Hạt gạo làng ta và cánh đồng mẫu lớn!

(Xây dựng) - Nếu ngày xưa lý giải tại sao rượu làng Kim Long ngon nổi tiếng đến vậy? Các cụ cao niên cho rằng yếu tố nguồn nước quyết định tất cả.

Đóng gạo thảo dược Vĩnh Hòa vào từng bao cho khách hàng.

Còn bây giờ ai hỏi tại sao làng Kim Long lại lắm gạo ngon cao cấp đến thế? Chắc chắn câu trả lời rằng: con người đóng vai trò trung tâm. Với bàn tay và khối óc của người dân Kim Long, gạo đặc sản cao cấp made in Kim Long có mặt khắp nơi trên thị trường, có chỗ đứng vững chãi ở nhiều trung tâm siêu thị lớn, được Bộ Y tế cấp Giấy chứng nhận kết quả kiểm nghiệm với chất lượng tối ưu.

Có lần tôi chứng kiến một giám đốc doanh nghiệp mồ hôi nhễ nhại loay hoay điện thoại ngược xuôi hỏi mua một mặt hàng gì đó. Nhìn anh căng thẳng khiến tôi nghĩ chắc chuyện làm ăn công ty đang gặp khó khăn. Định bụng chia sẽ vài câu gọi là, té ra anh đang điện thoại vào làng Kim Long, xã Hải Quế, huyện Hải Lăng đặt gạo thảo dược Vĩnh Hòa nhưng cháy hàng. Anh nhăn nhó: “Đấy chú xem, mới thu hoạch vụ đông xuân vài tháng đã hết hàng rồi. Người đâu mua lắm thế”. Thì ra anh bị bệnh tiểu đường nặng, hợp cơ địa thế nào mới vài tháng dùng gạo thảo dược Vĩnh Hòa mà bệnh giảm hẳn. Gạo thơm ngon lạ nên gia đình “mặc định” ngay loại gạo này dùng thường nhật. Nhưng loại gạo này tên nghe là lạ nhỉ ? “Ôi hay lắm”, anh reo lên: “Cây màu tím huế, hạt đỏ tươi như gạo huyết rồng, cơm sôi phảng phất hương dạ thảo, tinh bột bám bết chân răng ...”. Nghe tới đó tôi đã lao nhanh ra xe, anh gọi với theo: “Nhớ năn nỉ bà con bán thêm cho anh 30kg. Giá mấy cũng được”.

Ngày trước về làng Kim Long, Hải Quế phải mất hơn 30 phút từ thị trấn Hải Lăng về Hải Thọ, Hải Thành, Hải Thiện, băng qua Hải Dương, ngoặt theo hướng Nam mới đến làng. Nay chỉ mất 10 phút theo tuyến đường tránh lũ, cứu hộ, cứu nạn và phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh quốc phòng vùng ven biển phía Nam tỉnh Quảng Trị là xuống xe ngay tận cổng làng. Anh Phước, Chủ nhiệm HTX Kim Long tuổi trẻ hơn tôi tưởng. Các anh đang hướng dẫn các xã viên đóng gạo thảo dược Vĩnh Hòa vào từng bao khoảng 30kg, kèm theo một phiếu kết quả kiểm nghiệm tối ưu của Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia-Bộ Y tế đối với sản phẩm. Tôi đọc thấy có ghi: “Thành phần gạo thảo dược Vĩnh Hòa có các chất tác dụng làm giảm nguy cơ bệnh ung thư. Bảo vệ các tế bào của cơ thể khỏi bị xâm hại bởi các gốc tự do. Đặc biệt đối với bộ não. Điều chỉnh được hàm lượng glucose trong máu ở những người bị bệnh đái tháo đường. Làm giảm choleseterol, phòng ngừa bệnh tim mạch và đột quỵ…”. Tôi buột miệng, chà quảng bá thế này “cháy hàng” là phải. Anh Phước giải thích: “Kẹt quá anh ơi, mới trồng thử nghiệm nên không đủ gạo cung ứng cho khách hàng”.

Đây là giống lúa mới trong thời gian trồng thử nghiệm. HTX Kim Long mới trồng thử 1ha, vụ Đông Xuân vừa rồi đạt 56-60 tạ/ha. Tuy năng suất khiêm tốn so với giống truyền thống, nhưng giá sản phẩm cao hơn gần 2 lần ( 8,5 nghìn đồng/kg so với 5,2 nghìn đồng/kg gạo Khang Dân). Công ty TNHH Vĩnh Hòa cam kết nếu tuân theo quy trình sản xuất của công ty thì sẽ bao tiêu hết sản phẩm. Đặc biệt rơm rạ cũng được tiêu thụ với giá 800 nghìn đồng/sào. Nông dân ta tính cụ thể như thế này, trung bình 1 vụ/1ha, nếu gieo trồng lúa Khang Dân, dù năng suất đạt 70 tạ/ha, chỉ thu nhập từ 45-50 triệu đồng. Nhưng sản xuất giống lúa thảo dược Vĩnh Hòa sẽ mang lại thu nhập từ 57-60 triệu, thêm 16 triệu đồng bán rơm rạ thành gần 80 triệu, gần gấp đôi. Tuy nhiên lúa giống thảo dược Vĩnh Hòa chu kỳ 127 ngày mới thu hoạch được, dài hơn 25 ngày so với lúa truyền thống, lại chỉ gieo 2,5kg lúa giống/ha(lúa truyền thống 3-3,5kg lúa giống), dày hơn mắc bệnh đạo ôn ngay. Nếu gieo hai vụ sẽ gặp lũ chính vụ. Nên phải điều chỉnh thời vụ hợp lý mới gieo cấy được lúa hai vụ, tránh được lũ, tăng hiệu quả kinh tế.

Trở lại câu chuyện đặc sản gạo cao cấp made in Kim Long mà thảo dược Vĩnh Hòa là một trong số đó. Anh Phước cho biết: “ Tổng diện tích gieo trồng của HTX Kim Long được quy hoạch thành hai vùng chuyên canh lớn. Vùng cát có 50 ha trồng ném, ớt, dưa. Mới đây, cây ném Kim Long được công bố nhãn hiệu, bộ nhãn mác, logo mang tên “Nhãn hiệu Ném củ vùng cát Hải Lăng- Cơ sở sản xuất: Thôn Kim Long, xã Hải Quế, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị”. Vùng lúa quy hoạch hơn 30ha/162ha gieo các giống lúa cao cấp như: thảo dược Vĩnh Hòa, Bồ Đề 688x2, Uron Thái Lan...  Hiện nay nông dân Kim Long đang phát triển diện tích gieo trồng 3 giống lúa này. Ngoài gạo thảo dược Vĩnh Hòa đang không đáp ứng đủ nhu cầu của khách hàng. Sản phẩm gạo từ giống lúa Bồ Đề 688x2 cũng được thị trường ưa chuộng. Sản phẩm này phần lớn được Công ty TNHH MTV Thương mại Quảng Trị bao tiêu tại chổ với giá 8,5 nghìn đồng/kg, mang lại thu nhập bình quân 65-70 triệu đồng/ha/vụ”. Câu chuyện về giống lúa Uron Thái Lan mới hay, hạt giống này về Việt Nam bằng đường không. Đựng trong ly uống trà, bọc kỹ bằng giấy báo chống ẩm. Nguyên cả ly đựng đựng giống lúa Uron Thái Lan được chuyển đến HTX Kim Long ngay trong đêm. Anh Nguyễn Quân, một nông dân kỳ cựu ở trong thôn được giao trách nhiệm sản xuất giống lùa này. Anh Quân cho biết: “ Lúa giống ở trong ly được chúng tôi gieo trên 20m2, thu được 15kg lúa. Tính ra năng suất bình quân đạt 60 tạ/ha. Tôi khảo sát thấy sản phẩm gạo bán ra thị trường khoảng 40 nghìn đồng/kg gạo. Gạo Uron Thái Lan hạt trắng, thơm béo, căng tròn, thường có mặt ở các nhà hàng, khách sạn lớn. Vụ tới đây chúng tôi tiếp tục nhân rộng giống lúa này trên diện tích lớn hơn”.

Qua tiếp xúc với một số người dân thôn Kim Long, Hải Quế, chúng tôi thấy bà con đều có quyết tâm cao hướng đến xây dựng cánh đồng mẫu lớn. Anh Phước, Chủ nhiệm HTX Kim Long chia sẽ: “Đối với người nông dân chúng tôi, không cách tuyên truyền nào nhanh bằng hiệu quả thực tế. Từ khi hoàn thành công tác dồn điền đổi thửa, quy hoạch các vùng chuyên canh sản xuất lương thực, thực phẩm cao cấp, hiệu quả thực tế trên một đơn vị diện tích có thể sờ mó được bằng thu nhập, bằng hiệu quả kinh tế mang lại cho từng hộ gia đình, cá nhân, nên người dân nhất tề hưởng ứng làm theo”.     

Anh Hoàng Văn Vinh, Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng khẳng định: “Cánh đồng mẫu lớn là chủ trương vô cùng đúng đắn của Đảng và Nhà nước. Việc xây dựng  cánh đồng mẫu lớn là thiết kế lại đồng ruộng, hiện đại hóa sản xuất, giúp nông dân từng bước xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu một cách cơ bản. Tạo kiều kiện cho địa phương phát triển kinh tế- xã hội và phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa. Tới đây chúng tôi sẽ nhân rộng mô hình quy hoạch vùng chuyên canh của HTX Kim Long trên địa bàn toàn huyện”.