Hoài niệm radio

(Xây dựng) - Ngày nay, kỷ nguyên công nghệ số đã làm cho việc nghe nhạc trở nên cực kỳ đơn giản: nghe trực tuyến, nghe từ các file trong thẻ nhớ, USB, máy tính, điện thoại…

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet).

Chỉ một click chuột hoặc vuốt tay cảm ứng, âm nhạc với đủ dòng, đủ thể loại đã ngập tràn cho người nghe thỏa sức chọn lựa. Vậy mà vẫn có những người được coi là “hâm” đi mày mò trong đống “ve chai” để tìm nghe những âm thanh xưa cũ…

Thời hoàng kim của Radio Cassette

Những năm 70, 80 của thế kỷ trước, nền kinh tế còn khó khăn, việc có một chiếc Radio để nghe tin tức cũng là mơ ước của bao gia đình, chưa nói đến một chiếc đài “quay băng” để nghe âm nhạc. Hồi đó, bọn trẻ con đều biết câu nhạc chế “yêu anh đi, nhà anh có đài xập xình”. Một số gia đình giàu có hoặc có người thân đi nước ngoài gửi về những chiếc Sharp 777 nổi đình đám. Kém nổi tiếng hơn một chút là những Model Sharp 999, 909, 939, 700, 800Z… cũng trị giá nhiều chỉ vàng. Đài xuất xứ châu Âu và Mỹ không thông dụng như các thương hiệu Nhật.

Đến đầu những năm 90, việc sở hữu một chiếc Radio cassette không còn khó khăn với các gia đình trung lưu. Các hãng điện tử của Nhật Bản chuyển sản xuất ra nước ngoài nên giá thành hạ và số lượng lớn. Thành công nhất là Sony với dòng sản phẩm âm thanh Megabass mạnh mẽ và chiếc máy nghe nhạc cẩm tay huyền thoại: Mr Walkman. Đài nội địa cũ cũng theo thủy thủ các tàu viễn dương mang về nước. Đầu thời kỳ mở cửa, một số lượng đáng kể đài do Trung Quốc sản xuất cũng tràn vào từ biên giới nhưng chất lượng và độ bền thấp nên không được ưa chuộng.

Đài cassette đã làm thị trường sản xuất và ghi băng nhạc trở nên nhộn nhịp. Miền Bắc có Hồ Gươm Audio, Trung tâm Hoa phượng đỏ Hải Phòng, miền Nam có Dihavina, Vafaco, Rạng Đông…đua nhau cho ra đời những album mới. Nhạc trẻ, nhạc trữ tình, nhạc cách mạng, các vở cải lương, chèo…được dàn dựng và thu âm. Bên cạnh băng nhạc là băng Video cassette cũng nở rộ. Các thị trấn, phố chợ trên cả nước hồi ấy thường có một vài hàng thâu băng cassette bằng những chiếc đầu câm desk tape mặt phay nhôm trắng. Băng casstte được ưa chuộng là Maxell, Sony HF…

Công nghệ Analog lụi tàn, kỹ thuật số lên ngôi

Đầu những năm 1990, trên thị trường Việt Nam bắt đầu xuất hiện đĩa Compact disk chạy trên đầu đĩa hoặc Radio Cassette tích hợp thêm ổ đĩa. Đĩa CD là sản phẩm của công nghệ digital, âm thanh đã được số hóa. Lợi thế là chất lượng âm thanh tốt, ổn định, không bị ẩm mốc do thời tiết, dễ dàng lưu trong máy tính hoặc chuyển sang băng cassette. Công nghệ số phát triển chóng mặt, đĩa CD và VCD rồi DVD…liên tiếp ra đời. Lợi thế của âm nhạc kèm hình ảnh ngày càng rõ rệt. Không cần hì hục lau đầu từ, người nghe dễ dàng cầm điều khiển từ xa chọn bài theo ý thích. Băng cassette thu hẹp dần đất diễn, nhường chỗ cho đĩa compact. Khoảng từ năm 2005 trở đi, máy tính và mạng internet phát triển ngày càng mạnh, các website nghe nhạc trực tuyến dần dần đẩy việc nghe nhạc truyền thống trở về quá khứ. Internet trở thành kho dữ liệu khổng lồ dùng chung trong đó có âm nhạc. Nhiều website cung cấp nhạc định dạng MP3, đệm nhạc beat, còn nhạc kèm hình ảnh chủ yếu từ nguồn Youtube.

Ngọn lửa đam mê chưa bao giờ tắt

Thú chơi âm thanh cổ vẫn tồn tại ở nhiều quốc gia. Không cầu kỳ như đĩa than, băng cối, nhìn qua, chơi radio cassette có vẻ dễ dàng, kinh tế hơn. Lúc đầu là một số cá nhân chơi lẻ, tìm mua đài cũ mà chủ nhân không sử dụng. Dần dần nhờ mạng xã hội, họ kết nối thành các hội, các câu lạc bộ sở thích. Các thành viên chia sẻ cho nhau kiến thức, kinh nghiệm sửa chữa. Thỉnh thoảng, họ sang nhượng lại, thậm chí quý nhau thì sẵn sàng “kỷ niệm”, rồi bán đấu giá, quyên góp để làm từ thiện. Người đam mê sẵn sàng phóng xe máy đi hàng trăm ki-lô-mét để mua hoặc chỉ để nghe, để ngắm một “em đài” độc, đẹp, hay. Có thể lang thang ở các đại lý ve chai để tìm kiếm một linh kiện mình thiếu. Có thể bỏ ra nhiều thời gian lau chùi, vệ sinh, sơn tút, mạ lại núm đài sáng bóng. Người khéo tay, đam mê có thể phục hồi chiếc đài từ đống phế liệu cất tiếng hát du dương. Từ những chiếc đài âm thanh mô nô một cửa băng đến dòng stereo ba cục, miễn là vừa tai, vừa mắt người chơi. Ngoài thú nghe, đài cassette còn được dùng trưng bày ở phòng khách, phòng đọc, quán cà phê. Người có điều kiện thì chơi đài vài triệu đến hàng chục triệu. Người ít tiền có thể lựa chọn những chiếc “ngon, bổ rẻ” chỉ có giá vài trăm ngàn đến 1 triệu đồng vẫn chạy đủ các chức năng, như Sony CFS 1010, 1058, 1033… Sharp QT 27, GF A10, GF319… National C35, C42… JVC PC 37… Một số người chơi kiêm kinh doanh đã lấy nguồn hàng từ E bay, từ Nhật, Nga, Campuchia… về bán lại, lợi nhuận tuy nhỏ nhưng là nguồn vui, thỏa mãn sự đam mê của họ.

Sau một ngày lao động vất vả ngoài đời, hoặc trong những chiều mưa, đêm vắng, có khi là lúc bạn bè đồng tâm hội ngộ, lấy cuộn băng đã ngả màu thời gian, đưa vào hộc, nhẹ nhàng ấn nút play. Mô tơ quay nhẹ, những âm thanh quen thuộc, mộc mạc mà đằm sâu, lắng đọng đưa họ về với một khung trời khác, nơi chứa đầy kỷ niệm. Những bài hát của giọng ca vàng mình ái mộ hoặc đơn giản hơn là một bài hát mà vài chục năm trước mình là cậu bé dựa vào tường ngẩn ngơ nghe từ đài hàng xóm. Đó là những phút giây sống chậm để thanh lọc tâm hồn, để có thêm cảm xúc và năng lượng cho cuộc sống mến yêu này...