(Xâu dựng) - Những ngày qua dư luận như nóng lên với vụ việc ông Đoàn Ngọc Hải - Phó chủ tịch UBND Q.1, TP.HCM sáng nhận quyết định sang giữ vị trí Phó tổng giám đốc TCty Xây dựng Sài Gòn, nhưng ngay buổi chiều ông Hải đã "đệ đơn" xin từ chức với lý do tự nhận ông không có trình độ chuyên môn ở công việc mới này. Nếu cứ miễn cưỡng nhận nhiệm vụ trái với sở trường mà tâm huyết lăn vào làm dễ gây hậu quả!
Văn hóa từ chức ở ta vẫn xa vời, vẫn như chỉ nói cho vui. Bởi thế mà vụ việc ông Đoàn Ngọc Hải nhận quyết định buổi sáng, buổi chiều viết đơn xin từ chức ngay mới thành như chuyện lạ hy hữu!
Quanh vụ việc tưởng như nhỏ bé này có nhiều ý kiến quan điểm trái chiều. Người bảo ông Hải ứng xử khó hiểu, thậm chí phải xử lý. Nhưng rất nhiều tiếng nói phản biện cho rằng ông Đoàn Ngọc Hải đã có hành xử rất đúng, rất đẹp khi từ chối cái ghế Phó tổng giám đốc một DN lớn quyền uy (SGCC) nhiều người mơ!
ĐBQH Dương Trung Quốc bên lề Quốc hội đã nói thẳng với truyền thông: Công tác tổ chức có vấn đề. Nhiều người lại cho rằng cách từ chối chức Phó tổng giám đốc của ông Đoàn Ngọc Hải thể hiện ông là một "công bộc" biết tự soi mình. Đã đến lúc rất cần phải xây dựng văn hóa từ chức, phải coi đó là chuyện bình thường chứ không thể cứ giật mình coi như "sự lạ". Trước đó đã từng có chuyện ông Nguyễn Sự ở Hội An từ chức về hưu sớm để dành ghế cho lớp trẻ. Cũng đã từng có cả chuyện Tổng Thanh tra Chính phủ Phan Văn Sáu xin được về lãnh đạo một tỉnh, nhường vị trí quan trọng này cho người khác mà dư luận rất thiện cảm khen ngợi về tư chất những "công bộc" không tham quyền cố vị đó!
Khi dũng cảm nhìn nhận mình không có sở trường và kinh nghiệm trong ngành Xây dựng, nếu nhận việc sẽ gây hậu quả cho đất nước khó lường! Tư duy ấy của ông Hải là đáng khen, hay đáng chê? Mới thấy việc nhìn nhận đánh giá năng lực, đạo đức của cán bộ có thật sự năng lực, tâm huyết hay không, phải nhìn nhiều góc cạnh với con mắt đa chiều. Đã đến lúc phải nhìn việc xin từ chức, tự nguyện từ chức của các "công bộc" được trao quyền nọ chức kia là chuyện bình thường. Nhìn xem: Người đứng đầu của Đảng, Quốc hội, Chính phủ từng chỉ đạo ai không làm được thì dẹp sang bên dành chỗ cho người khác, chứ không chờ hết nhiệm kỳ! Chỉ đạo quyết liệt thế, nhưng việc tự nguyện từ chức khi người đứng đầu lộ ra tư duy, trình độ non kém, khi lĩnh vực mình phụ trách sai phạm lớn, cấp dưới dính chuyện nọ chuyện kia, đã ai chịu từ chức đâu. Phải đến khi dư luận xã hội và báo chí lên tiếng mạnh cũng chỉ nghe đến câu "xin nhận trách nhiệm", coi như xong việc!
Thế nên, văn hóa từ chức ở ta vẫn xa vời, vẫn như chỉ nói cho vui. Cũng bởi thế mà vụ việc nhận quyết định buổi sáng, buổi chiều viết đơn xin từ chức ngay mới thành như chuyện lạ hy hữu!
Đất nước giờ độ mở lớn, hội nhập ngày càng xa dài, thì những cái gì là tiên tiến, là sáng tạo của các nước rất cần phải học hỏi. Hãy nhìn ra thế giới nhiều khi những người làm việc trong các cơ quan chính quyền của họ chỉ một phát ngôn sai, một hành động ngược họ đã từ chức ngay rồi. Không chỉ cá nhân ai đó yếu kém có vấn đề cá nhân tai tiếng họ từ chức, mà cả đến những bùng nhùng đời tư của vợ con, họ cũng từ chức luôn. Đó chính là cách họ "tự soi", từ nhìn chính họ, khi thấy không còn xứng đáng nữa, không còn uy tín trước công chúng nữa, thì việc tự nguyện từ chức chính là nét hành xử, ứng xử văn hóa rất đẹp. Đó chính là cái đẹp của lòng tự trọng, của con người sinh ra trên đời này phải đặt lên đầu sự "tự trọng" không thể thiếu! Phải coi đó là "cánh cửa" đạo đức mở ra trước khi nói và làm những việc "trên giời dưới bể"!
Đất nước khát khao phải xây dựng bằng được đội ngũ những "công bộc" tài năng trí tuệ có tâm và có cả tài. Đó phải là những người có lòng trung thực, có bản lĩnh và trách nhiệm cá nhân. Trong công việc phải khách quan, liêm chính, ứng xử hành động gì cũng phải tất cả vì nước vì dân. Còn những cán bộ non tài, kém đức nhăm nhắm cơ hội vụ lợi không thể có chỗ chen vào đội ngũ của đất nước này. Nhưng vì sao có người non kém vẫn cố ngồi, cố giữ ghế. Vì sao người đứng đầu của Đảng - Nhà nước luôn cảnh báo tình trạng chạy chức, chạy ghế, chạy cơ cấu, chạy phiếu bầu... của những người cơ hội "mơ" quyền cao, "khát" chức trọng, nhưng tài kém đức non vẫn cố tình tìm mọi cách ỳ cả ra.
Văn hóa từ chức đã đến lúc phải xây dựng thành luật hóa, phải có quy định chặt chẽ để những người có vấn đề, những người non kém tài năng và đạo đức, không còn uy tín phải từ chức, từ chức ngay, không đợi tổ chức có ý kiến. Nhưng cũng cần nhìn sâu xa đến cả những cán bộ sai phạm rất nghiêm trọng lấy việc xin từ chức như một kiểu "chạy làng" rồi tẩu tán tài sản lẩn trốn ra cả nước ngoài!
Từ chức phải coi như chuyện bình thường của một quốc gia hiện đại, của một xã hội tiên tiến. Từ chức phải coi đó là nét đẹp văn hóa, của những nguời trọng danh dự cá nhân, luôn biết thế nào là liêm sỉ. Công tác tổ chức cán bộ từ vĩ mô cho đến vi mô rất cần đổi mới chiến lược cách nhìn nhận đánh giá đúng năng lực sở trường của cán bộ để bố trí cán bộ đúng người, đúng việc. Không ai có thể uyên thâm tài năng hiểu biết cái gì cũng tài giỏi hết ở mọi lĩnh vực một cách ngọn nguồn. Nhìn người cho đúng, hiểu tâm tư của cán bộ dưới quyền một cách thấu đáo. Hơn thế phải biết sẻ chia, hiểu thấu đến hoàn cảnh, nguyện vọng, suy nghĩ riêng của từng cán bộ, thì quyết định của công tác cán bộ mới bắt đúng dòng thời đại, mới đi vào lòng người.
Trao việc cho cấp dưới thì người được trao phải "tâm phục khẩu phục"! Còn trao việc, trao quyết định, mà cán bộ buổi sáng ôm hoa, buổi chiều "đệ đơn" xin từ chức như vụ ông Đoàn Ngọc Hải, đến nỗi dư luận xã hội và các ĐBQH phải lên tiếng, thì người đứng đầu chính quyền TP.HCM và các cơ quan tham mưu của thành phố đông dân nhất nước này rất cần phải nhìn lại. Không thể nói cách hành xử của ông Hải xin từ chức là khó hiểu và làm khó cho tổ chức như tiếng nói của một cựu lãnh đạo thành phố? Bởi nếu đặt câu hỏi ngược lại thì tổ chức có làm khó cho cán bộ dưới quyền không? Nói gì khi một người lo dọn dẹp đô thị cho sạch đẹp rất thành công lại điều đi làm việc khác? Phải chăng là động chạm vào nhóm lợi ích đang khuynh đảo, làm giàu từ nơi vỉa hè của Q.1? Còn nói lo cho đời sống cho bà bán xôi, chị bán bánh mì, cô bán cà phê, nhà hàng quán xá thả sức bày ra... thì mục tiêu xây dựng TP.HCM văn minh, hiện đại "xanh sạch đẹp" chỉ là nói cho vui chăng? Cần hiểu TP.HCM là của cả nước, là nơi du khách đến ngày càng nhiều, thì mục tiêu đâu chỉ lo cho mấy bà bán xôi, bán bánh mì, bán cà phê... nhỉ?
Cần hiểu đến "ruột gan" câu chuyện: Vì sao quyết định ông Đoàn Ngọc Hải lên chức Phó tổng giám đốc theo như Chủ tịch TP.HCM Nguyễn Thành Phong giải thích là tương đương với Phó giám đốc Sở, là đi lên, mà ông Hải vẫn khước từ? Đó là "tố chất" và bản lĩnh trí tuệ kẻ sĩ luôn biết tự soi, luôn "biết mình biết người" mà những người được trao trọng trách làm công tác tổ chức - làm "khoa học về con người" không thể không lắng nghe? Nhưng nói đi cũng cần nói lại một điều: Trách nhiệm của người đảng viên khi tổ chức giao việc gì cũng không thể khước từ. Nhưng cứ theo những quy định này, mà người làm công tác tổ chức không thấu đến tâm tư, nguyện vọng, sở trường của người bị điều động có khi lại dễ tạo ra nghịch lý không đáng có!
Càng thấy bài viết của Tổng Bí thư - Chủ tịch nước chuẩn bị cho Đại hội XIII của Đảng đã rất sáng suốt khi người đứng đầu của đất nước nói đến việc cần tỉnh táo chặn lại tình trạng dùng uy quyền hạ bệ người ngay thẳng tài năng, mà bợ đỡ nâng bước cho những người cơ hội không xứng đáng vào đội ngũ nhiệm kỳ sắp tới cũng là điều không thể không suy nghĩ!
Từ chức phải coi là nét đẹp văn hóa, là nét đẹp con nguời biết tự soi, biết thế nào là liêm sỉ! Không thể năng lực, đạo đức yếu kém mà cứ ỳ ra. Không thể ai đó cơ hội vụ lợi mà cứ cố luồn lách chạy ghế, chạy chức quyền! "Văn hóa từ chức" cần sớm đưa vào luật hóa, đừng để chậm hơn! Chỉ có thế mới có thể xây dựng chọn lọc được đội ngũ "công bộc" then chốt chiến lược từ vĩ mô cho đến vi mô xứng tầm: Tất cả đều phải một lòng vì nước, vì dân, phải phụng sự dân tộc, như Đảng mong và người dân kỳ vọng!
Đỗ Quang Đán
Theo
