(Xây dựng) - Trước nhiều thông tin liên quan đến dự án nâng cấp, sửa chữa công trình thuỷ lợi trên cánh đồng xã Buôn Choah, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông cho rằng dự án có thiết kế, thi công không đúng với thực tế dẫn đến việc vận hành chạy thử ban đầu không đảm bảo nước sản xuất của cánh đồng... Để nhìn nhận sự việc một cách khách quan về những thông tin trên, phóng viên đã có trao đổi với ông Nguyễn Văn Nghĩa, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Đắk Nông.
Theo ông Nguyễn Văn Nghĩa - Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Đắk Nông: Dự án nâng cấp, sửa chữa các công trình thủy lợi phòng chống hạn hán trên địa bàn tỉnh Đắk Nông với tổng mức đầu tư 198,5 tỷ đồng. Trong đó, hạng mục trạm bơm Buôn Choah là 32,530 tỷ đồng để đầu tư xây dựng mới 1 trạm bơm Buôn Choah 5 và nâng cấp sửa chữa 3 trạm bơm Buôn Choah 1, 2, 3.
Trong quá trình triển khai, chủ đầu tư đã chỉ đạo các đơn vị tham gia thực hiện đúng trình tự xây dựng cơ bản, tuân thủ các quy định của nhà nước và pháp luật. Công tác khảo sát, thiết kế được thực hiện bài bản, kỹ lưỡng, phù hợp với thực tế hiện trường xây dựng, không có bất cập xảy ra trong quá trình thi công.
Đối với việc chậm tiến độ thi công xây dựng công trình do nhiều nguyên nhân khách quan khác nhau nhưng không gây ảnh hưởng tới việc cung cấp nước phục vụ canh tác nông nghiệp của người dân tại cánh đồng xã Buôn Choah.
Mặc dù công trình đang trong giai đoạn thi công và vận hành chạy thử hệ thống trạm bơm nhưng chủ đầu tư vẫn bố trí cán bộ thường xuyên bám sát hiện trường, phối hợp với các đơn vị liên quan để điều tiết nước liên tục, không gián đoạn, nhằm đảm bảo cung cấp nước đầy đủ theo công suất thiết kế cho người dân canh tác nông nghiệp trên cánh đồng xã Buôn Choah.
Về hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công, dự toán được thẩm định và phê duyệt đúng quy trình, đáp ứng mục tiêu và hiệu quả của dự án. Quá trình tổ chức thi công xây dựng tuân thủ đúng hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công được phê duyệt. Công suất của máy bơm đã lắp đặt được các đơn vị do chủ đầu tư thuê tổ chức kiểm tra đúng quy trình, đáp ứng nhu cầu tưới của người dân trên cánh đồng xã Buôn Choah theo công suất thiết kế đã được phê duyệt.
Đối với việc người dân phản ánh việc thiếu nước ở một số khu vực trong quá trình vận hành, chạy thử hệ thống bơm nước cho cánh đồng, ông Nghĩa cho biết: Hiện tượng thiếu nước là do người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chuyển đổi từ cây hoa màu thông thường sang trồng lúa nước nên sử dụng nhiều nước hơn rất nhiều lần so với nhu cầu tưới của cây hoa màu thông thường. Trong khi đó, nhu cầu sử dụng nước của cây lúa lại cao hơn so với các loại cây hoa màu thông thường gấp 2,5 lần nên dẫn tới thiếu nước cục bộ tại một số khu vực của cánh đồng.
 |
| Chuyển đổi cây hoa mùa sang trồng lúa nước tăng rất nhiều so với yêu cầu đầu tư xây dựng ban đầu là nguyên nhân dẫn đến một số khu vực trên cánh đồng thiếu nước. |
Tại trạm bơm số 1 theo hồ sơ thiết kế được phê duyệt thì công suất trạm bơm đáp ứng được cho diện tích tưới lớn nhất là 165 ha. Trong khi đó diện tích trồng lúa nước 38,36ha, diện tích trồng cây hoa màu khác 117,64ha. Nhưng thực tế thì tổng diện tích cần cung cấp nước tưới là 165 ha, trong đó diện tích trồng lúa nước lên tới 145ha, diện tích trồng cây hoa màu khác chỉ có 20ha, tăng 2,2 lần so với lưu lượng nước thiết kế.
Tại trạm bơm số 03 Buôn Choah, theo hồ sơ thiết kế được phê duyệt thì công suất trạm bơm đáp ứng được cho diện tích tưới lớn nhất là 160ha, trong đó diện tích trồng lúa nước 70ha, diện tích trồng cây hoa màu khác là 90ha. Số liệu thực tế thì tổng diện tích cần cung cấp nước tưới là 227,13ha, trong đó diện tích trồng lúa nước là 227,13ha, diện tích đất trồng hoa màu chuyển đổi toàn bộ sang trồng lúa nước dẫn đến lượng nước sử dụng tăng 3,55 lần so với lưu lượng nước theo thiết kế.
Do đó, nguyên nhân thiếu nước được xác định do việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên cánh đồng xã Buôn Choah từ cây hoa màu sang cây lúa so với hồ sơ thiết kế, diện tích lúa tăng hơn so với các năm trước là 388ha. Dẫn đến hệ thống máy bơm sau khi nâng cấp, sửa chữa không thể đáp ứng nhu cầu dùng nước đồng loạt từ kênh.
Bên cạnh đó, theo tìm hiểu của phóng viên, khi vận hành, chạy thử hệ thống bơm trên cánh đồng Buôn Choah, UBND xã chưa thành lập được tổ nông giang để phối hợp với chủ đầu tư và Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi trong việc điều tiết nước cho bà con nông dân.
Trong quá trình máy bơm vận hành toàn bộ các cửa điều tiết của các nhánh rẽ trên toàn tuyến luôn luôn mở đồng loạt nên việc điều tiết nước ở cuối kênh không đảm bảo. Cuối kênh và ở các vị trí xa hơn ít hoặc không có nước. Để xử lý vấn đề này, chủ đầu tư đã bố trí cán bộ xuống hiện trường tham gia điều tiết nước, do đó tình trạng thiếu nước tại cánh đồng xã Buôn Choah đã được khắc phục hoàn toàn.
Về cao trình tuyến kênh, một số người dân quan sát bằng mắt thường và cho rằng tuyến kênh thiết kế không đúng, cuối tuyến cao hơn đầu tuyến dẫn đến nước không chảy về cuối tuyến.
 |
| Khi trạm bơm vận hành không có bộ phận đứng ra điều tiết nước nên người dân tự mở hàng loạt các nhánh rẽ trên toàn tuyến đã dẫn đến nước ở cuối kênh không đảm bảo chảy đủ để phục vụ cho khu vực này. |
Đối với vấn đề này, qua kiểm tra thực tế tại tuyến kênh chính cho thấy, toàn tuyến có 13 cống điều tiết và 5 điểm dân tự ý lấy nước. Khi máy bơm vận hành, toàn bộ 13 cống điều tiết này và các điểm khoét bê tông tự phát đồng loạt mở nên lượng nước trên kênh thoát đi qua các cống điều tiết và các điểm khoét này trước nên dẫn đến đoạn cuối kênh không có nước hoặc nước chảy về cuối tuyến rất ít nước.
 |
| Các điểm đục tự phát trên kênh để lấy nước cho vùng trồng lúa khác cũng là nguyên nhân dẫn đến lượng nước bơm trên kênh chảy về cuối kênh bị yếu đi. |
Về cao trình, chủ đầu tư, đơn vị tư vấn thiết kế, đơn vị thi công và phòng Công an kinh tế thuộc Công an tỉnh Đắk Nông đã tiến hành kiểm tra và đo đạt bằng thiết bị máy móc và đã có ý kiến. Cao trình tuyến kênh tưới tuân thủ theo hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt, cao trình đầu kênh cuối kênh là +414,606/+414,331m, đầu kênh cao hơn cuối kênh 27,5cm. Không có tình trạng cao trình tại vị trí cuối tuyến cao hơn cao trình tại vị trí đầu tuyến.
Hiện nay, dự án đang trong quá trình vận hành chạy thử, việc điều tiết sử dụng nước trên tuyến kênh phục vụ sản xuất nông nghiệp của bà con địa phương đã được các đơn vị liên quan phối hợp nhịp nhàng và đồng bộ. Đồng thời từng bước khắc phục những tồn tại, vướng mắc đã xảy ra trong thời gian qua.
Qua thời gian khắc phục, người dân tại thôn Cao Sơn, xã Buôn Choah cho biết, hệ thống thủy lợi được đầu tư này đã tạo nguồn nước tưới ổn định giúp chúng tôi mạnh dạn đầu tư sản xuất, không lo thiếu nước tưới.
Có thể nói, hiệu quả từ các công trình thủy lợi mang lại là không thể phủ nhận. Thực tế trên địa bàn huyện Krông Nô diện tích đất canh tác lúa nước đã nâng lên 2 vụ toàn huyện lên gần 2.000 ha, cây ngô đông xuân lên 1.929 ha. Cây trồng các loại cần nước được bảo đảm nguồn nước tưới, đạt tỷ lệ 69%.
Tiếp tục phát huy hiệu quả này, theo kế hoạch, từ nay đến năm 2030, bằng nhiều nguồn vốn khác nhau, huyện Krông Nô sẽ đầu tư xây dựng mới nhiều công trình thủy lợi sẽ góp phần tăng diện tích tưới thêm cho 2.295 ha đất sản xuất nông nghiệp.
Tô Vĩnh
Theo
