Dự án đầu tư xây dựng Hầm đường bộ Đèo Cả - QL1: Vượt khó để về đích

(Xây dựng) - Đại tá Lê Đức Hiệp - Trưởng ban Kiểm soát Cty CP Đầu tư Đèo Cả, nguyên Phó thủ trưởng cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an đã trao đổi với phóng viên Báo Xây dựng về tiến độ thi công Dự án hầm đường bộ Đèo Cả - QL1.

Thưa ông, từ cuối năm 2013 và đầu năm 2014, nhiều gói thầu chính thuộc Dự án Hầm đường bộ Đèo Cả đã được khởi công. Nhiều đơn vị xây dựng có năng lực và uy tín trong nước đã tham gia thi công. Ông đánh giá như thế nào về tiến độ thi công vừa qua?

- Hoà chung với khí thế thi công khẩn trương, nhằm đẩy nhanh tiến độ của dự án mở rộng QL1A đoạn từ Thanh Hóa - Cần Thơ, nhằm thông xe toàn tuyến vào năm 2016; được sự quan tâm của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Bộ GTVT, sự chỉ đạo sát sao của HĐQT Cty, Ban điều hành Cty CP Đầu tư Đèo Cả chỉ đạo các nhà thầu, tư vấn nỗ lực đẩy nhanh tiến độ thi công các gói thầu với kế hoạch thông xe vào năm 2016 và hoàn thành năm 2017.

Được khởi công vào tháng 11/2012, đến nay các gói thầu chính của dự án đã đồng loạt được thi công như gói thi công hầm Cổ Mã, hầm Đèo Cả, tuyến đường dẫn... Được xác định đây là dự án có quy mô lớn với tính chất quan trọng và yêu cầu kỹ thuật cao, nên ngay từ đầu Ban điều hành đã xác định chủ trương phải lựa chọn những đơn vị tư vấn, nhà thầu, có năng lực và kinh nghiệm trong lĩnh vực thi công công trình giao thông có quy mô tương tự cả trong và ngoài nước để thi công các gói thầu của dự án đặc biệt là phần hầm Đèo Cả và hầm Cổ Mã. Với chủ trương đó, chúng tôi đã chọn lựa được những nhà thầu thực sự có năng lực và kinh nghiệm như: Tập đoàn Sông Đà - Bộ Xây dựng, TCty Xây dựng Lũng Lô (Bộ Quốc phòng), TCty Xây dựng công trình giao thông 8 (CIENCO8), và một số nhà thầu tiềm năng nước ngoài sẽ được lựa chọn trong thời gian tới. Bên cạnh đấy, để thực hiện tốt công tác giám sát các hoạt động thi công của nhà thầu, chúng tôi cũng đã lựa chọn Liên danh APAVE - DOHWA - TEDISOUTH thực hiện dịch vụ tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế kỹ thuật Nippon Koei (Nhật Bản), đây đều là những Cty có bề dày kinh nghiệm và đã có thương hiệu mạnh tại Việt Nam và trong khu vực.

Với sự chuẩn bị kỹ càng cùng với việc lựa chọn những đơn vị tư vấn, nhà thầu có uy tín và năng lực, đến thời điểm này tiến độ thi công của các gói thầu được đảm bảo theo đúng kế hoạch đề ra của Ban điều hành, và theo chỉ đạo của Bộ GTVT. Tiêu biểu có một số nhà thầu vượt tiến độ thi công như nhà thầu Sông Đà đảm nhận thi công hầm Cổ Mã.

Trong thời gian tới, chúng tôi vẫn tiếp tục theo dõi và chỉ đạo sát sao tiến độ thực hiện của các nhà thầu, động viên các đơn vị tranh thủ thời tiết đang thuận lợi tại khu vực dự án để đẩy nhanh tiến độ của các gói thầu, góp phần đưa dự án sớm về đích.

Khó khăn chính của Cty hiện nay là gì và hướng khắc phục như thế nào?

- Dự án được triển khai tại thời điểm mà các quy định hướng dẫn của pháp luật về hình thức đầu tư BOT và BT vẫn còn nhiều bất cập, hình thức đầu tư này vẫn còn khá mới mẻ trong lĩnh vực giao thông có quy mô lớn như Dự án Đèo Cả. Bên cạnh đấy, Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ được ban hành vào thời điểm năm 2011 về việc cắt giảm đầu tư công cũng là một trở ngại lớn trong việc huy động vốn từ lĩnh vực công cho dự án.

Với tổng mức đầu tư dự án hơn 10 nghìn tỷ đồng thì việc huy động nguồn vốn lớn để thực hiện dự án trong lúc nền kinh tế trong nước và thế giới đang gặp khủng hoảng cũng là một trở ngại cho dự án. Tuy nhiên, được sự quan tâm, hỗ trợ của Chính phủ, Bộ GTVT, chúng tôi đã nỗ lực từng bước tháo gỡ những khó khăn. Cùng với sự chia sẻ của các đối tác chúng tôi đã thu xếp thành công và ký kết hợp đồng tín dụng với Ngân hàng Vietinbank cho các khoản vay của hợp phần BOT và BT.

Yếu tố về tổ chức nhân sự cũng là một khó khăn lớn trong giai đoạn đầu của dự án, do đặc thù là DN dự án mới lần đầu tiếp cận và triển khai một dự án quy mô lớn. Vì vậy, cách thức tổ chức bộ máy còn nhiều hạn chế, chưa bắt kịp đáp ứng được yêu cầu của dự án. Để khắc phục, Ban điều hành Cty đã sớm tổ chức lại bộ máy nhân sự, đổi mới cơ chế quản lý, nên đến nay hoạt động tổ chức dự án đã vận hành một cách hiệu quả.

Một trong những nguyên nhân chính làm ảnh hưởng đến tiến độ dự án, gây khó khăn lớn cho Cty đấy là tiến độ giải phóng mặt bằng và tái định cư (GPMB&TĐC) còn chậm. Theo quy định, trách nhiệm về công tác GPMB&TĐC là do địa phương thực hiện, tuy nhiên do nguồn vốn ngân sách bố trí cho công tác GPMB&TĐC chưa kịp theo tiến độ thi công của dự án. Nhận thức được trước những khó khăn này, chúng tôi đã chủ động đàm phán và ký kết hợp đồng tín dụng với Ngân hàng Vietinbank riêng cho phần GPMB&TĐC, mặc dù các cơ chế hoàn trả của Nhà nước vẫn chưa rõ ràng, đây cũng là một trong những rủi ro trong quá trình triển khai thực hiện. Hiện nay, nhà đầu tư đã bỏ ra hơn 200 tỷ đồng nhưng chưa được hoàn trả và gánh nặng tiếp tục sẽ là việc hoàn trả kinh phí cho việc xây dựng các khu tái định cư.

Đây là một dự án lớn của đất nước được thực hiện theo hình thức BOT và BT, ông cho biết một vài nét lớn về kế hoạch khai thác hiệu quả công trình sau khi hoàn thành?

- Dự kiến sau thời gian 4 năm thi công xây dựng, công trình sẽ đưa vào vận hành khai thác trong khoảng thời gian 28 năm sau đó sẽ chuyển giao lại cho Nhà nước.

Với đặc thù là dự án có quy mô lớn, công nghệ hiện đại, thời gian vận hành, khai thác dài và công tác vận hành khai thác là một khâu quan trọng quyết định đến thành công của vòng đời dự án. Nên ngay từ bây giờ Cty đã có những bước chuẩn bị cho công tác vận hành cụ thể như sau: Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý và vận hành có năng lực và trách nhiệm cao. Tổ chức các đoàn đi tham quan, học tập kinh nghiệm vận hành khai thác tại các hầm đường bộ trong và ngoài nước. Cử các cán bộ đi học tập có thời hạn công tác vận hành, sử dụng các thiết bị khai thác tại các nhà cung cấp, và tại các công trình đang khai thác để làm quen với việc sử dụng các thiết bị và cách thức xử lý thông tin từ các thiết bị truyền tải về. Ngay trong giai đoạn thi công dự án, đội ngũ này sẽ cùng làm việc với đơn vị thi công để có thể nắm bắt và kiểm soát được vị trí lắp đặt và chất lượng của các thiết bị vận hành để phục vụ cho công tác vận hành sau này. Phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước trên địa bàn để lên kế hoạch cụ thể cho công tác vận hành khai thác, chuẩn bị các phương án ứng phó cho từng trường hợp cụ thể khi có các trường hợp hoặc sự cố khẩn cấp xảy ra trong quá trình khai thác.

Xin cảm ơn ông!