(Xây dựng) - Đây là ý kiến của các chuyên gia, nhà doanh nghiệp tại Tọa đàm trực tuyến với chủ đề: “Hai kịch bản từ việc đánh thuế sở hữu nhà ở thứ 2” do Báo Diễn đàn doanh nghiệp tổ chức tại Hà Nội, ngày 7/9.
Buổi tọa đàm ghi nhận nhiều ý kiến từ chuyên gia, doanh nghiệp (ảnh: Tuổi Trẻ)
Chính sách về thuế nhà đất là cần thiết, nhưng…
Mới đây, Bộ Tài chính cho biết sẽ nghiên cứu, xây dựng Luật Thuế tài sản, trong đó có việc đánh thuế nhà ở thứ 2 trở lên để hạn chế đầu cơ và sử dụng bất động sản lãng phí. Thông tin này khiến nhiều ý kiến lo ngại việc đánh thuế nhà ở thứ 2 trở lên sẽ tác động xấu tới thị trường bất động sản (BĐS). Chưa kể, việc áp dụng sắc thuế này sẽ khiến thị trường BĐS vừa khởi sắc sẽ trở nên trầm lắng.
Nguyễn Văn Phụng – Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế Doanh nghiệp lớn.
Trả lời tại buổi tọa đàm, trước câu hỏi căn cứ vào đâu mà Bộ Tài chính đề xuất việc đánh thuế sở hữu nhà thứ 2 trở lên? Ông Nguyễn Văn Phụng – Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế Doanh nghiệp lớn, Tổng Cục Thuế cho biết: Trong thời gian dài nghiên cứu về đánh giá tài sản, trong đó có vấn đề đánh thuế tài sản BĐS, tôi thấy về lâu dài cần có 1 đạo luật để thực hiện vấn đề này, bởi đây là tài sản hiện hữu trên địa bàn địa phương, ai cũng có thể nhìn thấy được. Tôi cũng lấy làm tiếc trong 12 năm qua, chưa có đạo luật nào về đánh thuế tài sản BĐS.
Xuất phát từ thực tiễn gần đây, có nhiều ý kiến cho rằng cần phải đánh thuế nhà ở thứ 2, thứ 3 nhưng cần phải có lộ trình: khi nào đánh, đánh bao nhiêu và liệu có quản lý được không, Bộ Tài chính đã lập ra nhóm chuyên gia để thực hiện vấn đề này.
Việc Bộ Tài chính có báo cáo chuyên đề nghiên cứu thấu đáo về một vấn đề thực tiễn của xã hội thì đó là việc đúng thẩm quyền, đúng chức năng của Bộ. Bộ rất muốn có thêm nhiều ý kiến của các chuyên gia, doanh nghiệp về vấn đề này.
Ông Vũ Văn Phấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS.
Ông Vũ Văn Phấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản (Bộ Xây dựng) nêu quan điểm cá nhân khi nói về tài sản ở Việt Nam, nhất là BĐS liên quan đến đất và công trình trên đất, việc thi hành sắc thuế và chống đầu cơ là việc đúng và cần thiết bởi:
Thứ nhất, liên quan đến BĐS là nhà đất của hộ gia đình cá nhân, hiện Nhà nước mới đánh thuế sử dụng đất phi nông nghiệp chứ chưa đánh thuế vào nhà.
Thứ hai, hiện mức thuế là 0,03%, vượt quá giới hạn 3 lần định mức là 0,07%, trên 3 lần hạn mức là 0,15%. Mức thuế này chưa giúp người sử dụng đất sử dụng một cách hiệu quả và chưa chống được đầu cơ.
Thứ ba, hiện nay, tại một số quốc gia, thuế BĐS là một nguồn thu ngân sách và với mức cao hơn Việt Nam nhiều lần (Hàn Quốc gấp 3 lần Việt Nam).
Thứ tư, hiện đánh thuế nhà đất đang sử dụng đã có nhưng chưa đánh vào BĐS trên đó và mức chưa đủ để đạt các mục tiêu trên. Chính vì vậy, việc nghiên cứu ở đây sẽ giúp các cơ quan Nhà nước, đặc biệt là Bộ Tài chính sẽ có thêm thông tin tư liệu nghiên cứu về thuế này.
Theo tôi, khi nghiên cứu sắc thuế này cần biết mục tiêu là gì? Chống đầu cơ? Hay người sử dụng nhà đất có trách nhiệm hơn trong việc đóng thuế? Để khi tính thuế với người có 1 nhà và chỉ để sử dụng thì việc đánh thuế không ảnh hưởng đến cuộc sống của họ. Chúng ta đã có thuế sử dụng đất phi nông nghiệp nên nếu sắc thuế mới này được thực thi thì không được thuế chồng thuế.
Ông Phấn chia sẻ thêm: Bất kỳ một chính sách nào cũng có mặt được và mặt chưa được. Thị trường BĐS cực kỳ nhạy cảm về chính sách, đặc biệt là chính sách thuế. Về lâu dài, sự nghiên cứu chính sách thuế tài sản, trong đó có chính sách thuế nhà đất là cần thiết, nhưng thời điểm nào, mức thuế ra sao? Kiểm soát được không? Chúng ta phải xem xét kỹ lộ trình. Nhưng về lâu dài thì chúng ta cần nghiên cứu vấn đề này.
“Nhưng trong giai đoạn này, cá nhân tôi cần xem xét chỉnh sửa ngay Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp để tránh lãng phí đất đai”- ông Phấn nói.
GS. Đặng Hùng Võ - Nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Ở góc độ chuyên gia, GS. Đặng Hùng Võ cho rằng: Đánh thuế vào đất sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng đất, nếu thuế cao thì sở hữu hiệu quả hơn. Thực tế cho thấy, hiện nay rất nhiều nước chưa biết dùng đất để tạo vốn. Các nước tư bản phát triển thành công ở Châu Âu, Châu Mỹ còn các nước đang phát triển lại không thành công bởi không biết tạo vốn từ nguồn đất.
Ông Võ nhấn mạnh, nhưng điều chúng ta cần bàn là phải cải cách thêm về thuế sử dụng đất phi nông nghiệp. Hiện mức thuế này là 0,03%, trong khi các nước khác là 1%. Nếu như các nước họ sử dụng số tiền thu được từ thuế đất để phát triển hạ tầng đô thị, phát triển dịch vụ đô thị thì ở nước ta lại vay ODA để phát triển hạ tầng đô thị, dịch vụ.
Vì vậy, rất cần cải cách, đầu tiên là thuế sử dụng đất phi nông nghiệp. Nếu thuế cao thì giá đất sẽ thấp và ngược lại nếu thuế thấp thì giá đất sẽ cao. Chúng ta đội thuế lên thì cầu về đất sẽ giảm, có nghĩa là giá sẽ giảm, sẽ có giá đầu vào hợp lý cho quá trình sản xuất, không phải chịu chi phí về đất lớn như hiện nay.
Đánh thuế vào nhà ở thứ 2 là chưa hợp lý
Theo GS. Đặng Hùng Võ, việc đánh thuế vào nhà ở thứ hai không hợp lý bởi trong thị trường BĐS, phần kinh doanh chiếm tỷ trọng rất cao. Nếu phần kinh doanh không có thì lập tức phân khúc nhà ở cho thuê sẽ bị giảm. Đánh thuế vào nhà ở thứ 2 là đánh vào phân khúc nhà cho thuê. Điều này ngược với chủ trương của Nhà nước: Bán nhà chung cư với hình thức thuê, mua.
Nếu đánh thuế vào nhà cho thuê thì số lượng người thuê nhà sẽ giảm. Mà khi cầu về những nhà đầu tư thứ cấp giảm thì cung từ các dự án sẽ giảm, sẽ làm giảm cả cung lẫn cầu. Trước là giảm cầu của người có nhà ở cho thuê, sau là giảm cầu của nhà đầu tư thứ cấp cho thuê.
Thêm nữa, nếu đánh thuế nhà ở thì nên đánh vào giá trị đất, nếu đánh vào giá trị nhà thì sẽ không còn nhà đẹp nữa bởi chả ai dại gì đầu tư xịn để chịu thuế cao hơn.
Là một đơn vị nghiên cứu và tư vấn thị trường bất động sản toàn cầu, ông Matthew Powell - Giám đốc Savills Hà Nội nêu ra bài học về việc đánh thuế với bất động sản thứ 2 trên thế giới và cho rằng cần phải cẩn thận với trường hợp của Việt Nam.
Một góc độ khác, nguồn cầu của người nước ngoài hiện chưa cao, số lượng nhà đầu tư nước ngoài mua nhà tại Việt Nam chưa nhiều. Do đó, đây là thời điểm cần khuyến khích người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam, đặc biệt sau luật mở cửa cho người nước ngoài đầu tư vào thị trường BĐS Việt Nam. Chính vì vậy, ở góc độ doanh nghiệp, “Chúng tôi nghĩ không nên đưa thêm những chính sách mang tính thắt chặt, giảm sự hứng thú của nhà đầu tư nước ngoài với BĐS Việt Nam”- đại diện Savills nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Mạnh Hà - Chủ tịch Hội Môi giới BĐS Việt Nam.
Còn theo ông Nguyễn Mạnh Hà – Chủ tịch Hội Môi giới BĐS Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam, việc đánh thuế và phí cũng giúp cho điều tiết thị trường, nếu thị trường quá nóng thì tăng phí để giảm bớt sức nóng ảo. Hiện nay, thị trường BĐS đang rất ổn định, chỉ mới phục hồi được mấy năm sau một thời gian khủng hoảng dài. Thị trường BĐS cũng rất nhạy cảm với chính sách. Nên những sắc thuế và phí gì đưa ra trong thời điểm này đều phải rất thận trọng. Nếu ta đánh thuế cao thì nguồn cung sẽ giảm đi. Nếu đánh thuế nhà ở thứ 2 thì sẽ ảnh hưởng đến thị trường nhà cho thuê. Ở các nước châu Âu, thị trường nhà ở cho thuê chiếm tới 70%, ở Việt Nam chỉ có 10%. Còn nếu đánh thuế nhà ở thứ 2 để tránh đầu cơ lại chưa phù hợp.
Theo ông Trần Như Trung - Phó TGĐ Tập đoàn Nam Cường thì: Nếu tăng thuế sẽ sử dụng hiệu quả hơn, tăng thuế sẽ chống được đầu cơ. Nhưng, cần làm rõ mục tiêu của việc đánh thuế nhà ở thứ 2 là gì. Nếu đánh thuế nhà ở thứ 2 hiệu quả hơn sử dụng đất thì tôi cho rằng còn nhiều điều cần phải bàn - đó là chất lượng sử dụng đất, làm thế nào chúng ta sử dụng đất hiệu quả hơn?
Ông Lê Viết Hải - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình.
Ông Lê Việt Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình cho rằng: Theo tôi việc đánh thuế nhà ở thứ 2 không làm được tại Việt Nam. Nếu đánh thuế nhà ở thứ 2 sẽ giết chết thị trường nhà cho thuê, vì người mua nhà thứ 2 bị đánh thuế thì người ở nhà thuê sẽ phải chịu phần tăng giá, như vậy sẽ rất khó khăn với người thuê nhà ở bởi những người thuê nhà thường là người có thu nhập thấp.
Ở các nước, nếu đánh thuế BĐS, họ đánh thuế cho cả nhà thứ nhất. Theo tôi, việc đánh thuế BĐS nên đánh thuế cho tất cả BĐS chứ không phải chỉ có căn nhà thứ 2, như vậy mới đảm bảo sự phát triển ổn định của BĐS.
GS Đặng Hùng Võ chia sẻ: Tôi ủng hộ không đánh thuế nhà, chỉ đánh thuế đất với ý nghĩa khẳng định sự hiện hữu của chủ sử dụng ở đây, đảm bảo các công tác hạ tầng. Chúng ta cần cải cách chính sách thuế để cải tạo thị trường BĐS, do đó Việt Nam muốn kêu gọi đầu tư hiệu quả trên đất thì không nên đánh thuế nhà.
Ngọc Hà
Theo
