu chính thì con người luôn là trung tâm. Nơi ăn ở, vận chuyển người lao động từ nơi ở đến các địa điểm làm việc phải đạt tiêu chuẩn cao để đảm bảo người lao động phải có sức khỏe tinh thần là tốt nhất mới có thể có năng suất lao động cao. Phải chuẩn bị các trạm y tế tại nơi ở và công trường, có y bác sĩ, xe cứu thương, thuốc men để có thể đáp ứng được công tác kiểm tra sức khỏe định kỳ, chữa trị, sơ cứu khi những tai nạn không mong muốn có thể xảy.
Tổ chức thi công chuyên nghiệp
Công tác thi công trên công trường bao gồm các công việc tiếp nhận vật tư, lắp đặt, thí nghiệm hiệu chỉnh và chạy thử thiết bị, cụ thể: Công tác thi công chế tạo và lắp đặt thiết bị ngoài công trường là đặc thù của DN cơ khí cho nên phải bố trí đủ phương tiện vận chuyển để chở người lao động đi làm từ nơi ở tới từng địa điểm thi công trải rộng vài chục ki-lô-mét vuông nhằm đáp ứng sức khỏe và thời gian làm việc được tốt nhất. Hàng ngày phải tiến hành tập thể dục đầu giờ sáng để người lao động có sức khỏe bắt đầu một ngày làm việc được thoải mái và tốt nhất. Đây cũng là thời điểm phổ biến và nhắc nhở công tác an toàn trong quá trình thi công, tổ trưởng hay đội trưởng thi công phân việc cho từng nhóm làm việc được hợp lý và an toàn. Việc tiếp nhận vật tư, thiết bị căn cứ theo tiến độ thi công, tiến độ cấp vật tư, thiết bị chi tiết để có thể đưa ra phương án tốt nhất việc tập kết vật tư, thiết bị càng gần vị trí lắp đặt càng tốt để giảm chi phí vận chuyển trong nội bộ công trường. Phải tiến hành phân loại các thiết bị phù hợp với các loại kho như kho hở, kho kín, kho lạnh để đảm bảo tất cả các thiết bị bảo quản đúng cách không xảy ra hỏng hóc trong quá trình lưu kho.
Để đạt được năng suất thi công cao nhất công tác chế tạo, lắp đặt phải lập tiến độ chi tiết cho từng hạng mục, từng công việc cho từng ngày, từng tuần, từng tháng… để sắp xếp nhân lực, thiết bị, dụng cụ và vật tư phù hợp để thực hiện công việc; Nhân lực phải phù hợp với đặc thù công việc của dự án như tỷ lệ các loại thợ hàn, thợ nguội, thợ sơn, thợ làm ống… đặc biệt là đội ngũ kỹ thuật phải có trình độ ngoại ngữ tốt để có thể tiếp nhận, xử lý thông tin, các vướng mắc trong quá trình thi công. Sắp xếp bố trí trang thiết bị thi công phù hợp với từng công việc để giảm thời gian phải di chuyển thiết bị nhiều lần ảnh hưởng đến năng suất thi công và chi phí nhiên liệu.
Bài học về những kỹ năng mềm
Quan hệ với chủ đầu tư và thầu chính: Các dự án ở nước ngoài chủ đầu tư, nhà thầu chính đều là Cty nước ngoài nên trước khi tham gia dự án phải tìm hiểu rõ văn hóa, tín ngưỡng, tập quán, tính cách của họ để đưa ra cách xử lý phù hợp nhất. Trong các cuộc họp đã thống nhất điều gì về khối lượng công việc, thời gian, chất lượng phải nhanh chóng triển khai thực hiện, khi gặp vướng mắc phải thông báo ngay với các bên liên quan để chắc chắn rằng công việc phải hoàn thành như đã cam kết.
Quan hệ với các nhà thầu khác: Một công trình ở nước ngoài thường có rất nhiều Cty ở các quốc gia khác nhau tham gia. Nhà thầu phải chủ động tiếp cận để học hỏi kinh nghiệm qua lại, tiến hành trao đổi thông tin và cùng xử lý thông tin để các bên đều có lợi, trao đổi hoặc cho nhau mượn thiết bị, dụng cụ, vật tư giữa các bên cũng là một vấn đề rất quan trọng vì khi làm việc ở nước ngoài rất khó có thể chuẩn bị được đầy đủ để phục vụ thi công, mối quan hệ hợp tác này rất tốt cho các bên.
Trong công tác lập hồ sơ đấu thầu (chào thầu) và thương thảo hợp đồng kinh tế cần hết sức lưu ý đến biện pháp thi công, các chỉ dẫn kỹ thuật, các yêu cầu tiêu chuẩn, quy chuẩn của dự án bởi nó sẽ quyết định rất nhiều đến chất lượng, giá cả và hiệu quả của hợp đồng kinh tế. Khi đưa thiết bị, máy móc thi công; vật tư vật liệu, lao động cần lưu ý các quy định, luật lệ, phong tục… của nước sở tại, nếu vi phạm sẽ hết sức phức tạp cho công tác điều động nguồn lực phục vụ thi công công trình ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng, hiệu quả của dự án.
Trong quá trình thi công công trình cần lưu ý các quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn về an toàn, yêu cầu tiêu chuẩn nhân lực; các chỉ dẫn kỹ thuật đặc biệt là các quy định về hồ sơ quản lý chất lượng, hồ sơ nghiệm thu, thanh toán để đảm bảo tất cả các việc từ nhỏ đến lớn phải phù hợp, từ đó mới có thể đảm bảo tiến độ, chất lượng, an toàn và hiệu quả.
V.Toàn
Theo
