(Xây dựng) - Đây là kiến nghị của lãnh đạo tỉnh Sơn La tại hội nghị Tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới được tổ chức tại Bộ Xây dựng vừa qua. Sở dĩ có kiến nghị này vì sau 10 năm thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, Sơn La mới có 14,36% số xã đạt chuẩn nông thôn mới. Khi bắt tay vào xây dựng nông thôn mới, điều kiện về nguồn lực của Sơn La còn yếu mà địa hình phức tạp, diện tích lớn... Do vậy, tỉnh rất cần Trung ương dành cho một cơ chế, chính sách đặc thù.
Đường vào xã Chiềng Hoa, Mường La, Sơn La. |
Sơn La là tỉnh miền núi phía Bắc, có diện tích lớn thứ 3 của cả nước được thiên nhiên ban tặng điều kiện tự nhiên nhiều tiềm năng lợi thế về đất đai, khí hậu, tài nguyên, khoáng sản… Đặc biệt, công trình thủy điện Sơn La lớn nhất cả nước với tổng công suất 2.400MW được khởi công xây dựng...
Nhiều tiềm năng lợi thế là vậy nhưng kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới sau 10 năm của Sơn La đang rất thấp.
14,36% số xã đạt chuẩn NTM là kết quả thực hiện sau 10 năm
Sơn La cũng giống như nhiều địa phương khác trên cả nước, tuân thủ hướng dẫn của cấp trên để triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới. Nhưng do đặc thù Bí thư, trưởng các bản, tiểu khu - cán bộ phụ trách xây dựng nông thôn mới chủ yếu là người dân tộc thiểu số, trình độ nhận thức cũng còn nhiều hạn chế.
Do vậy, để phổ biến đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về chương trình xây dựng nông thôn mới, trong giai đoạn từ 2011-2018 tỉnh Sơn La đã ban hành 7.832 văn bản, tổ chức 232 lớp tập huấn cho khoảng 15.500 cán bộ.
Số lượng văn bản khổng lồ ban hành trong toàn tỉnh đến tận các bản, tiểu khu nhưng dường như cũng không có nhiều hiệu quả, đánh giá bằng kết quả cụ thể. Tính đến hết tháng 9/2019, trong khi cả nước có 4.665 xã đạt chuẩn nông thôn mới (đạt 52,4% tổng số xã), 7 tỉnh thành phố có 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới. Nhưng tỉnh Sơn La mới chỉ có 27/188 xã bằng 14,36% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, phấn đấu hết năm 2019 có 21,8% xã đạt chuẩn nông thôn mới.
Về việc huy động nguồn để xây dựng nông thôn mới chủ yếu từ ngân sách Nhà nước, vốn lồng ghép từ các chương trình dự án… còn vốn huy động trong dân rất khiêm tốn chỉ bằng 3,4% tổng số vốn huy động của toàn tỉnh.
Nét nổi bật sau 10 năm thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới của các tỉnh thành trong cả nước đó là sự đổi thay, hoàn thiện về cơ sở hạ tầng điện đường, trường, trạm…
Nhưng ở Sơn La sự đổi mới này, còn đang rất mờ nhạt hệ thống cơ sở hạ tầng yếu kém, giao thông từ đường thôn bản, đường từ xã tới huyện nhiều nơi vẫn còn đang rất khó khăn, chủ yếu đường đất đồi núi gập ghềnh khó đi; nhà ở tạm dột nát còn nhiều…
Theo báo cáo kết quả 10 năm thực hiện nông thôn mới của Sơn La, đến hết năm 2018, giải quyết đường đến trung tâm xã đạt 90,2%; 30,85% xã có trạm y tế, quy mô diện tích, hệ thống trang thiết bị đạt chuẩn; 79,2% xã đạt tiêu chí số 7 về cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; 31,91% xã đạt tiêu chí về nhà ở…
Lãnh đạo tỉnh Sơn La rất trăn trở để giải quyết bài toán về kết quả xây dựng nông thôn mới đang ở con số quá khiêm tốn này, nếu chỉ dựa vào nội lực thì không thể hoàn thành về đích nông thôn mới theo kế hoạch. Bởi Sơn La có tới 84% dân số sống ở nông thôn, tỷ lệ hộ nghèo cao, rất khó để huy động nguồn lực xây dựng nông thôn mới. Bên cạnh đó, trình độ từ cán bộ cho đến người dân cũng còn hạn chế nhất định (tỉnh có 12 dân tộc sinh sống). Địa hình Sơn La phức tạp chủ yếu là đồi núi, diện tích rộng.
Cần cơ chế, chính sách đặc thù
Do vậy, trong thời gian tới để Sơn La có thêm động lực, cơ hội hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới cũng như có thể khai thác được tiềm năng lợi thế của mình để phát triển kinh tế - xã hội, rất cần Trung ương quan tâm nhiều hơn nữa.
Ông Lê Hồng Minh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La có ý kiến: “Sơn La đề nghị Chính phủ, Bộ, ngành Trung ương xem xét trình Quốc hội bổ sung nội dung quy định điều chỉnh cục bộ quy hoạch xây dựng nông thôn vào Luật Xây dựng năm 2014 làm cơ sở tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện quy hoạch, nhất là đối với các địa phương khu vực miền núi, có nhiều thiên tai, biến động.
Trung ương chỉ đạo rà soát các cơ chế, chính sách đã ban hành để điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp; ban hành cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn theo quy định của Nhà nước và có chính sách đặc thù đối với tỉnh Sơn La; tăng nguồn lực đầu tư xây dựng nông thôn mới cho các địa phương trong tỉnh để Sơn La có điều kiện thực hiện tốt phong trào thi đua theo kế hoạch đề ra.
Như vậy, để tỉnh miền núi như Sơn La có thể theo kịp chương trình xây dựng nông thôn mới cùng với các tỉnh miền xuôi rất cần Trung ương quan tâm nhiều hơn nữa, có cơ chế chính sách đặc thù. Thành công của Sơn La trong xây dựng nông thôn mới sẽ góp phần vào thành công chung của phong trào xây dựng nông thôn mới trên cả nước, từ đó, phần nào thu hẹp khoảng cách về điều kiện kinh tế - xã hội giữa miền núi và đồng bằng.
Kim Oanh
Theo