(Xây dựng) - Ngày 17/3, Bộ Chính trị có kết luận “đồng ý cho thành lập ba đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (tỉnh Khánh Hoà) và Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang) trực thuộc cấp tỉnh nhằm khai thác tốt nhất các tiềm năng, lợi thế vượt trội ở từng khu vực, góp phần thúc đẩy nhanh phát triển và tái cơ cấu kinh tế cho tỉnh, vùng và cả nước...”.
Bám sát chủ trương này, thời gian qua Quảng Ninh đã nỗ lực chuẩn bị các điều kiện cần thiết để Khu hành chính - kinh tế (HC-KT) đặc biệt Vân Đồn sớm được hình thành.
Đã sẵn sàng các điều kiện
Từ năm 2012, tỉnh Quảng Ninh bắt tay vào xây dựng Đề án Khu HC-KT đặc biệt Vân Đồn. Trên cơ sở định hướng của Trung ương và Chính phủ, tỉnh đã chỉ đạo rà soát và mời các đơn vị tư vấn, chuyên gia quy hoạch hàng đầu thế giới phối hợp nghiên cứu, đề xuất hướng phát triển của Vân Đồn theo mô hình Khu HC-KT đặc biệt có tính liên kết vùng, đảm bảo hiện đại, đồng bộ và khả thi cao.
Mục tiêu xây dựng Khu HC-KT đặc biệt Vân Đồn là trở thành đô thị biển đảo xanh, hiện đại, thông minh; trung tâm kinh tế năng động phát triển ngành nghề mới, trình độ cao, trọng tâm là dịch vụ, du lịch phức hợp cao cấp, công nghiệp giải trí hiện đại có casino, công nghiệp công nghệ cao. Mô hình phát triển theo hướng thân thiện môi trường, bộ máy hành chính tinh gọn, thể chế, cơ chế, chính sách cạnh tranh toàn cầu ở mức cao nhất; khai thác hiệu quả tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, thu hút mạnh các nguồn lực đầu tư, tích cực thu hút và quy tụ nguồn lực sáng tạo, phương thức quản lý mới, tiên tiến. Đồng thời, nuôi dưỡng, thúc đẩy tăng trưởng để Quảng Ninh trở thành đầu tàu kinh tế khu vực phía Bắc, có sức lan toả trong vùng và cả nước; bảo đảm QP-AN, góp phần giữ vững độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ... Phấn đấu đến năm 2050, Vân Đồn trở thành động lực kinh tế của Việt Nam, thành phố đáng sống với biểu tượng của thành phố xanh - tri thức, trở thành hình mẫu thế giới.
Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn đang được nhà đầu tư gấp rút thi công. Ảnh: Hùng Sơn
Xác định rõ mục tiêu này, Quảng Ninh đã nghiên cứu những kinh nghiệm phát triển các mô hình đặc khu kinh tế (KKT) của các quốc gia trên thế giới cũng như các yếu tố, điều kiện quyết định sự thành công. Đồng thời xác định rõ Khu HC-KT đặc biệt Vân Đồn phải cạnh tranh được toàn cầu ở mức cao nhất và được quy định trong Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt. Dự thảo Đề án Khu HC-KT đặc biệt Vân Đồn đã phác thảo bộ máy chính quyền Khu theo 2 phương án, một là chính quyền địa phương ở Đặc khu được tổ chức một cấp chính quyền địa phương (gồm có HĐND và UBND); hai là tổ chức cơ quan hành chính ở Đặc khu (không có HĐND), đây là phương án đề xuất trong dự thảo Luật ngày 14-8-2017. Đặc biệt, các cơ chế đặc thù dành cho Khu được nghiên cứu kỹ lưỡng và nổi trội thông qua các chính sách về kinh tế - xã hội với những ưu đãi cao và thuận lợi hơn so với các quy định của các luật hiện hành, đảm bảo đột phá, vượt trội và cạnh tranh quốc tế. Đồng thời, có chính sách cụ thể trong xây dựng mô hình tổ chức bộ máy, quản lý tinh gọn, đủ thẩm quyền, hiệu lực, hiệu quả.
Nỗ lực chuẩn bị các điều kiện để thành lập Khu HC-KT đặc biệt Vân Đồn, thời gian qua Quảng Ninh cũng chủ động, sáng tạo huy động, thu hút các nguồn lực đầu tư đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng, trong đó tập trung vào các công trình động lực, tạo nền tảng cho sự phát triển của KKT Vân Đồn. Tỉnh đã chọn Tập đoàn Sun Group là nhà đầu tư chiến lược phát triển các dự án tại KKT Vân Đồn nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung. Tại Vân Đồn, Sun Group đang đầu tư Cảng hàng không Quảng Ninh; Khu dịch vụ hậu cần Cảng hàng không; Khu phức hợp nghỉ dưỡng giải trí cao cấp Vân Đồn... Bên cạnh đó, rất nhiều dự án hạ tầng quan trọng đã được tỉnh kêu gọi đầu tư, như: Cao tốc Hạ Long - Hải Phòng, cao tốc Hạ Long - Vân Đồn, cầu Bạch Đằng, cầu Bắc Luân, cao tốc Vân Đồn - Móng Cái... Đồng thời, tỉnh chỉ đạo rà soát, tuyển chọn cán bộ có năng lực, tư duy đổi mới và ý thức trách nhiệm cao nhằm chuẩn bị sẵn sàng khi Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt ban hành và Khu HC-KT đặc biệt Vân Đồn được quyết định thành lập có thể bắt tay thực hiện hiệu quả ngay khi mới sơ khai...
Mạnh dạn đề xuất các cơ chế, chính sách riêng có
Đối chiếu với các yếu tố, điều kiện quyết định sự thành công của các đặc khu kinh tế trên thế giới và thực tiễn hiện nay, Khu HC-KT đặc biệt Vân Đồn cần có điều kiện về thể chế và cơ chế chính sách vượt trội. Vì vậy, bên cạnh xây dựng Đề án Khu HC-KT đặc biệt Vân Đồn, tỉnh đang tích cực xây dựng, đề xuất các chính sách ưu đãi đặc thù, đặc biệt đối với Vân Đồn, trong đó đảm bảo sức cạnh tranh với khu vực và quốc tế để quy định trong Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt trình Quốc hội xem xét thông qua.
Bám sát kết luận chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc hoàn thiện Đề án Khu HC-KT đặc biệt Vân Đồn và xây dựng dự thảo Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt, tỉnh đã chỉ đạo rà soát hệ thống pháp luật hiện hành để tham mưu xây dựng dự thảo Luật. Cả hệ thống chính trị của tỉnh đã tích cực tham gia góp ý kiến vào dự thảo Luật với tinh thần, quan điểm đảm bảo giữ vững vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước; bảo đảm QP-AN; ổn định và phát triển toàn diện về các mặt kinh tế, chính trị, xã hội, môi trường. Đồng thời, mạnh dạn cho phép thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội hơn so với các luật hiện hành, đảm bảo phù hợp với Hiến pháp, các cam kết quốc tế và điều kiện thực tế của Việt Nam; có các cơ chế, chính sách đặc thù riêng của Khu HC-KT đặc biệt Vân Đồn để phù hợp với đặc điểm, tình hình và phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh của địa phương.
Tỉnh cũng đề xuất việc xây dựng đơn vị HC-KT với những cơ chế, chính sách đặc thù, có tính đột phá về tổ chức và hoạt động. Theo đó, bộ máy chính quyền hiện đại, gọn nhẹ, hiệu lực, hiệu quả, được phân cấp mạnh về thẩm quyền quản lý; thiết lập các thể chế tổ chức, hành chính, đầu tư, thương mại mang tính hội nhập cao, đủ sức cạnh tranh với các mô hình tương tự trong khu vực và trên thế giới nhằm thu hút đầu tư, giao lưu thương mại quốc tế; các thể chế, chính sách này phải đảm bảo tính nhất quán, ổn định và lâu dài... Việc quyết định các nội dung của Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt cần xem xét đồng bộ các nội dung Đề án địa phương đã xây dựng nhằm bảo đảm tính đồng bộ của thể chế, pháp luật; bảo đảm trong khuôn khổ Hiến pháp, phù hợp với cam kết quốc tế để sớm triển khai trên thực tế. Qua đó, tạo bước đột phá về thể chế hành chính, chính sách về kinh tế - xã hội ở những khu vực có vị trí, tiềm năng, lợi thế vượt trội nhằm nâng cao sức cạnh tranh của Việt Nam so với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Đến thời điểm hiện nay các cơ chế, chính sách đặc thù tại Đề án của Quảng Ninh về đất đai, giải phóng mặt bằng, tiền tệ, ngân hàng; quản lý và phát triển nguồn nhân lực, xuất nhập khẩu hàng hoá... đã được Ban soạn thảo tiếp thu, cập nhật bổ sung và đưa vào dự thảo Luật. Trong quá trình lấy ý kiến đối với dự thảo Luật, các bộ, ngành cũng tham gia góp ý với sự ủng hộ cao. Tính đến trung tuần tháng 8-2017, đối chiếu giữa Đề án và dự thảo Luật, có 195 khoản của 62 điều có nội dung thống nhất; 17 khoản của 14 Điều có nội dung thống nhất một phần...
Hy vọng với sự hỗ trợ của Trung ương và nỗ lực của Quảng Ninh, Khu HC-KT đặc biệt Vân Đồn sẽ sớm được hình thành, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong khu vực, thúc đẩy nhanh phát triển, tái cơ cấu kinh tế cho tỉnh, vùng và cả nước.
PV
Theo
