(Xây dựng) - Thời gian qua, chương trình phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) tại các thành phố lớn, đặc biệt tại Hà Nội đã được triển khai, thực hiện dưới nhiều hình thức như bán, cho thuê, cho thuê mua. Tuy nhiên cho đến nay, việc đầu tư phát triển loại hình nhà ở này vẫn còn khá chậm không chỉ bởi khó khăn về nguồn vốn, ưu đãi thu hút đầu tư… mà còn vướng mắc quan trọng không kém chính là việc bố trí quỹ đất khi phát triển các dự án nhà thương mại, khu đô thị mới…
 |
| Việc đầu tư phát triển NƠXH vẫn còn khá chậm không chỉ bởi khó khăn về nguồn vốn, ưu đãi thu hút đầu tư mà còn vướng mắc trong việc bố trí quỹ đất (Nguồn Internet). |
Thực tế khi triển khai, Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ cũng đã quy định cụ thể tỷ lệ diện tích đất ở, nhà ở để phát triển NƠXH trong các dự án phát triển nhà thương mại, Khu đô thị mới. Đó là, các dự án nhà thương mại, Khu đô thị mới có quy mô sử dụng đất từ 10ha trở lên phải dành 25% diện tích đất ở hoặc 25% diện tích nhà để phát triển NƠXH. Tuy nhiên, hiện rất ít dự án nhà ở thương mại làm đúng quy định trích quỹ đất làm NƠXH hoặc có làm cũng chậm.
Hiện, thành phố Hà Nội đang có khoảng 6 đồ án quy hoạch chi tiết Khu đô thị có quy mô hơn 10ha đất đã được phê duyệt dành quỹ đất để phát triển NƠXH. Tuy nhiên, theo đại diện Sở Xây dựng Hà Nội, khi phát triển NƠXH tại các ô đất thuộc quỹ 20%, 25% đất ở của các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại trên địa bàn đã phát sinh bất cập như diện tích nhỏ lẻ, nằm rải rác trong các Khu đô thị…
Mặt khác, theo quy hoạch phân khu một số dự án chỉ được quy hoạch xây dựng nhà ở thấp tầng, nên việc dành quỹ đất 20%, 25% làm NƠXH chưa được phù hợp, hiệu quả sử dụng đất thấp, thời gian thu hồi vốn dài với lợi nhuận định mức nên không có nhiều nhà đầu tư mặn mà tham gia…
Năm 2013, HĐND thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 06/2013/NQ-HĐND ngày 12/7/2013 quy định về diện tích đất ở, nhà ở để phát triển NƠXH trong các dự án phát triển nhà ở thương mại, Khu đô thị mới trên địa bàn. Nhưng việc bố trí 25% diện tích đất hoặc 25% quỹ sàn nhà ở để phát triển NƠXH trong cùng dự án được đánh giá khó đạt hiệu quả. Bởi, nếu như quy hoạch dự án nhà ở, Khu đô thị cao cấp và NƠXH cùng trong dự án thì sẽ không thể tương thích với nhau, nhất là về hạ tầng kỹ thuật. Chưa kể, do chung hạ tầng kỹ thuật cho nên giá căn hộ, giá dịch vụ trong Khu đô thị, dự án nhà ở cao cấp sẽ rất cao so với mặt bằng chung thu nhập của người dân là đối tượng được mua NƠXH…
Riêng thành phố Hà Nội, để đảm bảo diện tích quỹ NƠXH theo kế hoạch phát triển nhà ở thành phố Hà Nội giai đoạn 2016 – 2020, Sở Xây dựng đã cùng với các đơn vị chức năng của thành phố rà soát việc nộp tiền tương đương với giá trị quỹ đất 20%, 25% tại các dự án nhà ở thương mại. Nhưng tiến độ còn chậm, đến nay mới có 27 dự án thực hiện phương thức nộp tiền được hơn 2.700 tỷ đồng, tương đương hơn 183.000m2 sàn nhà ở…
Về vấn đề trên, ông Vũ Xuân Thiện - Nguyên Phó Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) nhận xét, không địa phương nào muốn bỏ quỹ đất ra để làm NƠXH. Đất làm nhà thương mại thì thu được thuế, có lợi hơn. Thêm vào đó, các Khu đô thị phải trích quỹ đất 20% làm NƠXH nhưng các địa phương lại không đôn đốc các doanh nghiệp “nhả” đất đó ra mà lờ đi để doanh nghiệp xoay sở chuyển đổi cuối cùng vẫn là làm nhà ở thương mại.
Đối với các khu nhà ở thương mại giá trị cao, quỹ đất 20% làm NƠXH doanh nghiệp được quyền nộp tiền chênh lệch cho địa phương. Về nguyên lý là thu để bù quỹ đất khác làm NƠXH nhưng chưa thực hiện hoặc thực hiện không đủ khiến quỹ đất rất khó khăn…
Đề xuất một số giải pháp, các chuyên gia xây dựng, quy hoạch cho rằng, chủ đầu tư khi thực hiện đầu tư xây dựng NƠXH nhận được rất nhiều ưu đãi của Nhà nước như được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; được miễn, giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp; được vay vốn ưu đãi từ các ngân hàng… Do đó, các doanh nghiệp cần có trách nhiệm thực hiện theo luật pháp quy định, phải dành 20% quỹ đất trên tổng quỹ đất dành cho các dự án phát triển nhà ở thương mại và đô thị trên 10ha làm NƠXH. Nếu thực hiện đúng sẽ không thiếu đất để làm NƠXH.
Giải pháp đồng bộ và quyết liệt hơn nữa là, các địa phương có dự án đầu tư NƠXH cần có những chế tài thích hợp để xử lý những đơn vị chưa tuân thủ theo luật định, nhằm đảm bảo hài hòa về lợi ích giữa các bên, đáp ứng nhu cầu của người dân và xã hội…
Theo số liệu từ Bộ Xây dựng, nhu cầu về NƠXH trên cả nước trong giai đoạn từ năm 2011 - 2020 cần khoảng 440.000 căn hộ. Trong đó, thành phố Hồ Chí Minh cần khoảng 134.000 căn, Hà Nội cần khoảng 110.000 căn, Bình Dương cần 41.250 căn, Đồng Nai 36.700 căn, Đà Nẵng 11.500 căn...
Riêng Hà Nội xây dựng mục tiêu phát triển nhà ở cho các đối tượng thu nhập thấp đến năm 2020 cần hơn 4.676.000 m2 sàn; nhà ở cho công nhân khoảng hơn 567,5 m2 sàn. Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai kế hoạch xây dựng 39 dự án nhà ở xã hội với tổng số 44.701 căn hộ. Đến năm 2020, thành phố có thể xây dựng hoàn thành 20.000 căn…
Linh Đan
Theo
