Theo lộ trình, nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam sẽ được khởi công vào năm 2014 và vận hành thương mại vào năm 2020. Tuy nhiên đến thời điểm này, cơ sở hạ tầng cần thiết cho việc thực hiện nhà máy vẫn còn ở trình độ thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu.
“Đếm trên đầu ngón tay”
Là cụm từ mà GS Cao Chí - nghiên cứu viên cao cấp (Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam) dùng để nói về nguồn nhân lực cho điện nguyên tử ở nước ta. Theo GS Cao Chí, chuyên gia cao cấp về điện hạt nhân phải được đào tạo từ 8 - 12 năm. Nghĩa là, sau khi tốt nghiệp đại học, họ cần được đào tạo ở nước ngoài 5 - 7 năm, sau đó làm việc tại các nhà máy điện hạt nhân 3 - 5 năm. Ngoài ra, mỗi nước phải có những cán bộ đầu đàn được đào tạo khoảng 10 - 15 năm để hoạch định chính sách. Theo tiêu chí ấy, GS Cao Chí cho rằng, đội ngũ chuyên gia cao cấp về hạt nhân ở Việt Nam “chưa có hoặc chỉ đếm được trên đầu ngón tay”. Như vậy thì làm sao đến năm 2020 chúng ta có được đội ngũ nhân lực cần thiết cho nhà máy điện hạt nhân?
Trong khi đó, các chính sách đối với người đi học, đi làm trong lĩnh vực điện hạt nhân vẫn chưa được công khai rõ ràng. Đến nay chúng ta vẫn chưa có chính sách gì thu hút nguồn nhân lực cho lĩnh vực này. Không chỉ thiếu các chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao mà ngay cả các cơ sở đào tạo đạt yêu cầu cũng vẫn chưa có.
Tại hội thảo Phát triển cơ sở hạ tầng điện hạt nhân vừa được tổ chức tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân cho biết: Việt Nam bước vào chương trình điện hạt nhân (ĐHN) trong bối cảnh cơ sở hạ tầng cần thiết cho việc thực hiện dự án nhà máy điện hạt nhân (NMĐHN) còn đang ở trình độ phát triển thấp. Việt Nam còn thiếu từ các cơ sở và thiết bị liên quan cho đến khuôn khổ luật pháp, nguồn nhân lực và nguồn tài chính... Trong đó, ông Quân nhấn mạnh, thách thức lớn nhất trong việc phát triển cơ sở hạ tầng cho điện hạt nhân là vấn đề tài chính khi mà toàn bộ dự án đều dựa vào nguồn ODA và nguồn viện trợ phát triển từ các nước như Nga và Nhật Bản.
Chỉ an toàn mới xây dựng
Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và chương trình phát triển điện hạt nhân của Việt Nam đã được khởi xướng thời gian qua nhưng nay đang vấp phải sự nghi ngại khi xảy ra sự cố tại nhà máy điện Fukushima (Nhật Bản). Vì vậy, Bộ trưởng Nguyễn Quân cho rằng: “Việt Nam chỉ phát triển điện hạt nhân khi đảm bảo an toàn”. Quá trình triển khai đã và đang được Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) hỗ trợ.
| Việt Nam còn thiếu từ các cơ sở và thiết bị liên quan cho đến khuôn khổ luật pháp, nguồn nhân lực và nguồn tài chính... Việt Nam chỉ phát triển điện hạt nhân khi đảm bảo an toàn |
Theo IAEA, quá trình phát triển cơ sở hạ tầng điện hạt nhân được chia thành 3 giai đoạn với tổng thời gian từ 10 - 15 năm, tính từ lúc Chính phủ bắt đầu lựa chọn năng lượng hạt nhân đến khi đưa nhà máy điện hạt nhân đầu tiên vào vận hành thương mại. Giai đoạn 1 gồm các công tác xem xét trước khi quyết định chương trình điện hạt nhân; Giai đoạn 2 bao gồm các công tác chuẩn bị mọi mặt cho xây dựng nhà máy điện hạt nhân, nghiên cứu khả thi cho tới khi sẵn sàng mời thầu và khởi công xây dựng nhà máy; Giai đoạn 3 gồm các hoạt động thực thi, xây dựng nhà máy và kết thúc khi nhà máy điện hạt nhân đầu tiên sẵn sàng đưa vào vận hành thương mại.
Ông Alexander Bychkov - Phó Tổng giám đốc, Vụ trưởng Vụ Năng lượng hạt nhân IAEA cho rằng: Sau sự cố tại nhà máy điện nguyên tử Fukushima, Việt Nam sẽ gặp một vài khó khăn trong việc triển khai dự án. Tuy nhiên, điện hạt nhân vẫn là một nguồn năng lượng đáng tin cậy và có thể chấp nhận được nếu Chính phủ, ngành công nghiệp và các tổ chức khác phải phối hợp hiệu quả với nhau trong công việc và quy hoạch.
Vân Anh
Theo baoxaydung.com.vn
