(Xây dựng) - Gần 1 tháng sau sự cố thiếu nước sạch sinh hoạt cho thị trấn Sa Pa trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5, Chi nhánh Nhà máy nước Sa Pa vẫn đang phải... cầu mưa.
Ông Nguyễn Đình Nhã - Giám đốc Nhà máy nước Sa Pa xem xét nguồn cấp nước từ hồ Thác Bạc.
Nhà máy nước cần… mưa
Đặt chân lên Sa Pa vào những ngày giữa tháng 5, ít người có thể tưởng tượng chỉ vài tuần trước, thị trấn nhỏ bé này đã khốn khổ như thế nào vì thiếu nước sinh hoạt.
Thông tin của Sở GTVT - Xây dựng Lào Cai cho biết, cả thị trấn Sa Pa chỉ có một nhà máy nước công suất 6.000m3/ngđ cung cấp nước sinh hoạt cho hơn 10.000 dân địa phương và hàng triệu khách du lịch mỗi năm.
Hiện tại, Nhà máy nước Sa Pa đang sử dụng 5 nguồn cấp nước chính từ hồ Thác Bạc, Nhà Pha, Cửa Rừng, Suối Hồ 1 và Suối Hồ 2. Nhưng vào cuối tháng trước, 4/5 nguồn cấp nước cho Nhà máy nước Sa Pa đã bị cạn kiệt. Nguồn cấp nước thô duy nhất cho nhà máy ở khu vực Suối Hồ 2 cũng bị người dân địa phương chặn lại để phục vụ tưới tiêu cho nông nghiệp.
Không còn cách nào khác, UBND huyện Sa Pa đã phải huy động khoảng 500 triệu đồng nguồn xã hội hóa để hỗ trợ thiệt hại sản xuất nông nghiệp của người dân và kịp thời khắc phục tình trạng thiếu nước của Sa Pa trước khi bước vào dịp nghỉ lễ 30/4 và 01/5.
Đáng chú ý, dù chỉ diễn ra trong vài ngày ngắn ngủi, nhưng tình trạng thiếu nước cũng đã ảnh hưởng rất lớn đến công việc làm ăn của nhiều cơ sở kinh doanh tại Sa Pa. Một số cơ sở đã phải tạm ngừng nhận khách vì không có đủ nước, trong khi một số khác phải cắn răng bỏ hàng chục triệu đồng mua nước sạch mỗi ngày vì đã lỡ nhận khách.
Vậy đâu là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu nước của Sa Pa trong thời gian qua?
Ông Ngô Thanh Phương - Chủ tịch HĐQT Cty CP Cấp nước Lào Cai, đơn vị cấp nước cho thị trấn Sa Pa khẳng định, khi xây dựng nhà máy công suất 6.000m3/ngđ, Cty đã tính đến sự phát triển của Sa Pa để đảm bảo nguồn nước thô cho nhà máy tầm nhìn đến năm 2020. Việc Sa Pa thiếu nước gay gắt trong thời gian qua nằm ngoài dự kiến về nhu cầu dùng nước và khả năng đảm bảo cung cấp nước nguồn cho nhà máy.
“Trong vài năm trở lại đây, đặc biệt là vào mùa khô trong khoảng từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 - 5 năm sau, tình trạng thiếu nước thô cung cấp cho Nhà máy nước sạch Sa Pa vẫn thường xảy ra, nhưng chưa bao giờ gay gắt và khô hạn như năm nay. Một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể kể đến như biến đổi khí hậu, và sự ấm lên của trái đất, thời tiết khô hanh kéo dài, lượng mưa thấp. Tốc độ đô thị hóa quá nhanh ở Sa Pa cũng dẫn đến nhu cầu dùng nước tăng đột biến, cao điểm vào các dịp nghỉ lễ. Bên cạnh đó, diện tích bao phủ rừng không tăng hoặc tăng không đáng kể, dẫn đến nguồn sinh thủy chính cho các nguồn nước của nhà máy cũng không tăng lên”, ông Phương cho hay.
Theo chân ông Nguyễn Đình Nhã - Giám đốc Nhà máy Nước Sa Pa, PV Báo Xây dựng đã có dịp đến thăm 5 nguồn cấp nước cho “Thành phố trong sương” sau gần 1 tháng kể từ ngày xảy ra sự cố thiếu nước. Trái ngược với hình ảnh hùng vĩ thường ngày, thắng cảnh Thác Bạc không còn thu hút khách du lịch vì dòng nước đã cạn khô, chỉ còn những dòng chảy rả rích không đủ làm ướt những tảng đá nằm rải rác từ đỉnh núi xuống chân núi.
Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại các khu vực suối Nhà Pha, Cửa Rừng và Suối Hồ 1. Tất cả các nguồn nước đều cạn khô, trừ Suối Hồ 2. Mặc dù vậy, nguồn nước tại Suối Hồ 2 cũng đang dần cạn kiệt và chỉ còn đủ sức duy trì hoạt động của Nhà máy Nước Sa Pa trong một thời gian ngắn.
Do điều kiện địa hình đặc biệt mà Sa Pa không thể khai thác nguồn nước ngầm và chỉ có thể trông chờ vào các nguồn nước mặt. Chính vì vậy, Giám đốc Nguyễn Đình Nha có nói vui với PV Báo Xây dựng rằng, Nhà máy Nước Sa Pa vẫn đang cầu mưa để có nguồn nước sử dụng thoải mái.
Giải quyết vấn đề thiếu nước như thế nào?
Bàn luận về câu chuyện thiếu nước ở Sa Pa trong thời gian qua, TS Đào Trọng Tứ - Phó giám đốc Trung tâm Tư vấn phát triển bền vững tài nguyên nước và thích nghi biến đổi khí hậu nhận định, giải pháp cốt lõi để giải quyết vấn đề của Sa Pa là xây dựng nguồn cung cấp nước ổn định cho các nhà máy.
Năm nay, Nhà máy Nước Sa Pa đã phải nhờ đến sự hỗ trợ của chính quyền địa phương để giải quyết vấn đề nguồn cấp nước thô. Nhưng trong tương lai, khi tình hình biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục diễn biến cực đoan và tốc độ đô thị hóa cũng như lượng khách du lịch của Sa Pa cũng không ngừng tăng lên, Cty CP Cấp nước Lào Cai sẽ có những biện pháp nào để đảm bảo nguồn cấp nước cho các nhà máy?
Chia sẻ về vấn đề này, ông Ngô Thanh Phương cho biết: Song song với việc xây dựng các hồ chứa nước, Cty CP Cấp nước Lào Cai đã đề nghị UBND tỉnh Lào Cai và UBND huyện Sa Pa có chương trình bảo vệ rừng đầu nguồn nhằm tạo nguồn sinh thủy. Hiện tại, Cty đã xây dựng hồ chứa nước Thác Bạc trữ lượng 270 nghìn m3. Ngoài ra, chúng tôi cũng đề xuất giải pháp chuyển đổi diện tích trồng lúa sang trồng cây hoa màu trên 60ha ruộng lúa tại thôn Suối Hồ 2 để tránh chia sẻ nguồn nước với sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó, Cty cũng đang nghiên cứu trữ lượng nước tại suối Mường Hoa để có phương án bơm cấp cho Nhà máy Nước Sa Pa. Căn cứ vào quy hoạch dân cư đô thị Sa Pa trong tương lai, chúng tôi sẽ tính đến phương án xây dựng hồ chứa nước đảm bảo cấp nước ổn định tránh sự tác động bất thường của biến đổi khí hậu.
Hữu Mạnh
Theo
